ในสมัยนั้นบ้านเราอุดมด้วยนิยายวิทยาศาสตร์ที่แปลมาจากฝรั่ง ที่โด่งดังเช่น ชุดสถาบันสถาปนา (Foundation) นักสืบหุ่นยนต์ (The Caves of Steel) ข้าคือหุ่นยนต์ (I, Robot) เป็นงานของ ไอแซค อสิมอฟ เสียมาก
เมื่อผมไปทำงานที่อเมริกา กิจกรรมหนึ่งที่ทำประจำคือเข้าร้านหนังสือมือสอง ซื้อนิยายไซไฟมาอ่าน ช่วงเวลานั้นผมอ่านไซไฟที่เป็นงานแบบจริงจังมากขึ้น เรียกว่า hard science fiction เช่น Childhoods End, 2001: A Space Odyssey, The Fountains of Paradise, Imperial Earth ของ อาร์เธอร์ ซี. คลาร์ก
หากรู้สึกว่าพล็อตนี้คุ้นๆ กับ Avatar ของ เจมส์ คาเมรอน ก็อย่าเพิ่งว่าขโมยไอเดียเขามา เพราะเรื่องนี้ตีพิมพ์ก่อนหนังเรื่องแรกสี่ปี และก่อน Avatar : The Way of Water 17 ปี
ในเรื่องสั้น อีกด้านหนึ่งของหลุมดำ ผมเล่าเรื่องของการสลับคนหลังจากผ่านจุดสำคัญในเรื่อง เรื่องนี้คล้ายเรื่อง The Witness ในชุด Love, Death & Robots ซีซัน 1 โชคดีที่เขียนก่อนสิบกว่าปี
เรื่องนี้มีพล็อตคล้ายหนังเรื่อง The Very Pulse of the Machine (ในชุด Love, Death & Robots ซีซัน 3) โดยบังเอิญ ใน The Very Pulse ดวงจันทร์ไอโอเป็นเครื่องจักรที่เชื่อมกับดาวพฤหัส และในท้ายเรื่องตัวละครเชื่อมกับเครื่องจักรนั้น