《ฤดูหนาวผ่านไป แล้วใบไม้ผลิก็มาถึง | 中国新年—春节 》
“เทศกาลตรุษจีน” หรือ “ชุนเจี๋ย（春节）” เป็นหนึ่งในเทศกาลดั้งเดิมของจีนและเป็นเทศกาลหนึ่งที่ยิ่งใหญ่ที่สุด เทศกาลนี้เริ่มตั้งแต่วันที่ 8 เดือน 12-15 เดือน 1 ของปีถัดไปตามปฏิทินจันทรคติจีน（农历腊月初八至正月十五）แต่ความคึกคักจะอยู่วันที่ 30 เดือน 12 ซึ่งเป็นวันส่งท้ายปี（农历腊月卅十除夕）วันที่ 1 เดือน 1 ซึ่งเป็นวันขึ้นปีใหม่（农历正月初一春节）และวันที่ 15 เดือน 1 ซึ่งเป็นเทศกาลโคมไฟและวันสุดท้ายของตรุษจีน（农历正月十五元宵节）
การฉลองปีใหม่ของชาวจีนสามารถกลับไปถึงเมื่อ 3000 กว่าปีก่อน ในช่วงสมัยราชวงศ์ซาง（商朝）แต่เพิ่งมาเรียกวันนี้เมื่อยุคสาธารณรัฐจีนเอง ต่อมาในยุคสาธารณรัฐจีนได้กำหนดให้ “ชุนเจี๋ย” เป็นเทศกาลตามกฎหมาย นอกจากนี้ทางรัฐบาลได้ให้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกวัฒนธรรมประเภทไม่ใช่วัตถุสิ่งของระดับชาติรุ่นแรกอีกด้วย
เทศกาลตรุษจีนได้เปลี่ยนมาจากกิจกรรมของการฉลองการเก็บเกี่ยวเป็นเทศกาลมงคลที่เก่าแก่ อันเป็นสัญลักษณ์ของความหวัง การชุมนุม การสังสรรค์และความกลมเกลียว
ตำนานของ "เหนียน"｜年传说
ตำนานที่ 1 :
ในอดีตมีหมู่บ้านแห่งหนึ่งชื่อ “เถาฮวาชุน（桃花村）” มักมีสัตว์ประหลาดสี่ขาตัวหนึ่งที่เรียกว่า “เหนียน（年）” ปรากฏตัวอยู่บ่อยครั้ง โดยปกติมันจะอาศัยอยู่ใต้ทะเล พอถึงวัน “ฉูซี（除夕）” ก็มักออกมาจับคนและสัตว์กินเป็นอาหาร ดังนั้นพอถึงวันนี้ผู้คนในหมู่บ้านจึงหวาดกลัวเป็นอย่างมาก
.
จนกระทั่งมาถึงวันสิ้นปีของปีหนึ่ง มีชรามาพักในหมู่บ้านแห่งนี้ ซึ่งเขามีวิธีรับมือกับมันโดยการประดับตกแต่งบ้านเรือนให้มีสีแดง เช่น โคมไฟ กระดาษแดง เป็นต้น เมื่อตัว “เหนียน” ออกมาก็ให้นำไม้ไผ่มาเผาจนเกิดเสียงดังหมือนระเบิด ซึ่งทำให้มันกลัวจนไม่กลับอีกเลย
.
ตั้งแต่นั้นมาพอถึงวันสิ้นปี (ฉูซี) ทุกบ้านจะติดกระดาษแดงเขียนกลอนคู่ไว้ที่ประตูบ้าน ประดับโคมแดง ใส่เสื้อแดงและนำปล้องไม้ไผ่โยนใส่กองไฟจนเกิดเสียงดัง (ยุคหลังพัฒนาไปเป็นประทัด) ซึ่งกิจกรรมนี้ในภาษาจีนเรียกว่า “กั้วเหนียน（过年）” หมายถึงการข้ามปีเก่าสู่ปีใหม่นั่นเอง
ตำนานที่ 2 :
ในสมัยพระเจ้าจู๋อี่แห่งราชวงศ์ซาง（商朝祖乙）ยังไม่มีปฏิทินใช้ ซึ่งทำให้เวลาเก็บเกี่ยวไม่ถูกต้องตามฤดูกาล ครั้งนั้นมีชายหนุ่มชื่อ “วั่นเหนียน（万年）” ได้สังเกตเห็นเงาต้นไม้สั้นยาวไม่เท่ากันตามวันเวลา เขาจึงประดิษฐ์นาฬิกาในยุคแรกที่เรียกว่า “นาฬิกาแดด（晷仪）” ขึ้น ต่อมาเขาก็ได้พัฒนามาเป็น “นาฬิกาน้ำหยด 5 ชั้น（五层漏壶）” ด้วยการทดลองอันแสนยาวนาน เขาก็พบหลักการสลับช่วงสั้นยาวของกลางวันกลางคืนคือ ระยะเวลาในรอบ 1 ปีกินเวลาประมาณ 360 วัน.
.
ต่อมาวั่นเหนียนคิดจะทำปฏิทินขึ้น ซึ่งเป็นปฏิทินสุริยคติตามรอบฤดูกาล เพื่อเป็นเกียรติแก่เขา พระเจ้าจู๋อี่ได้ตั้งชื่อปฏิทินนี้ว่า “วั่นเหนียนลี่（万年历）” ซึ่งกลายมาเป็นคำเรียกปฏิทินพื้นบ้านชาวจีนมาจนถึงปัจจุบัน เพื่อเป็นการขอบคุณวั่นเหนียน ชาวบ้านจึงจัดงานเฉลิดฉลองแก่เขาในตอนต้นฤดูใบไม้ผลิก่อนการลงมือทำนากันต่อไป
ทำไมข้ามปีต้องสีแดง｜过年为何都是红色？
ในสมัยโบราณสีแดงหมายถึง “การแสวงหาความโชคดีและความชั่วร้าย” สีแดงยังเป็นสีหลักของจีนอีกด้วย
.
ในช่วงฤดูหนาวถ้าผิงไฟก็จะรู้สึกอบอุ่น ซึ่งไฟก็เป็นสีแดง ดังนั้นสีแดงจึงหมายถึงความอบอุ่นได้เช่นกัน ดวงอาทิตย์ก็เป็นสีแดง ซึ่งถ้าไม่มีดวงอาทิตย์ทุกสรรพสิ่งบนโลกก็ไร้การกำเนิดขึ้น ดังนั้นสีแดงจึงเป็นหมายถึงความมีชีวิตชีวา นอกจากนี้หากยึดตามตำนานของ “เหนียน（年）” สีแดงนับว่าเป็นสีหนึ่งที่สามารถป้องกันสิ่งชั่วร้ายได้ด้วยเช่นกัน
นอกจากสีแดงแล้ว ยังใส่สีไหนได้บ้าง｜除了红色，还可以穿哪些颜色？
- ●สีดำ（黑色）: เป็นสีของธาตุน้ำ; สัญลักษณ์ของความยุติธรรม เสียสละและปัญญา
- ●สีแดง（红色）: เป็นสีของธาตุไฟ; สัญลักษณ์ของความโชคดี มีชีวิตชีวาและสิริมงคล
- ●สีเหลือง（黄色）: เป็นสีของธาตุดิน; สัญลักษณ์ของพลังอำนาจและความเจริญรุ่งเรือง
- ●สีขาว（白色）: เป็นสีของธาตุโลหะ; สัญลักษณ์ของความตายและความโศกเศร้า
- ●สีชิง（青色）: เป็นสีของธาตุไม้; สัญลักษณ์ของความอ่อนเยาว์และความสดชื่น
เทพประตูสองพี่น้อง｜门神传说
ในหนังสือ “ซานไห่จิง《山海经》” กล่าวว่า: มีภูเขาใหญ่ชื่อ “ตู้สั้ว（度朔山）” ตั้งอยู่กลางทะเล บนเขามีต้นท้อขนาดใหญ่ ซึ่งมีกิ่งก้านสาขายาวคดเคี้ยวไปไกลถึง 3000 ลี้ ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของกิ่งท้อเป็นประตูผี ซึ่งมีเทพประตูสองพี่น้องเฝ้ารักอยู่ คนหนึ่งชื่อ “เสินถู（神荼）” อีกคนชื่อ “อวี้เหล่ย์（郁垒）” เมื่อภูตผีตนใดก่อกวนจนวุ่นวาย เทพสองพี่น้องจะจับมันมามัดเชือกแล้วโยนลงเขาเพื่อให้เสือที่อยู่ด้านล่างกิน
.
ต่อมาพระเจ้าหวงตี้（黄帝）ได้กราบไหว้และบูชาพวกเขา ในภายหลังได้สั่งวาดภาพของเทพสองพี่น้องและเสือ แล้วนำไปติดตามบ้านเรือนต่างๆ เพื่อให้ช่วยป้องกันสิ่งอัปมงคลและอันตรายเข้าบ้าน
.
ในบางพื้นที่ได้แบ่งเทพประตูออกเป็น 3 ประเภทได้แก่ เทพเหวินเหมิน（文门神）เทพอู่เหมิน（武门神）เทพฉีฝูเหมิน（祈福门神）; เทพเหวินเหมินเป็นเทพแห่งบุ๋น; เทพอุ่เหมินเป็นเทพแห่งบู๊; เทพฉีฝูเป็นเทพที่ประกอบด้วยเทพดวงดาวฮก（福）ลก（禄）ซิ่ว（寿）
เทพแห่งความมั่งคั่งฝ่ายบู๊ ｜武财神
- จ้าวกงหมิง（赵公明）-
“จ้าวกงหมิง” หรือที่รู้จักกันในชื่อ “จอมทัพจ้าวกง（赵公元帅）” เป็นเทพแห่งความมั่งคั่งและเป็น 1 ใน 4 เทพพิทักษ์ในศาสนาเต๋าอีกด้วย กล่าวกันว่าเขาเคยปกป้องห้องเล่นแร่แปรธาตุของปรมาจารย์จางเทียนซือ（张天师）ต่อมาชาวบ้านได้สร้างรูปเคารพแล้วนำไปไว้ที่ประตูเพื่อทำหน้าที่เป็นเทพประตู ในบรรดาหน้าที่ทั้งหมดที่เขาต้องแบกรับ นอกจาก “กำจัดโรคภัย ป้องกันโรคภัย” แล้ว ยังมีอีกหน้าที่หนึ่งคือ “การทำให้กิจการเกิดความมั่งคั่งและร่ำรวย” นั่นเอง
- กวนอู（关羽）-
“กวนอู” หรือที่รูจักกันในชื่อ “มหาราชแซ่กวน（关圣帝君）” เป็นหนึ่งในเทพพิทักษ์ทั้งศาสนาเต๋าและพุทธ แต่ในศาสนาเต๋าจะไหว้ในฐานะเทพแห่งความมั่งคั่ง เหตุที่นักธุรกิจหรือพ่อค้านิยมบูชามีเหตุผลด้วยกัน 3 ประการ คือ เป็นคนที่เชี่ยวชาญด้านการบัญชี; มีความจงรักภักดีและเครดิต; เมื่อธุรกิจล้มละลาย หากอธิษฐานต่อเทพกวนอู เขาก็จะกลับมาช่วยเรื่องกิจการนั่นเอง
ประเพณีนิยม｜春节习俗
ข้อห้าม｜禁忌
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
