8 เม.ย. 2022 เวลา 02:00 • สุขภาพ
กินมะเฟืองมากไป โรคไตจะถามหา
มะเฟือง ผลไม้ทรงกระสวย เมื่อหั่นด้วยมีดแนวตัดขวางจะมีรูปร่างเป็นดาวห้าแฉก จึงเป็นที่มาของภาษาอังกฤษที่เรียกว่า Star fruit มะเฟืองเป็นผลไม้พื้นเมืองของประเทศอินโดนีเซีย อินเดีย และศรีลังกา ในประเทศไทยนั้นก็มีอยู่เป็นจำนวนมากเช่นกัน
มะเฟือง หรือ Star fruut
มะเฟือง มีคุณค่าทางโภชนาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีวิตามินซีสูง ผลดิบสีเขียวสามารถใช้สับผสมน้ำพริก ผลสุกสีเหลืองใช้แกงได้ และยังสามารถคั้นเป็นน้ำรับประทาน ทำให้รู้สึกสดชื่นได้
ฟังดูแล้ว มะเฟืองดูเหมือนจะไม่มีพิษมีภัยกับเราเลยใช่ไหมครับ
มะเฟืองมีสารชนิดหนึ่งสามารถทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้ สารชนิดนี้มีชื่อว่า ออกซาเลต (oxalate) ซึ่งใน 100 กรัมของมะเฟืองมีสารออกซาเลต ราว ๆ 80-730 มิลลกรัม ว่ากันว่า ออกเซเลตขนาดมากกว่า 2000 มิลลิกรัมขึ้นไป สามารถเป็นพิษต่อร่างกายเราได้
แล้วสารออกซาเลตไปทำอะไรไตเรา
เมื่อร่างกายได้รับสารออกซาเลต ร่างกายจะขับออกมาทางไต เมื่อได้รับสารออกซาเลตในขนาดสูง สารออกซาเลตจะตกตะกอนในท่อไต ทำให้ท่อไตอุดตัน และเกิดการอักเสบของเนื้อไต สุดท้ายจึงทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน ผู้ป่วยจึงมีอาการปัสสาวะไม่ออก มีอาการบวมน้ำ ของเสียคั่ง และมีภาวะเกลือแร่ผิดปกติ บางรายต้องได้รับการบำบัดทดแทนไต และบางรายต้องบำบัดทดแทนไตไปตลอดชีวิต เนื่องจากเกิดโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย
กินมะเฟืองมากเท่าไรไตเราถึงวายได้
มีรายงานจากวารสารทางการแพทย์ในผู้ป่วยหลาย ๆ คน พบว่าการรับประทานน้ำมะเฟืองคั้นสด ๆ ปริมาณ 200-3000 ซีซี ในคราวเดียว หรือ รับประทานมะเฟือง 6-12 ผลในคราวเดียว ทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้ นอกจากนี้มีรายงานผู้ป่วยรับประทานมะเฟือง 5-6 ผลต่อวัน เป็นระยะเวลาติดต่อกันนาน 1 เดือน ก็สามารถทำให้ไตวายได้เช่นกัน
นอกจากมะเฟืองแล้ว ยังมีตะลิงปลิง ซึ่งเป็นผลไม้ญาติใกล้เรือนเคียงกับมะเฟือง มีสารออกซาเลตในปริมาณสูงเช่นกัน การรับประทานตะลิงปลิงมากจนเกินไป (น้ำตะลิงปลิงคั้นสด 150-400 ซีซี ดื่มในคราวเดียว) ก็สามารถทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้เช่นเดียวกับมะเฟือง
จะรับประทานมะเฟืองอย่างไรให้ปลอดภัย
เมื่อเราจะรับประทานมะเฟืองควรรับประทานในขนาดที่เหมาะสม ไม่มากจนเกินไป (ทานให้น้อยกว่าปริมาณที่รายงานว่าเกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน ตามที่ได้กล่าวไปข้างต้น) และต้องระมัดระวังเป็นอย่างยิ่งในผู้ป่วยที่มีโรคไตเรื้อรังอยู่เดิม ควรจะหลีกเลี่ยงการรับประทานมะเฟือง (รวมทั้งตะลิงปลิงด้วย) เนื่องจากมีโอกาสเกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้ง่ายกว่าคนที่ไตปกติ นอกจากนี้คนที่สูญเสียน้ำทางเหงื่อจากการออกกำลังกาย หรือสูญเสียน้ำจากภาวะท้องเสีย การรับประทานน้ำมะเฟือง หรือตะลิงปลิงนั้น ถือว่าเป็นยาพิษสำหรับไตเราเลยทีเดียว เนื่องจากภาวะขาดน้ำจะทำให้สารออกซาเลตตกตะกอนในท่อไตได้มากขึ้น และเกิดภาวะไตวายเฉียบพลันตามมา
ดังนั้นแล้ว เมื่อคิดจะรับประทานมะเฟือง อย่าลืมนึกถึงไตเราด้วยนะครับ ไม่ได้ห้ามรับประทาน แต่อยากให้รับประทานอย่างมีสติ รับประทานในปริมาณที่เหมาะสม โรคไตจะได้ไม่มาถามหาครับ
เอกสารอ้างอิง
Clinical Kidney Journal, Volume 15, Issue 2, February 2022, Pages 194–204, https://doi.org/10.1093/ckj/sfab145
โฆษณา