“สักแต่ว่า …”
🍃 เมื่อไม่มีมา ไม่มีไป ย่อมไม่มีเกิด และไม่มีดับ
🍃 สักแต่ว่า … (นัยที่ ๑)
พาหิยะ ! เมื่อใดเธอเห็นรูปแล้ว สักว่าเห็น
ได้ฟังเสียงแล้ว สักว่าฟัง
ได้กลิ่น ลิ้มรส สัมผัสทางผิวกาย
ก็สักว่าดม ลิ้ม สัมผัส
ได้รู้แจ้งธรรมารมณ์ ก็สักว่าได้รู้แจ้งแล้ว
เมื่อนั้น “เธอ” จักไม่มี
เมื่อใด “เธอ” ไม่มี
เมื่อนั้นเธอก็ไม่ปรากฏในโลกนี้
ไม่ปรากฏในโลกอื่น
ไม่ปรากฏในระหว่างแห่งโลกทั้งสอง
นั่นแหละ คือที่สุดแห่งทุกข์ละ
🍃 สักแต่ว่า … (นัยที่ ๒)
พ : มาลุงกยบุตร !
ท่านจะสําคัญความข้อนี้ว่าอย่างไร คือ
(รูป) ทั้งหลาย อันรู้สึกกันได้ทางตา
เป็นรูปที่ท่านไม่ได้เห็น ไม่เคยเห็น
ที่ท่านกำลังเห็นอยู่ก็ไม่มี
ที่ท่านคิดว่าท่านควรจะได้เห็นก็ไม่มี ดังนี้แล้ว
ความพอใจก็ดี ความกำหนัดก็ดี ความรักก็ดี ใน (รูป) เหล่านั้น ย่อมมีแก่ท่านหรือ ?
มา : ข้อนั้น หามิได้พระเจ้าข้า !
(เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์)
พ : มาลุงกยบุตร ! ในบรรดาสิ่งที่ท่านพึงเห็น พึงฟัง พึงรู้สึก พึงรู้แจ้งเหล่านั้น
ในสิ่งที่ท่านเห็นแล้ว จักเป็นแต่เพียงสักว่าเห็น
ในสิ่งที่ท่านฟังแล้ว จักเป็นแต่เพียงสักว่าได้ยิน
ในสิ่งที่ท่านรู้สึกแล้ว (ทางจมูก, ลิ้น, กาย) จักเป็นแต่เพียงสักว่ารู้สึก
ในสิ่งที่ท่านรู้แจ้งแล้ว (ทางวิญญาณ) ก็จักเป็นแต่เพียงสักว่ารู้แจ้ง
เมื่อใดแล ในบรรดาธรรมเหล่านั้น :
เมื่อสิ่งที่เห็นแล้ว สักว่าเห็น สิ่งที่ฟังแล้ว สักว่าได้ยิน
สิ่งที่รู้สึกแล้ว สักว่ารู้สึก สิ่งที่รู้แจ้งแล้ว สักว่ารู้แจ้ง ดังนี้แล้ว
เมื่อนั้น ตัวท่านย่อมไม่มี เพราะเหตุนั้น
เมื่อใดตัวท่านไม่มีเพราะเหตุน้ัน
เมื่อน้ัน ตัวท่านก็ไม่มีในท่ีน้ัน ๆ
เมื่อใดตัวท่านไม่มีในท่ีน้ัน ๆ
เมื่อน้ันตัวท่านก็ไม่มีในโลกน้ี ไม่มีในโลกอื่น ไม่มีในระหว่างโลกทั้งสอง
นั่นแหละ คือที่สุดแห่งความทุกข์ ดังนี้
มา : ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ!
ข้าพระองค์รู้ทั่วถึงเนื้อความแห่งภาษิตอันพระผู้มีพระภาคตรัสแล้วโดยย่อนี้ได้โดยพิสดาร
ดังต่อไปนี้
เห็น (รูป) แล้ว สติหลงลืม ทำในใจซึ่ง”รูปนิมิต”ว่าน่ารัก
มีจิตกำหนัดแก่กล้าแล้วเสวยอารมณ์นั้นอยู่
ความสยบมัวเมา ย่อมครอบงำบุคคลนั้น
เวทนาอันเกิดจากรูปเป็นอเนกประการ ย่อมเจริญแก่เขานั้น
อภิชฌาและวิหิงสาย่อมเข้าไปกลุ้มรุมจิตของเขา
เมื่อสะสมทุกข์อยู่อย่างนี้ ท่านกล่าวว่ายังไกลจากนิพพาน
…
บุคคลนั้นไม่กำหนัดใน (รูป) ทั้งหลาย เห็นรูปแล้วมีสติเฉพาะ
มีจิตไม่กําหนัดเสวยอารมณ์อยู่
ความสยบมัวเมาย่อมไม่ครอบงำบุคคลนั้น
เมื่อเขาเห็นอยู่ ซึ่งรูปตามที่เป็นจริง
เสวยเวทนาอยู่ ทุกข์ก็สิ้นไป ๆ ไม่เพิ่มพูนขึ้น
เขามีสติประพฤติอยู่ด้วยอาการอย่างนี
เมื่อไม่สะสมทุกข์อยู่อย่างนี้ ท่านกล่าวว่าอยู่ใกล้ต่อนิพพาน
(ฟังเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกาย รู้สึกธรรมารมณ์ด้วยใจ)
.
รับฟังรายละเอียดเพิ่มเติมได้ใน Podcast ▶️