กินวิตามินซีมากไป ระวังตะเตือนไต
ปัจจุบัน มีอาหารเสริมวางขายในท้องตลาดมากมาย มีทั้งผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์และมิใช่ทางการแพทย์ วิตามินซีเป็นอาหารเสริมชนิดหนึ่งที่มีวางขายและคนมักหาซื้อมารับประทาน เนื่องจากมีความคิดว่า วิตามินซีสามารถป้องกันโรคหวัด ป้องกันโรคโควิด-19 ได้ เชื่อว่าทานแล้วจะมีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันมะเร็ง และโรคอื่น ๆ อีกมากมาย การรับประทานวิตามินซีด้วยเหตุผลดังกล่าว มักจะต้องทานในขนาดค่อนข้างสูง กล่าวคือ ทานมากกว่า 1000 มิลลิกรัมต่อวัน โดยความเป็นจริงแล้วร่างกายของมนุษย์ต้องการวิตามินซีเพียงแค่ 60 มิลลิกรัมต่อวันเท่านั้น
จากข้อมูลงานวิจัยทางการแพทย์ การรับประทานวิตามินซีเสริมนั้น มีหลักฐานว่า ไม่ได้ช่วยป้องกันโรคหวัดแต่อย่างใดในคนทั่ว ๆ ไป (แต่อาจป้องกันได้ในผู้ที่ออกกำลังกายอย่างหนักหน่วงเป็นระยะเวลาสั้น ๆ ได้) นอกจากนี้แล้วยังมีการประมาณขนาดของวิตามินซีที่ต้องรับประทานเพื่อทำให้โรคหวัดหายเร็วขึ้น (เร็วขึ้นแค่ 8% เท่านั้น ต่างกับคนที่ไม่รับประทาน ไม่ถึงหนึ่งวัน) ต้องรับประทานขนาดสูงถึง 1-4 กรัมต่อวัน จึงจะเห็นผลดังกล่าว ซึ่งนับว่าต้องรับประทานปริมาณที่สูงมาก แต่ผลลัพธ์ที่ได้แทบไม่แตกต่างกับการไม่รับประทานเลย สำหรับโรคมะเร็ง หรือโรคอื่น ๆ จากงานวิจัยก็ไม่พบว่าวิตามินซีป้องกันโรคเหล่านี้เช่นกัน
แล้วการรับประทานวิตามินซีขนาดสูงเกินไป มีผลเสียอะไรกับร่างกายเราบ้าง
ถ้าไปอ่านในบทความต่าง ๆ ทางอินเตอร์เน็ต มักบอกว่าวิตามินซีรับประทานได้ ไม่มีผลเสียต่อร่างกายแต่อย่างใด ข้อความนี้จะเป็นจริงก็ต่อเมื่อรับประทานใน”ขนาดที่เหมาะสม” ถ้ารับประทานมากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้
การรับประทานวิตามินซีมากเกินไปนั้นส่งผลเสียต่อไต ไตนั้นเป็นอวัยวะสำคัญสำหรับการกำจัดของเสีย รักษาสมดุลน้ำ และสร้างฮอร์โมน เมื่อรับประทานวิตามินซีขนาดสูง เมื่อเข้าไปในร่างกายแล้ว วิตามินซีจะถูกเมตาบอลิสม (metabolism) เปลี่ยนเป็นสารที่มีชื่อว่าอ็อกซาเลต (oxalate) เจ้าอ็อกซาเลตนี่เอง เมื่อถูกสร้างขึ้นมาแล้ว จะถูกขับออกทางไต ผ่านท่อไต เมื่อมีปริมาณมากเกินจุดอิ่มตัวของมันในท่อไต มันจะตกตะกอนเป็นผลึกอ็อกซาเลต เมื่อตกตะกอนในท่อไต ท่อไตจะอุดตัน เหมือนท่อน้ำตัน นอกจากนี้ยังเกิดการอักเสบของไตตามมา ดังนั้นแล้วผลที่เกิดขึ้นคือ เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันจากผลึกอ็อกซาเลต (acute oxalate nephropathy) นั่นเอง
แล้วปริมาณวิตามินซีขนาดสูงที่รับประทานและมีรายงานการเกิดภาวะไตวายเฉียบพลันจากผลึกอ็อกซาเลต คือปริมาณวิตามินซีเท่าไร
มีรายงานพบว่า การรับประทานวิตามินซีขนาดสูง 2000 - 6500 มิลลิกรัมต่อวัน หรือ 2.0-6.5 กรัมต่อวัน เพียงครั้งเดียว ทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้ และมีรายงานบางฉบับพบว่า การรับประทานวิตามินซีเพียง 480-960 มิลลิกรัมต่อวัน ติดต่อกันเป็นระยะเวลา 4 เดือน สามารถพบภาวะไตวายเฉียบพลันได้เช่นกัน และผู้ป่วยที่มีโรคไตเรื้อรังอยู่เดิม หรือมีโรคร่วมอื่น ๆ เช่น เบาหวาน ความดัน จะมีความเสี่ยงต่อภาวะไตวายเฉียบพลันจากผลึกอ็อกซาเลตเพิ่มขึ้น
แม้ว่าวิตามินซี เป็นวิตามินที่ร่างกายเราขาดไม่ได้ แต่การรับประทานวิตามินซีขนาดที่เกินพอดี ประโยชน์ที่ได้รับนั้น แสนจะน้อยนิด เมื่อเทียบกับผลเสียต่อไตที่อาจรุนแรงและอันตรายถึงชีวิตได้
ดังนั้น ใครที่รับประทานวิตามินซีอยู่ โดยเฉพาะวิตามินซีในขนาดสูง ระวังตะเตือนไตด้วยนะครับ เดี๋ยวจะหาว่าหมอไม่เตือน
เอกสารอ้างอิง
• Clinical Kidney Journal, 202 , vol. 15, no. 2, 194-204
• J Am Acad Nurse Pract. 2009 May; 21(5): 295–300
• Life 2022, 12, 62. https://doi.org/10.3390/life12010062
- 6
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
