แมลงหางหนีบ ควบคุมหนอนศัตรูพืช
แมลงหางหนีบจัดอยู่ในอันดับ Dermaptera ปัจจุบันพบประมาณ 2,000 ชนิด เป็นแมลงขนาดกลางถึงขนาดเล็ก ลำตัวยาว แข็ง ปากแบบกัดกิน ปีกคู่หน้าเป็นแผ่นแข็ง (elytra) หรือลักษณะเหนียว (tegmina) ขนาดสั้นกว่าลำตัว ปีกคู่หลัง มีลักษณะแผ่นบางพับซ่อนใต้ปีกคู่หน้า
ลักษณะที่สำคัญของแมลงหางหนีบ คือ แพนหาง (cerci) ที่ปลายส่วนท้องมีลักษณะคล้ายคีมหรือปากคีบ (forceps-like)ใช้สำหรับจับเหยื่อ หรือต่อสู้เพื่อป้องกันตัว
แมลงหางหนีบทั้งตัวอ่อนและตัวเต็มวัยกินอาหารได้หลายชนิด โดนเป็นตัวห้ำกินไข่ ตัวหนอนและแมลงที่มีขนาดเล็ก นอกจากนี้ยังทำหน้าที่ย่อยสลายซากพืชซากสัตว์ได้อีกด้วย
แมลงหางหนีบชอบอาศัยตามที่มืดและชื้น เช่น ในดิน ใต้เปลือกไม้ ใต้ก้อนหิน หรือตามต้นพืช เป็นต้น มักออกหากินช่วงกลางคืน เคลื่อนไหวรวดเร็ว
วงจรชีวิตแมลงหางหนีบ
ไข่ ตัวเต็มวัยเพศเมียจะวางกลุ่มไข่ใต้ดินหรือผิวดิน ประมาณ 30-60 ฟอง ไข่มีลักษณะกลมรี ผิวเรียบ ไข่ที่วางใหม่ ๆ จะมีสีขาวนวล และเปลี่ยนเป็นสีเหลืองและสีน้ำตาลเมื่อใกล้ฟัก ระยะไข่ 6-8 วัน
ตัวอ่อน ตัวอ่อนมี 4 วัย เมื่อตัวอ่อนฟักออกจากไข่ หรือหลังการลอกคราบจะมีสีขาว และเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ตัวอ่อนวัย 1 ลำตัวมีสีน้ำตาลอ่อน และสีจะเข้มขึ้นเมื่อเริ่มเข้าวัยที่ 2 3 และ 4 โดยตัวอ่อนแต่ละวัยมีลักษณะคล้ายคลึงกัน ต่างกันที่สีและขนาดของลำตัวที่ใหญ่ขึ้นตามวัย ระยะตัวอ่อน 50-60 วัน
ตัวเต็มวัย แมลงหางหนีบเป็นแมลงขนาดกลาง ลำตัวยาว 1.6-18 ซม. สีน้ำตาลดำเป็นมัน แข็ง ไม่มีปีก ขายาวสีเหลือง มีแถบสีน้ำตาลเป็นวงรอบขา แพนหางสีน้ำตาลดำคล้ายคีม เพศผู้แพนหางมีลักษณะโค้งและมีปุ่มเล็ก ๆ ยื่นออกมาระหว่างแพนหาง ส่วนเพศเมียแพนหางมีลักษณะเหยียดตรง เพศเมียจะวางไข่ในรูตามพื้นดิน ใต้เศษซากพืช และคอยเฝ้าดูแลป้องกันอันตรายและทำความสะอาดไม่ให้เกิดเชื้อรา
หลังจากฟักเป็นตัวอ่อนแล้ว ตัวแม่จะคอยดูแลอยู่ต่ออีกระยะหนึ่ง ก่อนที่จะหากินเป็นอิสระ
เพศเมีย 1 ตัว สามารถวางไข่ได้ตลอดชีวิต ประมาณ 240-300 ฟอง ตลอดวงจรชีวิตตั้งแต่ไข่จนถึงตัวเต็มวัย ใช้ระยะเวลาประมาณ 120-150 วัน ตัวเต็มวัยอายุประมาณ 60-90 วัน
ลักษณะการทำลายเหยื่อของแมลงหางหนีบ
แมลงหางหนีบมีความสามารถในการหาแมลงศัตรูที่อยู่ในลำต้น ซอกกาบใบพืช ใต้ผิวเปลือกไม้ ตามซอกดินหรือรูที่หนอนเจาะเข้าไปกิน
แมลงหางหนีบทำลายแมลงศัตรูพืชที่เป็นตัวหนอน โดยใช้แพนหางที่มีลักษณะเป็นคีมหนีบจับตัวหนอนหรือแมลงที่มีขนาดเล็ก จากนั้นใช้ปากเพื่อกัดกินเหยื่อต่อไป
แมลงหางหนีบที่เป็นตัวห้ำ ซึ่งมีประโยชน์ในการควบคุมศัตรูพืชมีหลายชนิด เช่น แมลงหางหนีบสีน้ำตาล Proreus simulans Stallen และแมลงหางหนีบขาวงแหวน หรือแมลงหางหนีบสีดำ Euborellia sp. สามารถควบคุมแมลงศัตรูอ้อย ข้าวโพด และศัตรูพืชชนิดต่าง ๆ เช่น หนอนกออ้อย หนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด หนอนผีเสื้อ รวมทั้งไข่ และแมลงขนาดเล็กที่มีลำตัวอ่อนนุ่ม ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การนำมวนพิฆาตไปปล่อย เพื่อควบคุมแมลงศัตรูพืช
- 1.ทำการสำรวจอย่างสม่ำเสมอก่อนการปล่อยแมลงหางหนีบเพื่อควบคุมศัตรูพืชได้ทุกวัย
- 2.ก่อนการระบาดหรือพบการระบาดน้อย อัตราการปล่อย 100-200 ตัว/ไร่
- 3.หากพบการระบาดมาก อัตราการปล่อย 1,000-2,000 ตัว/ไร่
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
- ★กลุ่มส่งเสริมการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย กรมส่งเสริมการเกษตร
- ★ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช จังหวัดเชียงใหม่ พิษณุโลก ชัยนาท สุพรรณบุรี ชลบุรี ขอนแก่น นครราชสีมา สุราษฎร์ธานี และจังหวัดสงขลา
เรียบเรียง : กลุ่มส่งเสริมการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย กรมส่งเสริมการเกษตร
- 3
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
