4 มี.ค. 2023 เวลา 12:00 • ประวัติศาสตร์

จักรวรรดิสเปน ผู้สร้าง “สกุลเงินที่ทรงอิทธิพลแรกของโลก”

หากกล่าวถึงสกุลเงินที่ทรงอิทธิพลที่สุดในปัจจุบัน แน่นอนว่าต้องเป็นสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐฯ และการทรงอิทธิพลมักเป็นผลพวงมาจากการเป็นมหาอำนาจในทุกมิติของผู้ถือครองสกุลเงินไม่ว่าจะเป็นทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจ
แต่หากย้อนไปราวศตวรรษที่ 16-17 จักรวรรดิสเปนก็เคยเป็นหนึ่งในจักรวรรดิที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก และได้ฉายา “ดินแดนที่พระอาทิตย์ไม่เคยตกดิน” ก่อนจักรวรรดิอังกฤษเสียอีก!
4
และอำนาจที่ยิ่งใหญ่ของสเปนนี้เอง ทำให้สกุลเงิน Spanish Dollar ได้รับการยอมรับและถูกใช้หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจไปทั่วโลกกว่า 300 ปีจนได้รับอีกหนึ่งฉายาว่า “สกุลเงินระหว่างประเทศอันแรกของโลก”
3
⭐️ ความยิ่งใหญ่ของจักรวรรดิสเปน
ก่อนจะทราบว่าทำไมสกุลเงินสเปนถึงยิ่งใหญ่ เราอาจต้องมาดูก่อนว่าแล้วจักรวรรดิสเปนยิ่งใหญ่อย่างไร?
มีหลายปัจจัยที่เอื้อให้สเปนก้าวเข้ามามีชื่อในฐานะมหาอำนาจโลกช่วงศตวรรษที่ 16-17 แต่หนึ่งในเหตุผลสำคัญคือ การครอบครองดินแดนอาณานิคมกว่า 7.5 ล้านตารางไมล์ คิดเป็น 13% ของพื้นที่บนโลก!
3
ซึ่งการได้ครอบครองดินแดนมากมายของสเปนแตกต่างจากการก้าวขึ้นเป็นมหาอำนาจอื่น ๆ ที่ใช้สงครามในการยึดดินแดนหากแต่สเปนแผ่อำนาจผ่านการสืบสันตติวงศ์เป็นส่วนใหญ่ ครอบครองทั้งดินแดนในยุโรป อเมริกาใต้ และเอเชีย (ฟิลิปปินส์)
1
และอีกหนึ่งเหตุผลคือ ดินแดนอาณานิคมที่สเปนครอบครองมีของดี นั่นก็คือ “แร่เงิน”
1
โดยในปี 1545 สเปนได้ค้นพบเหมืองแร่เงินที่โบลิเวียมีชื่อว่า Potosi เป็นหนึ่งในเหมืองที่ใหญ่ที่สุดในทวีปอเมริกาใต้ และความมั่งคั่งนี้เอง ทำให้สเปนก่อตั้งโรงกษาปน์ผลิตเหรียญขึ้นหลายแห่ง
.
ในช่วงปี 1560-1600 ใช้เวลาเพียง 40 ปีสเปนถือแร่เงินไว้ในมือถึง 2,700 ตัน และหากพิจารณาตั้งแต่ปี 1500-1800 สเปนผลิตแร่เงินราว 150,000 ตัน ซึ่งมากกว่า 80% ของการผลิตทั้งโลก
3
เพียงเท่านี้ก็มากพอที่จะทำให้สเปนกลายเป็นมหาอำนาจที่ร่ำรวยในชั่วข้ามคืน
⭐️ เหรียญสเปน - สกุลเงินระหว่างประเทศอันแรกของโลก
จากที่กล่าวไปข้างต้นว่าจักรวรรดิสเปนกุมขุมทรัพย์เหมืองแร่เงินจนร่ำรวยที่สุดในโลก แต่สเปนทำอย่างไร? เงินสเปนถึงแพร่สะพัดไปทั่วโลกจนถูกยกย่องว่าเป็นสกุลเงินระหว่างประเทศแรกของโลก
1
อย่างแรกคือสเปนใช้เงินไปกับการทำสงคราม ซื้ออาวุธยุทธโธปกรณ์นำเข้าจากต่างประเทศจำนวนมากทำให้เงินสเปนแพร่สะพัดไปทั่วยุโรป
3
ในปี 1551 มีการค้นพบแร่เงินสเปนที่มิลาน ปี 1554 ที่อังกฤษ และปี 1579 ที่แอสโตเนีย จนช่วงก่อนศตวรรษที่ 17 เหรียญเงินสเปนถือเป็นสกุลเงินที่ใช้ชำระสินค้าอย่างเป็นทางการในรัสเซียอีกด้วย!
3
แม้กระทั่งใน 13 ดินแดนอาณานิคมของอังกฤษก็ยังใช้เงินสเปนเพราะสะดวกต่อการขนส่งและใช้จ่ายมากกว่าการใช้สกุลเงินปอนด์สเตอลิงของอังกฤษ (เพราะ 13 อาณานิคมของอังกฤษอยู่ทวีปอเมริกาเหนือ และเหมืองแร่อาณานิคมของสเปนอยู่ในทวีปอเมริกาใต้ ดังนั้น การขนส่งจึงง่ายกว่าการขนส่งจากเกาะอังกฤษ)
3
อีกหนึ่งเหตุผลในการแพร่สะพัดของเงินสเปนคือ “การทำการค้ากับจีน”
3
ในช่วงหลายศตวรรษก่อนหน้าจีนไม่มีความต้องการสินค้าจากฝั่งยุโรป ทำให้การค้าระหว่างโลกตะวันออกและตะวันตกไม่คึกครื้นมากนัก แต่มีเพียงสิ่งหนึ่งที่ทำให้จีนยอมทำการค้าด้วยคือ “แร่เงิน”
2
การที่สเปนครอบครองเหมืองแร่ในทวีปอเมริกาใต้ ทำให้จีนเชื่อมั่นในมูลค่าของสกุลเงินสเปน เห็นได้จากช่วงศตวรรษที่ 16-17 แร่เงินกว่าหลายพันตันจากสเปนถูกส่งไปที่จีนเรียกได้ว่าจีนสมัยราชวงศ์หมิงเป็นลูกค้าคนสำคัญของสเปน!
3
ตั้งแต่ปี 1565-1813 เหรียญจากสเปนแพร่สะพัดเข้ามาในเอเชียอย่างเต็มรูปแบบ ผ่านการค้าที่เมืองท่าขนาดใหญ่ของเอเชียในฟิลิปปินส์ และขนเอาเครื่องปั้นลายคราม ผ้าไหมราคาแพงจากจีน เครื่องเทศจากอินเดีย กลับไปยังตลาดอเมริกาและยุโรปอีกด้วย
1
ความยิ่งใหญ่ของสกุลเงินสเปนจนถูกยกย่องในฐานะสกุลเงินระหว่างประเทศแรกของโลกนั้นมีที่มาไม่ต่างจากที่เราเห็นเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ในปัจจุบัน การทรงอิทธิพลของเงินไม่ว่าจะกี่ร้อยพันปี มูลค่าของมันขึ้นอยู่กับ “ความน่าเชื่อถือ” ว่ามีคนต้องการมันมากน้อยแค่ไหน
3
เหมือนกับจีนและเอเชียที่เชื่อมั่นในมูลค่าของเงินสเปนจากการเป็นมหาอำนาจ การครอบครองเหมือนแร่เงินของจักรวรรดิสเปนที่ไม่มีใครเทียบได้
2
จนกระทั่งความเชื่อมั่นนี้หมดลง มหาอำนาจใหม่อย่าง “จักรวรรดิอังกฤษ” เข้ามาแทนที่ทำให้สกุลเงินปอนด์สเตอร์ลิงขึ้นมาทรงอิทธิพลที่สุดในช่วงศตวรรษที่ 19 และเป็นวัฎจักรไปเรื่อยๆ เช่นนี้
4
ผู้เขียน: ขัตติยาภรณ์ ด้วงแก้ว Political Analyst, Bnomics
ภาพประกอบ : ชนากานต์ วรสุข Graphic Designer, Bnomics
▶︎ ติดตามช่องทางของ Bnomics ได้ที่
Line OA : @Bnomics https://bit.ly/3eYkTJC
Bnomics - Bangkok Bank Economics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
References :
เครดิตภาพ : Webispania

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา