พ่อแม่เป็นพิษ Toxic Parents
หนังสือ Toxic Parents มูฟออนชีวิตถอนพิษพ่อแม่เผด็จการ โดย ดร.ซูซาน ฟอร์เวิร์ด ถ่ายทอดเรื่องราวของพ่อแม่ที่กระทำสิ่งที่เป็นพิษต่อลูก จนชีวิตลูกประสบปัญหา ไม่ว่าจะเป็นด้านการเรียน อาชีพการงาน ความรักหรือความสัมพันธ์ แม้ว่าลูกจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่แล้วก็ตาม นอกจากนี้ยังนำเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหา นำเสนอเรื่องราวได้น่าสนใจและน่าติดตาม
เนื้อหาของหนังสือสะท้อนสิ่งที่สำคัญในชีวิตเรา คือ ตัวตนของเราในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นความคิด ความเชื่อ ทัศนคติ อารมณ์ หรือพฤติกรรมที่แสดงออกมา ถูกหล่อหลอมและเป็นมรดกตกทอดมาจาก การเลี้ยงดูของพ่อแม่หรือคนเลี้ยงดูเราในอดีต เมื่อคนเลี้ยงดูเราในอดีตสร้างและกระทำสิ่งที่เป็นพิษ สิ่งเหล่านั้นทำให้ลูกหรือตัวเราในปัจจุบันยังคงมีพิษร้ายติดตัว ยึดติดอย่างเหนียวแน่น และแก้ไข้ได้อย่างยากลำบาก
พ่อแม่เป็นพิษ (toxic parents) หมายถึง พ่อแม่หรือผู้เลี้ยงดูที่สร้างความเครียดที่เป็นพิษ(toxic stress) แก่ลูก ในลักษณะต่าง ๆ ผ่านการกระทำทางกาย วาจา ใจ หรือผ่านการนิ่งเฉย ละเลย ไม่รู้สึกรู้สาอะไร อาจเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ทำอย่างต่อเนื่อง หรือเรื่องรุนแรง (เช่น การล่วงละเมิดทางเพศ) ทำเพียงครั้งเดียวก็ฝังอยู่ในใจเด็ก ๆ เป็นตราบาปที่ติดแน่น จนลูกเกิดภาวะสิ้นหวังจากการเรียนรู้ (learned helplessness)
ผู้เป็นลูกที่เป็นเหยื่อของพ่อแม่เป็นพิษจะสูญเสียความมีตัวตน (self) และสูญเสียความภาคภูมิใจในตนเอง (self esteem) ทำให้ เกิดความเชื่อ ทัศนคติ อารมณ์และพฤติกรรมบางอย่าง ที่ทำร้ายตัวเอง ไม่สามารถสลัดความคิดแย่ ๆ เกี่ยวกับตัวเองออกไปได้ เหมือนตกนรกทั้งเป็น
ความเป็นพิษของพ่อแม่ หรือผู้เลี้ยงดูนั้น แสดงออกมาในรูปแบบต่าง ๆ ไม่ว่า จะเป็น พ่อแม่ผู้สมบูรณ์แบบ เห็นลูกดีกว่าตัวเองไม่ได้ ต้องกดลูกลงมาให้ต่ำกว่าตน พ่อแม่ผู้บกพร่อง ไม่ให้ความรัก ความเอาใจใส่อย่างเพียงพอ พ่อแม่จอมบงการ ที่บังคับขืนใจให้ลูกทำตามอย่างที่ตัวเองต้องการ โดยไม่สนใจความรู้สึกของลูก พ่อแม่ผู้ติดเหล้าหรือยาเสพติด จนส่งผลร้ายต่อลูกไม่ว่าร่างกายหรือจิตใจ พ่อแม่จอมตำหนิติเตียน พ่อแม่จอมทำร้ายร่างกาย และพ่อแม่ผู้ล่วงละเมิดทางเพศ (นับเป็นที่สุดแห่งการหักหลัง)
ผู้เขียนนำเสนอกรณีศึกษาผู้ป่วยที่ประสบปัญหาที่หลากหลาย เป็นภาพสะท้อน ความเป็นพิษของพ่อแม่ หรือผู้เลี้ยงดู ที่กระทำต่อลูกของตนเอง ถ้าตัวเราผู้อ่าน มีปัญหาดังกล่าวมาก่อน จะรู้สึกว่า มันเป็นเหมือนภาพสะท้อน ทำให้เราหวนระลึกถึงเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นกับเรา อาจรู้สึกท่วมท้น เกิดภาวะ post traumatic stress disorder (PTSD) ใครที่มีปัญหาเช่นนี้ ควรจะหลีกเลี่ยงการอ่านหนังสือเล่มนี้ไปก่อน ถ้าจิตใจยังไม่พร้อม แนะนำให้พบนักจิตวิทยาหรือจิตแพทย์เพื่อจัดการปัญหาให้ดีเสียก่อน
ในพาร์ทที่สองของเล่ม ผู้เขียนเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับพ่อแม่เป็นพิษ โดยเน้นในการแก้ปัญหาที่ต้นตอ โดยขุดเรื่องราวที่เกิดขึ้นในอดีตขึ้นมาอย่างถอนรากถอนโคน และให้เหยื่อสัมผัสกับความรู้สึกที่เกิดขึ้น การยอมรับอารมณ์และความรู้สึกของตนเองกับเรื่องที่เกิดขึ้นเป็นขั้นแรกของการปลดปล่อยตัวเอง ต้องยอมรับว่าเรารู้สึกโกรธ เกลียด ต่อสิ่งที่พ่อแม่เป็นพิษนั้นทำจริง ๆ เมื่อทำได้ เราจะได้ความเป็นตัวเองกลับมา
เมื่อใจพร้อม ให้เผชิญหน้ากับปัญหาที่เกิดขึ้น เผชิญหน้ากับพ่อแม่เป็นพิษ ผ่านการเขียนจดหมายหรือเผชิญหน้าพ่อแม่จริง ๆ หรืออาจเล่นบทบาทสมมติ เมื่อปฏิบัติได้จะนำไปสู่อิสรภาพและหลุดพ้นจากบ่วงที่พ่อแม่เป็นพิษสร้างไว้
ถึงแม้ว่าเราจะไม่ได้มีปัญหาพ่อแม่เป็นพิษ การอ่านหนังสือเล่มนี้ ทำให้เราเข้าอกเข้าใจความรู้สึกของคนที่มีปัญหา รู้สึก empathy มากขึ้น (ถ้าไม่เคยประสบเอง คงยากที่จะเข้าใจปัญหาเหล่านี้) นอกจากนี้ ถ้าเราผู้อ่านเป็นพ่อหรือแม่ ซึ่งปกติเราจะเลือกอ่านหนังสือการเลี้ยงดูลูกให้ดี/เก่ง ขอแนะนำให้อ่านหนังสือเล่มนี้ด้วย แม้ว่าจะไม่ได้สอนว่าต้องเลี้ยงลูกให้ดี/เก่งอย่างไร แต่สอนเรา (พ่อแม่) ว่า “อย่าทำตัวแบบนี้” แบบพ่อแม่เป็นพิษ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
