“ขันธ์ทั้งห้าไม่ใช่ตัวตน”
ถัดจากปฐมเทศนา
พระพุทธองค์ได้ตรัสเทศนา อนัตตลักขณสูตร
คือ พระสูตรที่ทำให้ปัญจวัคคีย์เป็นพระอรหันต์
ข้อสังเกต : เพราะเหตุที่ขันธ์ทั้งห้า
คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาน ไม่ใช่ตัวตน
ไม่ได้อยู่ในอำนาจบังคับบัญชา ไม่เป็นไปตามที่ปรารถนา
คือสิ่งที่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา
ไม่ควรตามเห็นสิ่งนั้นว่า
นั่นของเรา นั่นเป็นเรา นั่นตัวตนของเรา
ดังนั้น รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาน
อย่างใดอย่างหนึ่งทั้งที่เป็นอดีต อนาคต ปัจจุบัน
เป็นภายในหรือภายนอก หยาบหรือละเอียด
เลวหรือประณีต ทั้งที่อยู่ที่ไกลหรือใกล้
รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาน ทั้งหมดนั้น
พึงเห็นด้วยปัญญาอันชอบตามความเป็นจริงว่า
นั่นไม่ใช่ของเรา นั่นไม่เป็นเรา นั่นไม่ใช่ตัวตนของเรา
อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เห็นอย่างนี้
ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในรูป แม้ในเวทนา แม้ในสัญญา
แม้ในสังขาร แม้ในวิญญาน
เมื่อเบื่อหน่าย ย่อมคลายกำหนัด
เพราะคลายกำหนัด จึงหลุดพ้น
เมื่อหลุดพ้นแล้ว ย่อมมีญานหยั่งรู้ว่าหลุดพ้นแล้ว
รู้ชัดว่าชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์อยู่จบแล้ว
กิจที่ควรทำทำเสร็จแล้ว
กิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้ มิได้มี.
...
สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์ สิ่งนั้นไม่ใช่ตัวตน
.
ขันธ์ทั้งห้าเป็นของหนักเน้อ
บุคคลแหละเป็นผู้แบกของหนักพาไป
การแบกถือของหนักเป็นความทุกข์ในโลก
การสลัดของหนักทิ้งลงเสียเป็นความสุข
พระอริยเจ้าสลัดทิ้งของหนักลงเสียแล้ว
ทั้งไม่หยิบฉวยเอาของหนักอันอื่นขึ้นมาอีก
ก็เป็นผู้ถอนตัณหาขึ้นได้กระทั่งราก
เป็นผู้หมดสิ่งปรารถนาดับสนิทไม่มีส่วนเหลือ
อ้างอิง :
ภารสุตตคาถา พร้อมคำแปล
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
