ซีรีย์ : ชีวิตบนเรือสินค้า (Life onboard)
ตอนที่ 3 : รายได้บนเหล็กลอยน้ำ ความก้าวหน้า และ เศรษฐกิจ
Capt. Kate McCue เป็นกัปตันหญิงคนแรกของอเมริกา ที่ควบคุมเรือโดยสาร ชื่อ Celebrity Edge
หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้คนรุ่นใหม่ มองเห็นโอกาสในการสร้างความมั่นคงในชีวิต กับอาชีพคนประจำเรือซึ่งเป็นอีกหนึ่งทางเลือก ที่ เพศ หรือ สถาบันการศึกษา ไม่ใช่อุปสรรค ขอแค่ มีความสามารถจริงๆ พอเพียงครับ
ในช่วงโควิด หลายอาชีพต้องเปลี่ยนแปลงไป แต่อาชีพคนประจำเรือ เป็นหนึ่งในไม่กี่อาชีพที่ ไม่มีการปรับลดรายได้ แถมต้องการกำลังพลเพิ่ม และมีแนวโน้มที่รายได้จะต้องมีการปรับ….เพิ่ม
ในระยะอันใกล้ไม่เกิน 5 ปี ข้างหน้า จะเกิดการแข่งขันแย่งชิงคนประจำเรือในทุกบริษัท รายได้ของคนประจำเรือ และ/หรือ สวัสดิการ จะกลายเป็นเครื่องมือในการดึงคนเข้ามาทำงาน
ผ่านมาสองตอนกับชีวิตบนเรือ ในตอนที่ 3 น่าจะเป็นตอนที่ Highlight ว่า คนประจำเรือมีรายได้เท่าไหร่กันน่ะ ที่ผมเอารายได้ขึ้นมาเล่าก่อนเพราะอยากให้เห็นว่า อาชีพคนประจำเรือ นั้นถือว่าเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่สามารถสร้างรายได้เลี้ยงครอบครัว และ เป็นหนึ่งในการสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจ เหมือนสมัยหนึ่งเรามี นักรบแรงงานซาอุ ซึ่งสร้างรายได้ให้กับประเทศไทยเป็นอย่างมาก ถ้าเกิดทันก็จะเห็นว่าหนทางหารายได้ของ นักรบแรงงานซาอุ ต้องมานั่งผจญภัยกับ ค่านายหน้า ความเป็นอยู่ คุณภาพชีวิตในแคมป์คนงาน และหลักความมั่นคงในชีวิต
…. แต่ ….
อาชีพคนประจำเรือ เป็นอาชีพที่ มาตรฐาน ครับ กว่าจะลงไปทำงานบนเรือได้ ก็ต้องผ่านการอบรมตามมาตรฐานขององค์กรทางทะเลระหว่างประเทศ (IMO) การใช้ชีวิตบนเรือจะต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานความปลอดภัยสากล มีมาตรฐานของการใช้ชีวิตตามกฎระเบียบของ International Labour Organization (ILO) ที่สำคัญเมื่อเรือถึงแต่ละเมืองท่า ก็จะมีเจ้าหน้าที่ของแต่ละเมืองท่าขึ้นมาตรวจสอบอีก ถ้ามีอะไรผิดพลาด หรือ ลูกเรือร้องเรียนเพราะบริษัทไม่ใส่ใจเรื่องความปลอดภัย หรือ มาตรฐานความเป็นอยู่ รับรองครับ บริษัทนั้นงานงอกอย่างหนัก หนักสุดก็โดนสั่งกักเรือ จนกว่าจะแก้ไข หรือ จ่ายค่าชดเชยให้แก่คนประจำเรือ
อยู่บนเรือเองก็ต้องมีการฝึก ฝึก ฝึก และ อบรม เวลากลับมาพักก็ยังต้องมาฝึกอบรมอีกมากมาย ทั้ง Hard Skill และ Soft Skill เพื่อรักษามาตรฐาน
หมดสมัยที่ไปหาคนจากหัวลำโพง มาอยู่เรือมั๊ย ข้าวฟรี น้ำฟรี เที่ยวต่างประเทศ แต่คุณภาพชีวิตก็อีกแบบ ยุคสมัยเปลี่ยนไป มีกฏระเบียบมากมากที่เข้ามาควบคุม เชื่อมั๊ยครับ บนเรือยังมีเครื่องตรวจแอลกอฮอล์แบบที่ตำรวจใช้ มีอะไรที่พร้อมมากๆ ในระดับที่ มีโรงพยาบาลสนามย่อยๆ บนเรือมีทั้ง ยากิน ยาฉีด ยาทา และ งานผ่าตัดเล็ก ที่พร้อมจะพาชีวิตทุกคนให้รอด
เข้าประเด็นครับ
ผมนำผังการปฏิบัติงานบนเรือมาให้ดูอีกครั้ง เพื่อจะได้เข้าใจอัตตราเงินเดือนในแต่ละตำแหน่ง
สายการบังคับบัญชาบนเรือสินค้า
- ★รายได้แบบ Freelance ที่ทำงานกับวิวระดับล้าน
ทำความเข้าใจกันนิดครับ ว่าอัตราเงินเดือนที่จะได้เห็น เป็นอัตราประมาณการ โดย เป็นเรือกลเดินทะเลระหว่างประเทศไม่จำกัดเขต (ภาษาราชการ) แปลเป็นภาษาเข้าใจง่ายๆ คือ เรือบรรทุกสินค้าที่วิ่งได้ทั่วโลก
แบ่งเรือออกเป็นสองกลุ่มใหญ่ คือ
กลุ่มเรือบรรทุกสินค้าแห้ง (Dry Cargo Vessel) เช่น เรือ Dry BUlk, General Cargo, Container
แบ่งตามสัญชาติเป็น 4 กลุ่ม ได้แก้
Asia Nationals ชาวเอเซีย
Eastern European กลุ่มชาวยุโรปตะวันออก
EU Nationals กลุ่มชาวยุโรป
US Nationals กลุ่มขาวสหรัฐอเมริกา
ประมาณการรายได้ในแต่ละตำแหน่งบนเรือบรรทุกสินค้าแห้งเทกอง หน่วยเป็น USD
กลุ่มเรือบรรทุกสินค้าเหลว (Tanker Vessel) เช่น เรือบรรทุก น้ำมัน สารเคมี ก๊าซ
แบ่งตามสัญชาติเป็น 4 กลุ่ม ได้แก้
Asia Nationals ชาวเอเซีย
Eastern European กลุ่มชาวยุโรปตะวันออก
EU Nationals กลุ่มชาวยุโรป
US Nationals กลุ่มขาวสหรัฐอเมริกา
ประมาณการรายได้ในแต่ละตำแหน่งบนเรือบรรทุกสินค้าเหลว หน่วยเป็น USD
นอกจากนี้ ยังพิจารณาถึงประเภทของเรือที่ไปปฏิบัติงานด้วย
ประมาณการรายได้ตามประเภทของเรือบรรทุกสินค้าแห้ง เรือคอนเทนเนอร์ เรือบรรทุกรถ และเรือบรรทุกสินค้าทั่วไปตามลำดับ หน่วยเป็น USD
ประมาณการรายได้ตามประเภทของเรือบรรทุกเหลว ได้แก่ เรือบรรทุกน้ำมันที่กลั่นแล้ว เรือบรรทุกสารเคมี เรือบรรทุกน้ำมันดิบ และเรือบรรทุกกาซเหลว ตามลำดับ หน่วยเป็น USD
เยอะมั๊ยครับ ถ้าเราได้เงินเดือนขนาดนี้ ถึง 12 เดือน แต่กับคนเรือ...ไม่ใช่ครับ คนประจำเรือนั้นไม่ได้ทำงานทั้งปีครับ แถมไม่ใช่พนักงานประจำ
อาชีพคนประจำเรือเป็นอาชีพ Freelance เวลาทำงานขึ้นอยู่กับสัญญาจ้างงานครับ สามาถย้ายไปย้ายมาได้ หรือจะชอบอยู่กับบริษัทใดบริษัทหนึ่งยาวๆไปก็ได้
ระยะเวลาปฎิบัตงานโดยทั่วๆไปจะไม่เกิน 9 เดือน แต่อาจจะแตกย่อยออกไปตามแต่ละบริษัท เช่น ถ้าตำแหน่งระดับนายเรือ ก็สัญญา 6 เดือน ระดับลูกเรือ 9 เดือน หมายความว่า คุณจะต้องอยู่บนเหล็กลอยน้ำขั้นต่ำตามสัญญาที่กำหนด แน่นอนครับ บริษัทจัดการให้หมดเรื่องการเดินทางไปกลับ รวมทั้งประกันชีวิต
ชีวิตบนเรือ กับ วิวพันล้าน และ เหล็กลอยน้ำ (ภาพประกอบจาก North East P&I Club)
เมื่อครบสัญญา บริษัทก็จะพยายามนำท่านกลับบ้าน แต่ทั้งนี้ก็ต้องดูว่า ประเทศนั้นสะดวกหรือไม่ที่จะจัดการเดินทางทั้งคนกลับและคนที่บินไปเปลี่ยน ในช่วง โควิด ที่ทุกอย่างลำบากมากในการเปลี่ยนคนประจำเรือ ซึ่งบางคนอยู่บนเหล็กลอยน้ำมาแล้วถึง 13 เดือน ผมเองก็เจออยู่หนึ่งลำครับ ทั้งลำอยู่มาแล้ว 15 เดือน
ครับอาชีพ Freelance เมื่อหมดสัญญาก็จะไม่ได้รายได้ใดๆ ก็ถือว่าให้กลับบ้านมาพักร้อน สัก 2-3 เดือนแล้วก็วนกลับไปทำงานต่อ ในบางช่วงที่กองเรือขยาย หรือ ขาดแคลนกำลังพล ก็อาจจะได้พักแค่หนึ่งเดือน บางช่วงก็นานหน่อยสักสี่เดือนเพื่อใช้เวลา อบรม สอบ เลื่อนตำแหน่ง คำว่าได้พักผ่อนสำหรับอาชีพนี้ ไม่มีอยู่จริง
- ★คนประจำเรือมีเท่าไหร่บนโลกใบนี้ อาชีพ Freelance ที่ทำได้ยันปีนเรือไหว
จากข้อมูลของ ICS ปี 2015 (Data Release in 2016) คาดว่ามีคนประจำเรือ 1,647,500 ตำแหน่ง แบ่งเป็น
ระดับนายเรือ 774,000 ตำแหน่ง
ระดับลูกเรือ 873,500 ตำแหน่ง
China, the Philippines, Indonesia, the Russian Federation and Ukraine ถือเป็น 5 ประเทศที่มีจำนวนคนประจำเรือมากที่สุด (ความเห็นส่วนตัว ชาติในเอเซียที่มีคนประจำเรือทำงาน และพบเห็นได้บ่อยมากๆ คือ จีน ฟิลิปปินส์ อินโนีเซีย เวียดนาม และ พม่า)
ในระดับนายประจำเรือ ประเทศที่มีนายประจำเรือจากมากไปหาน้อย ได้แก่ China, Philippines, India, Indonesia และ the Russian Federation.
ในระดับลูกเรือ ประเทศที่มีลูกเรือปฏิบัติงานมากไปหาน้อย ได้แก่ Philippines, China, Indonesia, the Russian Federation และ Ukraine
และด้วยเทคโนโลยีการต่อเรือที่ทันสมัยมากขึ้น และจำนวนเรือที่เพิ่มมากขึ้นในอนาคต มีการคาการณ์ว่า ในอนาคตต้องการนายประจำเรือถึง 790,500 ตำแหน่ง และลูกเรือ 754,000 ตำแหน่ง ซึ่งจะเห็นได้ว่าความต้องการลูกเรือจะลดลง ประมาณ 1% เนื่องจากความทันสมัยของเรือที่ใช้ระบบอัตโนมัติมากขึ้น แต่ต้องการนายประจำเรือเพิ่มขึ้นถึง 24.1% ...
สรุป โลกใบนี้ยังต้องการผู้ที่มาปฏิบัติงานบนเรือ ทั้งนายประจำเรือ และ ลูกเรือ เรียกได้ว่า เป็นอาชีพ Freelance ที่ขาดแคลน
ครับ 1.6 ล้านคนตอนนี่้หลายคนก็อายุแซยิดไปแล้ว แต่ยังแข็งแรง ทำงานได้ และยังอยากทำงาน ก็ยังสามารถทำหน้าที่บนเรือได้ จนกว่าจะไม่ผ่านการตรวจสุขภาพ หรือ หมดเรี่ยวแรงปีนเรือ มองหากำลังพลมาทดแทน ที่ตอนนี้หายากมาก
- ★กว่าจะถึงดวงดาว อาชีพที่ไม่มี Fast Track ความสามารถล้วนๆ
อาชีพนี้จากลูกเรือก็มาเป็นกัปตัน หรือ ต้นกลได้ครับ เปิดโอกาส แต่แน่นอนจะต้องผ่านการอบรม การสอบตามมาตรฐานที่กำหนด แต่ถ้าเรียนจบมาจากโรงเรียนเดินเรือที่ฝึกสอนมาให้เตรียมเป็นระดับนายเรือก็จะร่นระยะเวลาลง
5-6 ปีก็น่าจะเดินทางถึงตำแหน่งที่ฝันได้
เมื่อจบจากโรงเรียนและสอบผ่านระดับ Deck/Engine Officer Certificate หรือ ลูกเรือที่สอบผ่าน Deck/Engine Officer ก็จะบรรจุลงตำแหน่ง Third Officer or 4th Engineer Officer - จะอยู่ในตำแหน่งนี้ประมาณ 12 เดือน หรือ 2 Contracts
ถ้าประเมินตามระเบียบบริษัท และกัปตันหรือต้นกลเรือให้ความเห็นชอบ ท่านก็จะได้ไปต่อในตำแหน่ง Second Officer or Third Engineer Officer - จะอยู่ในตำแหน่งนี้ประมาณ 18 เดือน หรือ 3 Contracts
โดยปกติถ้าท่านผ่านการประเมิน (อีกครั้ง) ก็จะเลื่อนตำแหน่ง เป็นสี่เสืออาวุโส บนเรือ คือ Senior Officer ในตำแหน่ง Chief Officer or Second Engineer - จะอยู่ในตำแหน่งนี้ประมาณ 24 เดือน หรือ 4 Contracts แล้วเข้าสอบใบอนุญาตเพื่อเป็น Master or Chief Engineer โดยทั่วไปเมื่อสอบได้แล้ว จะถูกส่งกลับไปลงตำแหน่ง Chief Officer or Second Engineer อีก 1 Contract เพื่อให้กัปตันหรือต้นกล ฝึกเและประเมินผลเพื่อพร้อมเป็น Master or Chief Engineer อีกครั้ง รวมทั้งสอบภายในบริษัทอีกรอบถ้าผ่านหมดก็จะได้ดำรงตำแหน่ง Master or Chief Engineer
อนุมานได้ว่า ไวสุดก็ 5-6 ปีก็จะได้เป็น Captain or Chief Engineer ในกรณีปกติ แต่จะช้ากว่านี้หรือไวกว่านี้ ก็ขึ้นกับขีดตความสามารถของแต่ละบุคคล
อย่างของลุงก็ช้ากว่าเพื่อนๆ ครองตำแหน่งนานกว่าเพื่อนในแต่ละตำแหน่ง ประมาณว่า ฝึกวิชาเขาเหลียงซาน กว่าจะเป็นกัปตัน ก็ฝึกวิชานาน 8 ปี จนกลายเป็นผู้เฒ่าเต่า
Fast Tracks ไม่มีจริง ทุกคนจะต้องมีระยะเวลาปฏิบัติงานขั้นต่ำ (Sea Service) ตามที่มาตราฐานสากลเรื่องการสอบและฝึกอบรม (STCW) กำหนด เส้นสาย เด็กฝาก สถาบัน ข้อจำกัดทางเพศ ไม่มีแน่นอน
- ★อาชีพของคนประจำเรือ และ เศรษฐกิจของประเทศ
รายได้ของประเทศฟิลิปปินส์ที่ได้จากผู้ที่ทำงานนอกประเทศในทุกสาขาอาชีพ
จากข้อเขียน จะเห็นได้ว่า ฟิลิปปินส์ ติดทุกโผเรื่องคนประจำเรือที่เขาส่งออกคนประจำเรือมากมาย
ลองดูรายได้ของชาวตากาล๊อคที่ไปทำงานต่างประเทศและส่งรายได้กลับมาประเทศ ประมาณ $29.9 billion ใน 2020, ซึ่งในจำนวนนี้ มูลค่า $6.3 billion หรือ 20% มาจากผู้ที่ปฏิบัติงานบนเรือสินค้า เรือสำราญ หรือผู้ที่ทำงานในธุรกิจพาณิชยนาวีที่อยู่นอกประเทศ
6,300,000,000 เหรียญสหรัฐ หรือ ประมาณ 207,900,000,000 บาท คือ รายได้ของประเทศที่มาจากอาชีพธุรกิจพาณิชยนาวี ที่เกือบๆพอกับ งบแผนงานยุทธศาสตัร์พัฒนากลไกการบริหารจัดการความมันคงแบบองค์รวม ปี 2564 ของประเทศไทย ที่ 261.7 ล้านบาท
จะเห็นได้ว่าเงินจำนวนนี้เป็นส่วนสำคัญของการขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจ แม้ว่าจะอยู่ในภาวะวิกฤติอย่าง COViD-19
แล้วพี่ไทยเรา ไม่มองเรื่องตรงนี้บ้างเหรอครับ ถ้าเพิ่มฟันเฟืองเศรษฐกิจ จากรายได้ที่มาจากคนประจำเรือไทย ... ไทยเป็นประเทศเดียวในเอเซีย (ไม่นับ ลาว และ กัมพูชา) ที่คนประจำเรือไทยยังไม่สามารถไปปฏิบัติงานบนเรือที่ชักธงกลุ่มประเทศสหภาพยุโรป หรือ EU ได้
หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้คนรุ่นใหม่ มองเห็นโอกาสในการสร้างความมั่นคงในชีวิต เป็นอีกหนึ่งทางเลือก
อาชีพที่ ไม่ต้องเพิ่ง ...ดวง...
ด - เด็กใคร
ว - วิ่งเต้นดีแค่ไหน
ง - เงินถึงหรือเปล่า
แต่เราอย่าโลกสวยครับ มีแนวโน้มว่าคนบนโลกใบนี้ ไม่อยากมาทำงานบนเรือกันครับ เพราะอะไร และ ทำไม เราจะมาดูกันตอนต่อๆไป ที่ลุงจะวิเคราห์ให้ฟัง
ชีวิตจริงไม่ได้วิ่งในทุ่งลาเวนเดอร์ เหรียญมีสองด้านเสมอ
ขอบพระคุณทุกท่านที่ติดตามครับ
- 13
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
