21 พ.ค. 2023 เวลา 12:30 • ประวัติศาสตร์

บุเรงนองมหาราช แห่งราชวงศ์ตองอู ของพม่า(Bayinnaung) ค.ศ.1516-1581

พระเจ้าบุเรงนอง พระราชสมภพเมื่อวันพุธ ขึ้น 15 ค่ำ เดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ.1516 ก่อนพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้เพียง 1 เดือน ตามความเชื่อของคนทั่วไป เชื่อว่าพระนามดั้งเดิมของพระองค์คือ "จะเด็ด" (ตามนิยายผู้ชนะสิบทิศ)
แต่ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ พระนามดั้งเดิมของพระองค์อาจออกเสียงว่า "จะเต็ด" โดยอาจแปลได้ว่า "เจ้าปลวกไต่" (จะ หมายถึง ปลวก, เต็ด หมายถึง ไต่ หรือ ป่ายปีน) และมีอีกหนึ่งหลักฐานที่ระบุว่า
พระนามดั้งเดิมคือ "ฉิ่นแยทุต" โดยแปลได้ว่า "เจ้ายอดผู้กล้า" (ฉิ่น เป็นคำที่เรียกหน้าชื่อบุคคลสำคัญ แย หมายความว่า กล้าหาญ และ ทุต อาจแปลได้หลากหลาย แต่ในบริบทเช่นนี้ควรแปลว่า ยอด)
พระราชวังกัมโพชธานี
ในวัยเยาว์ พระเจ้าบุเรงนองเติบโตมาพร้อมกับพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ แม้มิได้เป็นพระญาติกันโดยสายเลือด แต่ทั้ง 2 ก็มีความผูกพันกันเหมือนพระญาติ เนื่องจากเมงเยสีหตูบิดาของพระเจ้าบุเรงนองก็เป็นบุคคลที่พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้เคารพ
โดยมีฐานะเป็นถึงพระอาจารย์ที่ปรึกษาขุนนางคนสำคัญ และมีสถานะอีกด้านเป็นพระสัสสุระ (พ่อตา) ของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ด้วย โดยบุตรสาวของเมงเยสีหตูก็เป็นมเหสีองค์หนึ่งของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้
และพระพี่นางของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้นามว่าพระนางอตุลสิริมหาราชเทวีก็เป็นมเหสีอีกองค์หนึ่งของพระเจ้าบุเรงนองด้วยเช่นกัน
พระเจ้าบุเรงนองก่อนขึ้นครองราชย์มีสถานะเป็นแม่ทัพคนสำคัญของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้พระนามของพระเจ้าบุเรงนอง ออกเสียงตามสำเนียงพม่าว่า "บะยิ่นเหน่าว์" มีความหมายว่า "พระเชษฐาธิราช" และมีพระนามเต็มว่า "บะยิ่นเหน่าว์จ่อถิ่นหน่อยะถ่า" (ไทยเรียกเพี้ยนเป็น "บุเรงนองกะยอดินนรธา")
อนุสาวรีย์พระเจ้าบุเรงนอง (กลาง) พร้อมด้วยรูปปั้นพระเจ้าอโนรธา (ซ้ายสุด) และพระเจ้าอลองพญา (ขวาสุด) หน้าสำนักงาน กสท.
แปลว่า "พระเชษฐาธิราชผู้ทรงกฤษดาภินิหาร" โดยพระนามนี้ เชื่อว่าพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้พระราชทานให้ หลังจากพระเจ้าบุเรงนองชนะศึกนองโย อันเป็นศึกไล่ตามทัพของพระเจ้าสการะวุตพี กษัตริย์มอญ ที่เสียกรุงหงสาวดีให้แก่พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ อันเป็นเกียรติประวัติที่เลืองลือครั้งแรก ๆ ของพระองค์
พระเจ้าบุเรงนองนับเป็นกษัตริย์พม่าที่ทางพม่านับว่าเป็นกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่ 1 ใน 3 พระองค์ ด้วยความเป็นกษัตริย์นักรบอันเป็นที่ปรากฏพระเกียรติเลื่องลือ โดยยุคสมัยของพระองค์
อาณาจักรตองอูเข้มแข็งและแผ่ไพศาลอย่างที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยครอบคลุมอาณาเขตตั้งแต่ลุ่มน้ำอิระวดีจนถึงลุ่มแม่น้ำโขง มีประเทศราชต่าง ๆ มากมายในภูมิภาคอุษาคเนย์ ได้แก่ หงสาวดี ล้านช้าง ไทใหญ่ เขมร ญวน อยุธยา เชียงใหม่ เป็นต้น
การขยายตัวของอาณาจักรตองอู ค.ศ.1550-1565
ในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของพม่าระบุว่า ก่อนพระองค์จะออกทำศึกคราวใด จะทรงนมัสการพระธาตุชเวมอดอ หรือที่ชาวไทยเรียกตามชาวมอญว่าพระธาตุมุเตา พระธาตุศักดิ์สิทธิ์ประจำเมืองหงสาวดีก่อนทุกครั้ง จุดที่เชื่อว่าพระองค์ถวายการสักการะก็ปรากฏอยู่หน้าพระธาตุตราบจนปัจจุบัน
ไม่เพียงแต่มิติของการเป็นนักรบเท่านั้น พระเจ้าบุเรงนองยังถือว่าเป็นกษัตริย์นักปกครองและบริหารที่เก่งกาจอีกด้วย ด้วยการสามารถปกครองและบริหารข้าทาสบริวารมากมาย ทั้งของพระองค์เองและของประเทศราช เช่น การยึดเอาพระราชวงศ์ที่สำคัญ ๆ ของประเทศราชต่าง ๆ เข้ามาอยู่ในพระราชวังเพื่อเป็นองค์ประกัน เป็นต้น
เสด็จขึ้นครองราชย์ในปี ค.ศ.1551 ด้วยการปราบดาภิเษก เพราะมีกบฏเกิดขึ้นมากมาย ภายหลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้
พระราชวังของพระองค์ที่หงสาวดี มีชื่อว่า "กัมโพชธานี" (Kamboza Thadi Palace) นับว่าเป็นพระราชวังที่ใหญ่โตสมพระเกียรติ สร้างขึ้นในปี ค.ศ.1566 ปีที่ 15 ของการครองราชย์ของพระองค์
อาณาจักรตองอูในปี ค.ศ.1580
ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่พระองค์เรืองอำนาจสูงสุด พระองค์ตัดสินพระทัยเผาพระราชวังเก่าไปเนื่องจากมีการกบฏ พระราชวังกัมโพชธานีสร้างขึ้นโดยใช้แรงงานจากประเทศราชต่าง ๆ และพระองค์โปรดให้ใช้ชื่อประตูต่าง ๆ
1
ตามชื่อของแรงงานประเทศราชที่สร้าง เช่น ประตูทางตอนเหนือปรากฏชื่อ ประตูโยเดีย (อยุธยา) ประตูตอนใต้ชื่อ ประตูเชียงใหม่ เป็นต้น
พระเจ้าบุเรงนองสวรรคตในปี ค.ศ. 1581 ด้วยพระอาการประชวร ขณะยกทัพไปตียะไข่ ปัจจุบัน พระบรมราชานุสาวรีย์ของพระองค์มีต่าง ๆ มากมายหลายที่ในประเทศพม่า
พระราชประวัติและพระราชอำนาจของพระเจ้าบุเรงนองมหาราช แม้หากนำไปเปรียบเทียบกับบรรดามหาอำนาจผู้ครอบครองโลกพระองค์อื่นๆ แล้วอาจจะดูเหมือนขาดความยิ่งใหญ่อยู่มาก แต่หากมองในมุมของชนแห่งอุษาคเนย์แล้ว
เกียรติประวัติของพระองค์นั้นเป็นที่ตรึงตาตรึงใจของผู้คนกระทั่งแม้แต่ชาติที่ถูกพระองค์เข้าครอบครองยังนำเรื่องของพระองค์มากล่าวสรรเสริญกันจนไม่รู้คลาย
ฝากกดถูกใจ กดแชร์ เพื่อเป็นกำลังใจให้ผมด้วยนะครับ
Reference บุเรงนองมหาราช แห่งราชวงศ์ตองอู ของพม่า(Bayinnaung) :

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา