คุณจะมีชีวิตอยู่ได้เพียง 4 เดือนเท่านั้น
เคยได้ยินประโยคเช่นนี้กันบ้างไหมครับ คิดว่าน่าจะเคยได้ยินกันจากหนังหรือละคร ที่มีเรื่องราวที่ตัวละครตัวเอกของเรื่องเจ็บป่วยและตรวจพบว่าเป็นมะเร็งระยะสุดท้าย และถามหมอว่า ผมจะมีชีวิตอยู่ได้อีกนานไหมครับหมอ หมอจึงตอบว่า คุณจะมีชีวิตอยู่ได้เพียง 4 เดือนเท่านั้น
สงสัยไหมครับไอ้ตัวเลขที่ว่าคน ๆ หนึ่งที่เจ็บป่วยเป็นมะเร็งจะมีชีวิตต่อไปได้อีกนานเท่าไร มันเอามาจากไหน มีที่มาที่ไปอย่างไร
ปกติแล้ว แพทย์จริง ๆ ที่ไม่ได้อยู่ในหนังหรือละคร มักจะไม่บอกตัวเลขเป๊ะ ๆ เป็นเลขเดียวไปเลย เนื่องจากมีปัจจัยหลาย ๆ อย่างที่จะทำให้คน ๆ หนึ่งมีอายุขัยหลังป่วยเป็นมะเร็งได้ยืนยาวหรือไม่ เช่น สภาวะสุขภาพของผู้ป่วย ณ ปัจจุบัน ความรุนแรงของโรคมะเร็ง ภาวะโภชนาการ การได้รับการรักษา เคมีบำบัด ฉายแสง การตอบสนองต่อการรักษาของโรค เป็นต้น เหล่านี้ล้วนส่งผลต่อระยะเวลาที่คนไข้จะมีชีวิตได้ยาวนานหรือไม่
ถ้าจะให้หมอบอกว่าคน ๆ นึงจะมีชีวิตได้อีกนานไหม หลังเป็นมะเร็ง เป็นตัวเลขเดี่ยว ๆ นั้น เหมือนในหนังหรือละคร เค้าเอาเลขอะไรมาบอกคนไข้
ตัวเลขที่ว่า น่าจะเป็น มัธยฐานระยะเวลารอดชีพ หรือ median survival time ความหมายก็คือ เวลา ณ จุดที่โอกาสการรอดชีพของผู้ป่วยมีค่าเท่ากับ 50 % หรือ เวลา ณ จุดที่มีคนไข้ 50% ยังไม่ตาย กับคนไข้ที่ตายไปแล้ว ประมาณครึ่งต่อครึ่ง นั่นเอง
เพื่อให้เห็นภาพของมัธยฐานระยะเวลารอดชีพให้ชัดขึ้น ให้ดูภาพประกอบนี้ครับ แกนนอนเป็นระยะเวลาตั้งแต่ทราบว่าเป็นมะเร็ง (ในตัวอย่าง เป็นมะเร็งกระเพาะอาหารระยะแพร่กระจาย หรือระยะที่ 4) แกนตั้งเป็นอัตราส่วนของผู้รอดชีวิตต่อผู้ป่วยทั้งหมด ณ จุดเวลาใด ๆ
มัธยฐานระยะเวลารอดชีพ หรือ median survival time
ดังนั้นมัธยฐานระยะเวลารอดชีพ คือ จุดเวลา ที่อัตราส่วนของผู้รอดชีวิตต่อผู้ป่วยทั้งหมด ลดลงมาเหลือ 50% นั้นเอง กล่าวง่าย ๆ คือ ตายไปครึ่งหนึ่ง ซึ่งในตัวอย่างนี้ คือ ประมาณ 16 สัปดาห์ หรือ 4 เดือน
ถ้าติดตามไป 52 สัปดาห์ หรือประมาณ 1 ปีจะพบว่ามีผู้ที่ยังรอดชีวิตอยู่ราว ๆ เพียง 20% หรือเสียชีวิตไป 80%
ดังนั้นแล้ว ถ้าหมอบอกว่าคุณจะมีชีวิตอยู่ได้เพียง 4 เดือนเท่านั้น น่าจะสื่อว่ามัธยฐานระยะเวลารอดชีพ (ของผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้ในอดีต จากการเก็บข้อมูล) มีค่าเท่ากับ 4 เดือนนั่นเอง คุณอาจจะตายก่อน 4 เดือนก็ได้ หรือยังอาจมีชีวิตต่อได้มากกว่า 1 ปีก็เป็นไปได้เช่นกัน
เมื่อเข้าใจเช่นนี้แล้วจะได้เข้าใจว่า “คุณจะมีชีวิตอยู่ได้เพียง 4 เดือนเท่านั้น” เป็นเพียงข้อมูลมัธยฐานระยะเวลารอดชีพ ของสถิติผู้ป่วยในอดีต ไม่ใช่ว่าคุณจะมีชีวิตอยู่ได้เพียงเท่านั้นจริง ๆ ครับ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
