“เอเธนส์ (Athens)” นครรัฐผู้รังสรรค์อัตลักษณ์แห่งตะวันตก
ปัญญาที่แท้จริงเพียงหนึ่งเดียวคือการที่รู้ว่าคุณไม่รู้อะไรเลย
โสเครตีส
“ความรู้ (Knowledge)” คือพลังของมนุษย์ในการเรียนรู้เข้าใจตนเองและความเป็นไปของธรรมชาติ...
"ปัญญา (Wisdom)" คือพลังของมนุษย์ในการใช้ความรู้สร้างสรรค์วิทยาการและความก้าวหน้าของตนเอง...
ในช่วง 2,000 กว่าปีที่แล้ว วิทยาการอันหลากหลายและยิ่งใหญ่ได้ถือกำเนิดขึ้น ณ นครรัฐแห่งหนึ่ง...
นครรัฐนั้นได้ถูกหล่อหลอมมาจากอารยธรรมแบบกรีกโบราณ...
นครรัฐนั้นได้สร้างองค์ความรู้ในแบบของตนเองและขับเคลื่อนองค์ความรู้เหล่านั้นด้วยปัญญา...
และปัญญานั้นก็ได้สร้างสรรค์วิทยาการอันเป็นก้าวสำคัญของมนุษยชาติ...
สถาปัตยกรรม...
ประติมากรรม...
การละคร...
การแพทย์...
ปรัชญา...
การศึกษา...
ประวัติศาสตร์...
คณิตศาสตร์...
ประชาธิปไตย...
ศาสตร์เหล่านี้ได้กำเนิดและพัฒนาจากเหล่าผู้ทรงปัญญาของนครรัฐนั้น...
นครรัฐที่มีชื่อว่า "เอเธนส์ (Athens)"
ผู้ซึ่งได้รังสรรค์อัตลักษณ์แห่งความเป็นตะวันตก...
โปรดนั่งลงเถิดครับ แล้วผมจะเล่าให้ฟัง...
ภาพจาก Wallpaper Flare
ก่อนอื่นผมขอเล่าถึงความเป็นมาของนครรัฐที่ชื่อว่าเอเธนส์กันซักหน่อย...
โดยเอเธนส์เป็นนครรัฐที่รับอารยธรรมมาจากกรีกโบราณ โดยกรีกโบราณที่ว่านี้มีต้นกำเนิดที่เกาะครีตซึ่งอยู่ในทะเลอีเจียน...
และเมื่ออารยธรรมบนเกาะครีตล่มสลายลง ก็ได้มีชาว "ไมซิเนียน" รับเอาวัฒนธรรมของครีตไปสานต่อในบริเวณคาบสมุทรเพโลพอนเนซุส...
แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็มีกลุ่มคนสองกลุ่มได้เข้ามาบริเวณที่ไมซิเนียนอยู่
กลุ่มแรกคือพวก "ดอเรียน" ที่เข้ามาแบบเลือดร้อน ใช้กองทัพเข้าถล่มไมซิเนียนแล้วตั้งนครรัฐของตนเอง ซึ่งในภายหลังมีมาเฟียใหญ่คือ "นครรัฐสปาร์ตา (Sparta)"
และอีกพวกหนึ่งคือ "ไอโอเนียน" ที่เข้ามาแบบเนิบๆ ทยอยกันอพยพเข้ามา ซึ่งบริเวณที่มีไอโอเนียนชุกชุมมากที่สุดคือแคว้นอัตติกา...
ไอโอเนียนก็เริ่มแทรกซึมพร้อมหลอมรวมวัฒนธรรมกับไมซิเนียนในบริเวณอัตติกา จนเกิดนครรัฐต่างๆ ขึ้นมากมาย...
และศูนย์กลางอำนาจของอัตติกาและชาวไอโอเนียนนั้น คือนครรัฐที่ชื่อว่า "เอเธนส์ (Athens)" นั่นเอง...
ภาพจาก Wikimedia Commons (แคว้นอัตติกา ที่ตั้งของเอเธนส์)
บริเวณอัตติกา ซึ่งชาวไอโอเนียนได้เข้ามานี้มีลักษณะเป็นที่ราบขนาดใหญ่ ไม่ได้มีความอุดมสมบูรณ์มาก ทำเกษตรได้แค่พอถูไถ ส่งผลให้ใครที่จะทำเกษตรต้องดิ้นรนต่อสู้อยู่พอสมควร
แล้วอัตติกามีอะไรโดดเด่นกันล่ะ?
เผอิญว่าถึงแม้การเกษตรจะไม่รุ่ง แต่เหล่าไอโอเนียนได้ค้นพบขุมทรัพย์อันแสนวิเศษในดินแดนนี้อย่าง "ดินสีแดง" ซึ่งมีไอโอเนียนหัวไสที่ริเริ่มนำเอาดินแดงนี้ไปทำเครื่องปั้นดินเผาแล้วดันขายได้เป็นเทน้ำเทท่า...
ดินสีแดงจำนวนมหาศาลในอัตติกา จึงถูกนำมาใช้สร้างหัตถกรรมใหม่อย่างเครื่องปั้นดินเผา ผนวกกับอัตติกาติดกับทะเลอีเจียน ซึ่งการค้าขายทางเรือในแถบนั้นก็บูมพอสมควร อีกทั้งงานวาดภาพก็ยังเจริญตีคู่มากับเครื่องปั้นดินเผา ทำให้สินค้าของอัตติกามีความเป็นเอกลักษณ์สวยงามไม่เหมือนใคร เป็นที่ต้องการของนานาชาติสูงมาก
งานหัตกรรมนี้จึงสร้างรายได้อย่างถล่มทลายให้กับแคว้นยาจกนี้ จนแปรสภาพเป็นแคว้นมหาเศรษฐีภายในเวลาไม่นาน...
อีกทั้งถึงแม้พืชอื่นๆ จะปลูกไม่ค่อยขึ้น แต่ทว่าพืชที่เรียกว่า "โอลีฟ" กลับเติบโตและนิยมปลูกมาก ซึ่งมีการแปรรูปกลายเป็นน้ำมันมะกอกและเป็นสินค้ายอดนิยมเช่นเดียวกัน...
และการค้านี้ได้ทำให้ศูนย์กลางของอัตติกาอย่างเอเธนส์กลายเป็นนครรัฐที่ร่ำรวยที่สุดของกรีกในยุคสมัยนั้น
แต่ทว่า ลักษณะของเศรษฐกิจที่เติบโตอย่างรวดเร็วนี้ ทำให้ชนชั้นสูงและขุนนางต่างกดดันให้เหล่าผู้นำสร้างนโยบายที่เอื้อประโยชน์ให้กับตัวเอง ส่งผลให้ประชากรกรีกส่วนใหญ่ซึ่งเป็นแรงงานดันไม่ได้ผลประโยชน์เท่าที่ควร
คราวนี้แหละครับ เหล่าพ่อค้าที่เริ่มรวยจากธุรกิจการค้าจึงมีการพยายามสร้างแนวคิดและเรียกร้องระบอบการปกครองรูปแบบใหม่ที่จะเข้ามาเป็นตัวยกเลิกการผูกขาดผลประโยชน์ของชนชั้นสูงในเอเธนส์...
ภาพจาก ilformichiere (รูปแบบเครื่องปั้นดินเผาของอัตติกา)
การปกครองเริ่มแรกในเอเธนส์ก็เหมือนกับที่อื่นๆ ที่มีกษัตริย์เป็นผู้นำ แต่ระบบนี้หายไปจากเอเธนส์ได้อย่างไรนั้น เรื่องของเรื่องคือมีกษัตริย์ชื่อว่า "โคดรุส" ที่นำเอเธนส์เข้าทำสงครามกับพวกดอเรียนอย่างดุเดือด
โดยในช่วงนั้นพวกดอเรียนได้เข้ามาล้อมเมืองเอาไว้แล้ว ซึ่งโคดรุสก็ได้ใช้ความบ้าระห่ำนำทหารลอบบุกเข้าไปในค่ายของพวกดอเรียนที่อยู่นอกเมืองแล้วเข้าตีจนพวกดอเรียนแตกกระเจิงกันออกไป
แต่ทว่า โคดรุสก็ดันตายจากวีรกรรมอันบ้าบิ่นในครั้งนี้ ซึ่งแลกกับการป้องกันเมืองเอาไว้ได้ ทำให้ชาวเอเธนส์ยกย่องโคดรุส "เปรียบเหมือนเทพเจ้าและคงไม่มีใครที่สามารถมาแทนที่เขาคนนี้ได้อีกแล้ว!"
ทำให้ตำแหน่งกษัตริย์จึงถูกยกเลิกไปแบบดื้อๆ เปลี่ยนผู้นำสูงสุดเป็นตำแหน่งที่เรียกว่า "อาร์คอน" แทน ซึ่งจะมาจากการเลือกของเหล่าชนชั้นสูง...
คราวนี้ในสมัยต่อมาอำนาจจึงเริ่มอยู่ในมือกลุ่มคนกลุ่มน้อย มีการกดขี่เอารัดเอาเปรียบและยึดที่ดินทำมาหากินของชาวนาในเอเธนส์เพื่อเอื้อประโยชน์ให้กับชนชั้นสูง
ชาวนาที่เดือดร้อนก็ต่างพากันรวมตัวประท้วงต่อต้าน...
และพ่อค้าที่ร่ำรวยก็ใช้โอกาสนี้เรียกร้องให้เปลี่ยนการปกครองโดย "ใช้ความร่ำรวยเป็นเกณฑ์ คนที่รวยมากก็มีสิทธิ์ที่จะปกครองมากไปด้วย"
ความวุ่นวายในเอเธนส์เริ่มทวีขึ้นไม่หยุดหย่อน จนกระทั่งมีพ่อค้าคนหนึ่งชื่อว่า "โซลอน (Solon)" ซึ่งไต่เต้าตัวเองสู่ชนชั้นสูงและสามารถกลายเป็นอาร์คอนได้
โดยโซลอนมองเห็นปัญหาว่า "การให้กลุ่มคนกลุ่มเดียวปกครองอยู่แบบนี้ จะทำให้เอเธนส์เละตุ้มเป๊ะแน่นอน เพราะผลประโยชน์ในเอเธนส์มีความหลากหลายมากเกินไป ทางออกที่ดีที่สุดคือการให้คนหมู่มากเป็นผู้ปกครอง"
ว่าแล้วโซลอนก็พยายามยกฐานะของคนในสังคมให้ขึ้นมาเสมอเท่าเทียมกัน และใช้วิธีผ่อนปรนยอมรับฟังข้อเรียกร้องของประชาชนส่วนมาก แต่ก็พยายามไม่ให้กระทบผลประโยชน์ของชนชั้นสูง
นโยบายของโซลอนกลับกลายเป็นว่า "คนรวยก็ส่ายหน้า คนจนก็ส่ายหัว" ทำให้การเปลี่ยนรูปแบบการปกครองยังไม่ค่อยกระเตื้องซักเท่าไหร่ (แต่ถือว่าเป็นการบุกเบิกที่ดี)
ซึ่งถึงแม้จะหมดยุคของโซลอนแล้ว ปัญหาในเอเธนส์ก็ยังไม่จบไม่สิ้น ชนชั้นสูงก็ยังเอื้อผลประโยชน์ตนเอง พ่อค้าและชนชั้นล่างก็ยังเรียกร้องกันต่อไป...
อีกทั้งการขยายพื้นที่การค้าของเอเธนส์ดันไปทับเส้นกับมหาอำนาจอีกฟากหนึ่งอย่างสปาร์ตา ทำให้เกิดการแย่งชิงพื้นที่ทำมาหากินของทั้งสองนครรัฐ เรียกได้ว่า เอเธนส์ในช่วงเวลานี้มีปัญหาทั้งภายในและภายนอกเลยทีเดียว
จนมาถึงในสมัยของอาร์คอนที่ชื่อว่า "ไคลเธนีส (Cleisthenes)" ที่เข้ามาจบปัญหาการแย่งดินแดนกับสปาร์ตา และเริ่มเปลี่ยนแปลงเอเธนส์อย่างถึงรากถึงโคนโดยใช้แนวคิดของโซลอนเป็นพื้นฐาน...
โดยในขั้นแรกไคลเธนีสทำการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรในเอเธนส์ก่อน โดยการแบ่งประชากรออกเป็น 2 แบบ ได้แก่...
1) พลเมือง (Citizens) ซึ่งเป็นประชากรของเอเธนส์ทั้งผู้ชายและผู้หญิง
2) ไม่ใช่พลเมือง (Non - Citizens) จะเป็นพวกชาวต่างชาติและทาส
โดยไคลเธนีสได้กำหนดให้พลเมืองชายในเอเธนส์มีสิทธิในการเลือกตั้งผู้นำให้เข้ามาปกครอง และมีสิทธิออกเสียงกำหนดนโยบายต่างๆ ภายในเอเธนส์ได้อีกด้วย...
อีกทั้งไคลเธนีสยังสร้างระบบที่เรียกว่า "ออสตราซิสม์ (Ostracism) ซึ่งจะให้ประชาชนเขียนชื่อนักการเมืองที่คิดว่าอาจเป็นอันตรายต่อเอเธนส์ โดยหากนักการเมืองคนไหนมีผู้ลงชื่อเกิน 6,000 คน ก็จะถูกเนรเทศออกจากเอเธนส์ ซึ่งระบบนี้สร้างเพื่อป้องกันไม่ให้ใครคนใดคนหนึ่งมีอำนาจมากเกินไปนั่นเองครับ...
การเปลี่ยนระบบโครงสร้างการเมืองเหล่านี้ของไคลเธนีส ทำให้เอเธนส์ก้าวเข้าสู่ระบบการปกครองแบบใหม่ที่เอื้อประโยชน์ให้กับคนส่วนใหญ่และเป็นทางออกที่เหมาะสมสำหรับเอเธนส์ในช่วงเวลานั้นเป็นอย่างมาก
และแล้ว การปกครองโฉมใหม่นามว่า "ประชาธิปไตย (Democracy)" ที่ไม่เคยมีที่ใดในโลกทำมาก่อนก็ได้ถือกำเนิดขึ้นในที่สุด...
ภาพจาก Excellence Reporter (โซลอน)
ภาพจาก Kanopy (ไคลเธนีส)
การค้าที่รุ่งเรืองผนวกกับประชาธิปไตย ที่หลังจากหมดยุคไคลเธนีส ระบอบนี้ก็ยังคงดำเนินและพัฒนาต่อ และเหล่าประชาชนในเอเธนส์ต่างเริ่มมองเห็นทีละเล็กละน้อยว่า "ระบอบนี้มันเข้ากันกับพวกเราจริงๆ"
การเปลี่ยนแปลงชนชั้นที่มีเพียงแค่พลเมืองและไม่ใช่พลเมืองก็ยิ่งทำให้ผลประโยชน์ต่างๆ มีการกระจายตัวมากยิ่งขึ้น พวกพ่อค้า ชนชั้นกลาง ช่างฝีมือก็มีสิทธิ์ในการกำหนดนโยบายการค้าของตนเองได้
จนเวลาล่วงเลยไปกว่า 100 ปี การปกครองของเอเธนส์ได้ก้าวนำนครรัฐอื่นๆ ไปพอสมควร และประชาธิปไตยก็ได้เอื้อให้คนเอเธนส์มีอัตลักษณ์ที่ต่างจากชาวบ้านชาวช่องอีกด้วย
เนื่องจาก ความเป็นอยู่ของชาวเอเธนส์จะต่างจากประชากรในเมืองใหญ่อื่นๆ โดยพลเมืองเอเธนส์ส่วนใหญ่จะมีสิทธิที่เท่าเทียมกัน มีความเป็นอยู่อย่างง่ายๆ การแต่งกายก็ธรรมดาสุดๆ ไม่ได้หรูหราอลังการอะไรมากมาย...
เรียกได้ว่า พลเมืองเอเธนส์ส่วนใหญ่นั้นไม่ได้ต้องการ "เงินทองหรือความมั่งคั่ง" แต่สิ่งที่พวกเขาต้องการที่สุดคือ "เวลาว่าง"
ซึ่งเวลาว่างที่ว่าชาวเอเธนส์ก็ได้เอาไปใช้เพลิดเพลินกับการพูดคุยกันนั่นเองครับ...
และ Topic ที่ใช้ในการพูดคุยนั้นไม่ใช่เรื่องซุบซิบนินทาชาวบ้าน แต่กลับเป็นเรื่องการเมือง ศิลปะ กฎหมาย ประวัติศาสตร์ และปรัชญา เรียกได้ว่าสิ่งเหล่านี้เหมือนเป็นความบันเทิงสำหรับชาวเอเธนส์เลยทีเดียว (ใครที่ไม่พูดคุยเรื่องเหล่านี้อาจจะถือว่าตกเทรนด์ก็ได้)
ทำให้ชาวเอเธนส์ต่างเริ่มให้ความสำคัญกับการเสาะแสวงหาความรู้และปัญญาแบบสุดๆ โดยเฉพาะในสมัยผู้นำที่ชื่อว่า "เพริคลีส (Pericles)" ที่เริ่มมีการสร้างโรงเรียนและหลักสูตรการศึกษาตามแบบฉบับของเอเธนส์
โดยเด็กผู้ชายจะเริ่มไปโรงเรียนตั้งแต่อายุ 6 ขวบ ซึ่งจะเน้นเรียนวิชาดนตรี วาดเขียน การอ่าน คณิตศาสตร์ รวมถึงเรียนกีฬาอย่างยิมนาสติก มวยปล้ำ ว่ายน้ำ และยิงธนู ซึ่งจะเรียนจนถึงอายุ 16 ปี โดยทั้งหมดนี้คือเรียนฟรี...
แต่หลังจากอายุ 16 ใครที่อยากเรียนต่อก็ต้องหาเงินเรียนเอาเอง โดยจะมีเหล่าปรมาจารย์ที่เรียกว่า "โซฟิสต์ (Sophists)" เปิดสำนักต่างๆ สอนพวกวิชาขั้นสูงอย่างการพูด ปรัชญา กฎหมาย ประวัติศาสตร์ (แต่ค่าสอนค่อนข้างแพงทีเดียว)
อย่างไรก็ตาม การศึกษาในยุคของเพริคลีสก็ได้ทำให้ในสมัยต่อมา เอเธนส์เริ่มมีประชากรที่ตกผลึกด้านความรู้และปัญญา ก่อกำเนิดปรัชญารวมถึงวิทยาการต่างๆ นับไม่ถ้วน
ไม่ว่าจะเป็น "โสเครตีส (Socrates)" ซึ่งเป็นผู้จุดไฟการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสนทนาและถามตอบ เป็นสะพานแห่งการเรียนรู้ของเหล่าปัญญาชนเอเธนส์ในรุ่นต่อไป...
"เพลโต (Plato)" ผู้ซึ่งสนใจในเรื่องความยุติธรรม พยายามอธิบายลักษณะของรัฐและการปกครอง จนคลอดหนังสือการเมืองเล่มแรกของโลกออกมาอย่าง "The Republic"
"อริสโตเติล (Aristotle)" นักคิดผู้ค้นพบกฎอันสำคัญอย่าง "ตรรกศาสตร์ (Logic)"
ไม่เพียงเท่านั้นเอเธนส์ไม่ได้เก็บองค์ความรู้เหล่านี้ไว้เพียงผู้เดียว แต่กลับมีโครงการใหญ่โดยการส่งโซฟิสต์เดินทางไปให้ความรู้ทั่วทั้งแผ่นดินกรีก ทำให้ความเป็นเอเธนส์ขยายและเริ่มกลายเป็นวัฒนธรรมร่วมในแต่ละพื้นที่จนก่อเกิดวิทยาการในแบบอื่นๆ เช่นเดียวกัน
ทั้งเรื่องของการแพทย์แผนตะวันตกที่กำเนิดโดย "ฮิปโปเกรตีส (Hippocrates)"
เรื่องคณิตศาสตร์อย่างพีทาโกรัสและฟิสิกส์อย่างแรงลอยตัวก็ได้มีการค้นพบและพัฒนาขึ้นมา...
รวมถึงการเรียนรู้ประวัติศาสตร์อย่างเป็นระบบก็ถูกพัฒนาขึ้นครั้งแรกโดย "เฮโรโดตัส (Herodotus)"
และแม้กระทั่งภูมิศาสตร์ก็มีชายที่ชื่อว่า "เอราทอสเทนีส (Eratosthenes)" ที่เริ่มคำนวณเส้นรอบโลกและตั้งข้อสังเกตว่าโลกกลม
จะเห็นได้ว่า วัฒนธรรมกระหายในความรู้และการสร้างปัญญาของเอเธนส์ซึ่งได้กระจายไปทั่วทุกมุมของกรีก ทำให้ก่อเกิดวิทยาการที่ทำให้อารยธรรมกรีกและมนุษย์ก้าวกระโดดไปข้างหน้าหลายก้าวเลยล่ะครับ...
ภาพจาก Rafael (โรงเรียนในเอเธนส์)
ภาพจาก No Sweet Shakespeare (เพริคลีส)
ภาพจาก The Times (โสเครตีส อริสโตเติล เพลโต)
ภาพจาก writingandbreathing (ฮิปโปเกรตีส)
ภาพจาก iStock (เฮโรโดตัส)
อย่างที่เคยเล่าไปในตอนต้นครับว่า เอเธนส์เป็นนครรัฐที่มีจุดเด่นทางด้านการค้าจนเรียกได้ว่าเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจของกรีกในช่วงเวลานั้น ความร่ำรวยก็ได้ผลักดันให้งานศิลปะรุ่งเรืองไม่ต่างจากการศึกษา
ในส่วนของงานศิลปะอย่างประติมากรรมนั้นก็สะท้อนถึงตัวตนของคนเอเธนส์โดยมองว่ามนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่สำคัญที่สุด แม้แต่รูปปั้นเทพเจ้าก็ยังปั้นให้เป็นรูปร่างของมนุษย์ ในอีกแง่คือการบูชาเทพเจ้าของเอเธนส์ก็เปรียบเสมือนการบูชาตัวเองมากกว่า
ไม่ว่าจะเป็นรูปปั้นอธีนาในวิหารพาเธนอน...
รูปปั้นซุสในวิหารโอลิมเปีย...
หรือรูปปั้นเฮอร์มีส...
ซึ่งล้วนแสดงรูปลักษณ์ของมนุษย์ และแน่นอนว่าแนวคิดเหล่านี้เอเธนส์ก็ได้ส่งออกไปยังดินแดนอื่นๆ ของกรีกด้วยเช่นกัน
แม้แต่งานละครที่เป็นสิ่งรื่นเริงก็ถูกพัฒนาเช่นกัน มีการสร้างโรงละครกลางแจ้ง พร้อมสร้างสรรค์ละครสองแบบ คือ สุขนาฏกรรม (Comedy) และโศกนาฏกรรม (Tragedy)
หรือในงานสถาปัตยกรรมก็โดดเด่นสุดๆ มีการสร้างความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวอย่างหัวเสาสามแบบคือ ดอริค ไอโอนิค และโครินเธียน ซึ่งกลายเป็นงานอมตะที่ถ่ายทอดมาจนถึงปัจจุบัน...
ภาพจาก History.com (รูปปั้นอธีนาในวิหารพาเธนอน)
ภาพจาก Greece High Definition (รูปปั้นซุสในวิหารโอลิมเปีย)
ภาพจาก Deposit Photos (รูปปั้นเฮอร์มีสที่ยังหลงเหลืออยู่ในปัจจุบัน)
ภาพจาก Museo Omero (หัวเสาสามแบบ ดอริค ไอโอนิค และโครินเธียน)
ภาพจาก sumfinity (โรงละครกลางแจ้ง)
ภาพจาก Greek Reporter (จำลองวิหารพาเธนอนในสภาพสมบูรณ์)
ความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจและวิทยาการได้ส่งให้เอเธนส์ก้าวเป็นมหาอำนาจอีกขั้วหนึ่งในแผ่นดินกรีก แต่ทว่าความเจริญนั้นก็ดันไปขัดหูขัดตามหาอำนาจอีกขั้วอย่างสปาร์ตาเข้า...
การกระทบกระทั่งของเอเธนส์และสปาร์ตามีขึ้นตลอดตั้งแต่ก่อตั้งจนพัฒนานครรัฐ แต่ทั้งสองก็ยังสู้รบแบบลองเชิงเป็นส่วนใหญ่ ไม่ได้มีความต้องการเปิดสงครามประจัญหน้ากันแบบเต็มที่ หรือแม้กระทั่งมีความคิดในการรวมกรีกเป็นหนึ่งเดียว (หรืออาจจะมีคิดบ้าง แต่ไม่สามารถทำได้)
ความขัดแย้งของทั้งคู่เริ่มทวีขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะการพัฒนาประชาธิปไตยรวมถึงการส่งออกความคิดทางวัฒนธรรมในแบบฉบับเอเธนส์ไปยังที่ต่างๆ ยิ่งทำให้สปาร์ตาเพ่งเล็งมากยิ่งขึ้น เพราะความเป็นเอเธนส์ที่ตรงข้ามกับสปาร์ตาแบบสุดขั้วย่อมส่งผลร้ายแรงต่ออำนาจและการคงอยู่ของสปาร์ตา...
แต่ทว่า ก่อนที่สปาร์ตาจะตัดสินใจบวกกับเอเธนส์ให้รู้แล้วรู้รอด ดันมีมหาอำนาจจากต่างแดนที่ชื่อว่า "เปอร์เซีย (Persia)" แผ่แสนยานุภาพเขาสู่แผ่นดินกรีก
ทำให้ทั้งเอเธนส์ สปาร์ตา รวมถึงนครรัฐอื่นๆ ของกรีกจำเป็นต้องจับมือรวมพลังกันเพื่อปกป้องมาตุภูมิ และต่อต้านวายร้ายจากต่างแดนนี้
และเหตุการณ์นี้ ก็ได้นำพาประวัติศาสตร์ไปสู่มหาสงครามแห่งยุคโบราณอย่างสงครามกรีก - เปอร์เซียในที่สุด (ซึ่งผมขออนุญาตเล่าในภายหลัง)
ภาพจาก Persians Are Not Arabs (ขนาดพื้นที่อำนาจของจักรวรรดิเปอร์เซีย)
ความรู้และปัญญาได้นำพาให้เอเธนส์ก้าวสู่นครรัฐที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวอย่างยากที่จะหาที่ใดในโลกเหมือนในช่วงเวลานั้น...
ขุมปัญญาของเอเธนส์ยังได้กระจายไปทั่วแผ่นดินกรีก จนสร้างภาพลักษณ์ให้กรีกกลายเป็นอารยธรรมแห่งวิทยาการและความก้าวหน้า...
ถึงแม้เอเธนส์หรืออารยธรรมกรีกจะล่มสลายลง แต่ทว่า องค์ความรู้ รวมถึงวิทยาการที่เอเธนส์ได้ริเริ่มเอาไว้ ได้ถูกส่งไม้ต่อไปยังอารยธรรมมหาอำนาจของโลกในอนาคตอย่างโรมัน...
และโรมันก็ได้ส่งทอดไปสู่อาณาจักรต่างๆ ในยุโรป...
ซึ่งยุโรปได้พัฒนาต่อยอดอย่างก้าวกระโดดในช่วงฟื้นฟูศิลปวิทยาการ...
ความเป็นกรีกและเอเธนส์ก็ได้ถูกหลอมรวมกับความเป็นยุโรป จนรังสรรค์ออกมาเป็นอัตลักษณ์แห่งตะวันตก...
อีกทั้งอัตลักษณ์นั้นก็ได้กระจายไปทั่วทุกมุมโลกในยุคของการล่าอาณานิคม...
จากอดีตกาลนานสองพันกว่าปี ความเป็นกรีกและเอเธนส์ก็ยังคงเดินทางผ่านกาลเวลามายังปัจจุบันรวมถึงอนาคตอย่างไร้ที่สิ้นสุด...
ภาพจาก iStock
References
Boardman, John. The Oxford History of Greece and the Hellenistic World. Oxford : Oxford University Press, 1991.
Cartledge, Paul. Ancient Greece: A History in Eleven Cities. Oxford : OUP Oxford, 2009.
Clark, Bruce. Athens : City of Wisdom. Oakland : Pegasus Books, 2022.
- 63
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
