9 เม.ย. 2023 เวลา 13:11 • ปรัชญา

นิทานเซนสอนใจ ตอนที่ 20 เรื่อง “อรหันต์ทองคำทั้ง 18”

ที่เชิงเขาผู่ถอ มีครอบครัวยากจนครอบครัวหนึ่งอาศัยอยู่อย่างยากจนข้นแค้น เพราะหัวหน้าครอบครัวยึดอาชีพหาฟืนขาย ต้องออกแรงแลกกับเงินเพียงเล็กน้อย ทำให้สมาชิกในครอบครัวไม่ได้กินดีอยู่ดีนัก
ทุกๆเช้าตัวพ่อก็จะออกไปหาฟืน กว่าจะกลับบ้านก็มืดค่ำเสมอ ฝ่ายเมียของชายผู้นี้ก็มักจะนิยมไปวัดเพื่อสวดมนต์ ไปวัดขอพรพระให้ท่านช่วยให้ครอบครัวพ้นจากความยากจน และมีกินมีใช้กับเขาเสียที โดยทำอย่างนี้เป็นกิจวัตร
วันนี้ก็เป็นอีกวันหนึ่งที่ตัวพ่อได้ออกไปหาฟืนในป่า แต่วันนี้ต่างไปจากทุกวันที่ผ่านมา เพราะขณะที่เขากำลังหาฟืนอยู่นั้น สายตาเขาก็พลันไปเห็นพระพุทธรูปอรหันต์ทองคำองค์หนึ่งซึ่งโผล่พ้นดินมาได้หน่อย แต่ด้วยความเงางามของทองคำแท้ จึงทำให้เขาเห็นได้อย่างขัดเจนว่าต้องไม่ธรรมดาแน่นอน
ชายหาฟืนจึงรีบใช้มือคุ้ยขุดดินแบบไม่คิดชีวิต เพื่อนำพระพุทธรูปออกมา เมื่อทำสำเร็จก็พบว่าพระพุทธรูปองค์นี้ช่างงามนัก และทำด้วยทองคำทั้งองค์ ดังนั้นเมื่อเขานำติดไปถึงบ้าน ครอบครัวของเขาเลยดีใจกันยกใหญ่ และตั้งใจจะนำพระพุทธรูปอรหันต์นี้ไปขาย
ซึ่งเขาก็ได้เงินก้อนโตมาชนิดที่อยู่ได้สบายๆ ไปทั้งชาติ เพราะพระพุทธรูปนี้มีค่ามากยิ่งนัก เนื่องจากไม่ใช่ว่าจะทำจากทองคำเท่านั้น แต่ยังเป็นพระพุทธรูปที่อยู่ในกลุ่มพระพุทธรูปอรหันต์ทองคำทั้ง 18 องค์ อันเลื่องชื่ออีกด้วย
1
ดังนั้นชีวิตของชายตัดฟืนและครอบครัวจึงกลายเป็นเศรษฐีในบัดดล และชีวิตของพวกเขาล้วนต่างก็ดีขึ้นๆ มีกินมีใช้ไม่เคยขัดสนอีกต่อไป แต่ดูเหมือนว่าทุกคนในครอบครัวจะมีความสุขกันหมด ยกเว้นหัวหน้าครอบครัวหรืออดีตชายหาฟืน ทุกคืนเขามักจะนอนไม่หลับ ลุกนั่งๆ ตื่นขึ้นมาเสมอ
จนวันหนึ่งเขาก็ลุกพรวดขึ้นมาเพราะอาการนอนไม่หลับ เมียเศรษฐีใหม่ก็เลยถามเขาด้วยความรำคาญว่า
เจ้านี่จะเอาอย่างไรนะ ตอนนี้เราก็มีทุกอย่างแล้ว จะกินอะไรเอาอะไรก็ได้ เรือกสวนไร่นาก็มี ทรัพย์สมบัติเหลือเฟือ แล้วตอนนี้เจ้ายังจะนอนไม่หลักอีก มีอะไรกังวลอยู่หรือ เสียทีจริงๆ ที่อุตส่าห์ได้มีโชควาสนารวยกับเขา เอ๊…หรือว่าเจ้ากลัวว่าจะมีขโมยมาเอาทรัพย์สินของเราไป เอาเถอะ เจ้าอย่าได้กังวลเลย อย่างมากมันก็มาเอาอะไรไปไม่ได้มากนักหรอก เจ้าอย่าทำตัวเหมือนคนจนทั้งชีวิต ตอนนี้เรารวยแล้วนะ อย่าลืมสิ
เมียเศรษฐีใหม่
1
เมื่อฟังดังนั้น เศรษฐีใหม่ก็เลยหงุดหงิดมาก เพราะเมียของเขาไม่ได้เข้าใจความรู้สึกกังวลในใจของเขา เขาเลยพูดขึ้นมาว่า
1
คนที่เป็นแม่บ้านอย่างเจ้า ไม่รู้เรื่องอะไรเลยสักนิด ไอ้เรื่องขโมยขโจรน่ะ เรื่องขี้ปะติ๋ว ที่ข้านอนไม่หลับผุดลุกผุดนั่งอยู่ทุกวันนี้ก็เพราะว่า ข้าเอาแต่กังวลว่าเมื่อไหร่หนอ ข้าจึงจะได้พระพุทธรูปอรหันต์ทองคำที่เหลืออีก 17 องค์มาครอบครอง ตอนนี้ข้าไม่รู้เลยว่าพระพุทธรูปเหล่านั้นอยู่ที่ไหน มีใครเจอแล้วเอาไปขายหรือยัง แล้วเจ้าจะให้ข้าสบายใจได้อย่างไรเล่า
เศรษฐีใหม่
2
หลังจากนั้นเศรษฐีใหม่หรืออดีตชายหาฟืนก็กินไม่ได้นอนไม่หลับ วันๆเอาแต่คิดเรื่องตามหาพระพุทธรูปที่เหลือ 17 องค์ จนสุดท้ายสุขภาพก็ทรุดโทรมลงและล้มป่วยจากไปในที่สุด
เครดิตภาพ: Pixabay
  • สรุปข้อคิดจากนิทานและถอดเป็นความคิดออกมาได้ว่า
  • เศรษฐีใหม่ในเรื่องนี้เป็นตัวอย่างที่ดีสำหรับข้อคิดเรื่อง “ความโลภ” บอกให้เรารู้อยู่แล้วว่ามีเท่าไรก็ไม่พอ ดังนั้นเราจึงควรระงับความโลภให้มีน้อยลงมา จะได้ไม่ต้องทุกข์ทรมานจากสิ่งที่ความโลภได้สร้างขึ้น
  • ความโลภก่อให้เกิดผลเสียตามมา เช่น
  • โลภแล้วเราจะพยายามดิ้นรนโหยหาถึงแม้ว่ามีอยู่แล้วมากพอก็ตาม
  • โลภแล้วเราจะมองเห็นแต่ความสุขอยู่ข้างหน้าที่ต้องการตามหา หารู้ใช่ว่าขณะนั้นเกิดความทุกข์ขึ้นแล้วเพราะความไม่รู้จักพอนั่นเอง
  • โลภแล้วเราสามารถทำได้ทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการแลกด้วยศักดิ์ศรี เบียดเบียนสร้างความเดือดร้อนต่อผู้อื่น
  • โลภแล้วเราจะมองข้ามไม่เห็นเหตุ จะมุ่งมองเห็นแต่ผลเท่านั้น
  • วิธีการแก้หรือลดเรื่องความโลภ ด้วยวิธีการเปลี่ยนมุมมองความคิดเสียใหม่ ยกตัวอย่างเช่น
  • การฝึกใช้ชีวิตแบบเรียบง่ายเข้าไว้ เพราะเมื่อเราทำตัวเกินฐานะเมื่อไร เราก็ย่อมเกิดความขัดสน และเมื่อนั้นเราก็จะขวนขวายหาเงินทองเพิ่ม หาเท่าไหร่ก็ไม่พอใช้ วนลูปอยู่อย่างนั้น เกิดความโลภและตามมาด้วยทุกข์อย่างไม่สิ้นสุด แต่ถ้าเราพยายามใช้อย่างมีคุณค่าและตามความจำเป็น รู้จักสมถะบ้าง ถึงมีน้อยเราก็พอใช้ เมื่อมีมากก็รู้จักการออม
  • ฝึกการมีสตินำมาใช้กำกับจิตใจอยู่เสมอ เมื่อมีความโลภเข้ามา
  • การให้ทาน คือการปลดปล่อยความโลภที่ดีทางหนึ่ง เมื่อเรารู้จักเสียสละบ้าง เราก็จะไม่เกิดความรู้สึกว่าต้องมีต้องเก็บเงินทองมากจนเกินไป เมื่อเรายินดีที่จะมอบให้ผู้อื่นก็เหมือนการแบ่งปันความสุขให้ เมื่อเราให้ทานแล้ว นอกจากจะช่วยลดความโลภแล้ว ยังเป็นการพาอัตตาบางส่วนของเราออกไปด้วย
  • ความโลภมีหลายรูปแบบ ไม่ได้มีเฉพาะในรูปของเงินทอง ยังหมายรวมถึง โลภในลาภยศ ชื่อเสียง ความรัก บุญกุศล ดังนั้นถ้าไม่อยากมีความโลภครอบงำมากจนเกินไป เราก็ต้องระลึกและกำจัดความโลภที่เข้ามาทุกทางให้ได้ด้วย
1
  • ที่มาของนิทาน:
แปลจากต้นฉบับชื่อว่า 金罗汉
หนังสือ วิถีแห่งปัญญา : เพียงอ่านนิทานเซน ก็เปลี่ยนชีวิตเราไปตลอดกาล, อารมณ์เซน, Feel Good Publishing, 2565, ISBN 978-616-578-665-2
<เครดิตภาพปก: elitespirit.org>

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา