เคยไหมที่รู้สึกว่าตัวเองหรือคนใกล้ตัวมีกลิ่นตัวเหม็นเหมือนปลาเน่า
คิดว่าทุกคนน่าจะมีประสบการณ์ไปจ่ายตลาด ที่ตลาดสด เวลาผ่านแผงขายปลา ได้กลิ่นเหม็นคาวปลา หรือได้กลิ่นเหมือนปลาเน่ากันบ้างไหมครับ
กลิ่นปลาเน่านี้ มาจากสารเคมีที่มีชื่อว่า ไตรเมธิลเอมีน หรือย่อสั้น ๆ ว่า ทีเอ็มเอ (trimethylamine: TMA) ในตัวปลาโดยเฉพาะปลาน้ำลึกจะมีสารตั้งต้นของทีเอ็มเอ ชื่อว่า ไตรเมธิลเอมีนอ็อกไซด์ ย่อสั้น ๆ ว่า ทีเอ็มเอโอ (trimethylamine oxide: TMAO) ซึ่งไม่มีกลิ่นและสามารถละลายในน้ำได้ดี อยู่ในเนื้อปลาเป็นปริมาณมาก เมื่อปลาถูกนำมาแร่ขาย เวลาทิ้งไว้นาน ๆ แบคทีเรียในเนื้อปลาจะปล่อยเอ็นไซม์มาย่อยสารทีเอ็มเอโอ ให้กลายเป็น ทีเอ็มเอ ส่งกลิ่นเหม็นคลุ้ง นี่คือที่มาของกลิ่นปลาเน่า
แล้วคนเราสามารถมีกลิ่นเหม็นเหมือนปลาเน่าได้หรือไม่ คำตอบคือ เป็นได้
โดยปกติเมื่อเรารับประทานอาหาร ที่มีสาร ทีเอ็มเอโอ โคลีน (choline) คาร์นิทีน (carnitine) และ บีเทน (betaine) ซึ่งเป็นสารตั้งต้นของ ทีเอ็มเอ ซึ่งมีมากใน ไข่ เนื้อสัตว์ ถั่วเหลือง และปลาทะเล โดยเฉพาะปลาทะเลน้ำลึก สารเหล่านี้จะถูกแบคทีเรียในลำไส้เปลี่ยนเป็นสาร ทีเอ็มเอในที่สุด อย่างไรก็ตามก่อนที่จะเกิดกลิ่นเหม็น สารทีเอ็มเอนี้จะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดและถูกเปลี่ยนเป็นสารทีเอ็มเอโอที่ไม่มีกลิ่นเหม็น โดยการย่อยด้วยเอ็นไซม์ที่ตับ เอ็นไซม์มีชื่อยาว ๆ ว่า Flavin-containing monooxygenase form -3 (FMO3) สารทีเอ็มเอถูกย่อยเกือบร้อยเปอร์เซนต์และถูกกำจัดออกมาทางปัสสาวะในรูปของทีเอ็มเอโอ ดังนั้นเราจึงไม่มีกลิ่นเหม็นเหมื่อนปลาเน่า
สำหรับคนที่มีกลิ่นตัวเหม็นเหมือนปลาเน่า เกิดจากการที่มีสารทีเอ็มเอ ไม่ถูกย่อยสลายไป ทำให้ขับออกมาทางเหงื่อ ลมหายใจ ปัสสาวะ และช่องคลอด สาเหตุอาจเกิดจาก โรคพันธุกรรมที่มีความผิดปกติของเอ็นไซม์ FMO3 ทำให้ไม่สามารถทำลายสารทีเอ็มเอได้ เรียกโรคนี้ว่า Trimethylaminuria (TMAU) หรือ Fish Odor Syndrome (FOS) คนที่มีภาวะนี้อาจมีกลิ่นตั้งแต่เกิด หรือส่วนใหญ่อาจมีการดำเนินโรคแบบมีกลิ่นตัวเหม็นเหมือนปลาเน่าเมื่อเติบโตเป็นวัยรุ่น คนเป็นโรคนี้มักมีกลิ่นตัวเหม็นมาก โดยเฉพาะเวลารับประทานอาหารที่มีสารตั้งต้นของทีเอ็มเอเยอะ มีภาวะเครียด มีเหงื่อออกมาก ในช่วงมีประจำเดือน ได้รับยาบางชนิด เช่น สเตียรอยด์ ยาคลายเครียด ยาคลายกังวล ภาวะนี้ส่งผลต่อบุคลิกภาพเป็นอย่างมาก ทำให้มีความอับอายขายหน้า ความเครียด และอาจทำให้เกิดภาวะซึมเศร้า ถ้าไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะาม
นอกจากโรคทางพันธุกรรมแล้ว กลิ่นตัวเหม็นคล้ายกลิ่นปลาเน่า ยังอาจเกิดจาก การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ภาวะช่องคลอดอักเสบ (bacterial vaginosis) มะเร็งปากมดลูก โรคไตเรื้อรัง โรคตับที่เป็นค่อนข้างมาก (ซึ่งอาจมีปัจจัยส่งเสริมทำให้กลิ่นรุนแรงมากขึ้นไปอีก ได้แก่ การรับประทานไข่ เนื้อสัตว์ ถั่วเหลือง และปลาทะเล ในปริมาณที่มากเกินไป การรับประทานยาคลายเครียดกลุ่ม Tricyclic Antidepressant ซึ่งกดการทำงานของเอ็นไซม์ FMO3)
ดังนั้นแล้ว เมื่อได้กลิ่นตัวเหมือนกลิ่นปลาเน่า จากตัวเอง หรือคนใกล้ตัว อย่าลืมแนะนำให้ไปตรวจหาโรคตามที่กล่าวไป และถ้ามีกลิ่นตัวเหมือนปลาเน่าอยู่ตลอดเวลา หรือบ่อยครั้ง อาจเป็นโรคทางพันธุกรรมได้ ก่อนจะหาน้ำหอมมาฉีด มาพ่น แนะนำว่าไปหาหมอน่าจะดีที่สุดครับ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
