1 ก.ค. 2023 เวลา 12:30 • ประวัติศาสตร์

ขงจื้อ ผู้เป็นต้นแบบปรัชญาจีน (Confucius) ค.ศ.551-479 ปีก่อนคริสตกาล

ขงจื๊อ หรือที่รู้จักกันในภาษาจีนว่า กงซี เป็นนักปรัชญา ครู และบุคคลสำคัญทางการเมืองที่มีอิทธิพล ซึ่งอาศัยอยู่ในจีนโบราณในช่วง 551-479 ก่อนคริสตศักราช คำสอนและความคิดของเขายังคงส่งผลกระทบอย่างลึกซึ้งต่อวัฒนธรรม จริยธรรม และการปกครองของจีนจนถึงทุกวันนี้
1
ขงจื๊อเกิดในปี 551 ก่อนคริสตกาลในรัฐหลู่ ซึ่งปัจจุบันคือเมืองฉูฟู่ในมณฑลซานตงของจีน เขาเกิดในตระกูลขุนนาง แต่พ่อของเขาเสียชีวิตเมื่อเขาอายุเพียงสามขวบ แม้ว่าครอบครัวของเขาจะมีฐานะยากจน แต่ขงจื๊อก็ได้รับการศึกษาที่ดีและศึกษาวิชาต่าง ๆ เช่น ประวัติศาสตร์ ดนตรี และพิธีกรรม
1
หอต้าเฉิง  อาคารหลักของวัดขงจื๊อในชูฟู่
แม่ของขงจื๊อทนการกดขี่ของภรรยาหลวงไม่ไหว จึงพาบุตรชายสองคนไปใช้ชีวิตตามลำพัง นางอบรมเลี้ยงดูบุตรทั้งสองอย่างดี ให้ความสำคัญกับการศึกษาหาความรู้ โดยได้รับความช่วยเหลือจากบิดาของนาง
1
มารดาและผู้เป็นตาจึงเป็นผู้ปลูกฝังความใฝ่รู้ให้กับขงจื๊อตั้งแต่ยังเยาว์วัย สิ่งที่ขงจื๊อเล่าเรียนในขณะนั้นคือ จารีต ประเพณี ธรรมเนียมปฏิบัติ และพิธีกรรมของชนชั้นสูงและผู้มีฐานะในสังคมสมัยราชวงศ์โจว เมื่อขงจื๊ออายุ 15 ปี ก็ตั้งปณิธานใฝ่ศึกษาศิลปวิชาแขนงต่าง ๆ
ขงจื๊อถนัดในการศึกษาเรียนรู้ข้อดีของคนอื่น ดังที่ได้กล่าวไว้ว่า “สามคนร่วมเดิน จักต้องมีอาจารย์ของเราเป็นแน่ จงเลือกที่ดีเพื่อเอาอย่าง ส่วนที่ไม่ดีก็จงนำมาแก้ไขปรับปรุงตน”และยังเห็นว่า “ผู้มีความรู้ต้องพร้อมด้วยวรยุทธ์ ผุ้มีวรยุทธ์ต้องพร้อมด้วยความรู้”
6
รูปปั้นขงจื้อกำลังสอนศิษย์ สะท้อนให้เห็นความเชื่อในคำสอนของขงจื้อ และมักจะมีการสร้างรูปเคารพบริเวณหน้าวัดจีนหลายแห่ง
ซึ่งก็ต้องเป็นผุ้รอบรู้นั่นเอง ความขยันหมั่นเพียรศึกษาเล่าเรียนตั้งแต่เยาว์วัย เป็นการสั่งสมความรู้ความสามารถสำหรับการสร้างระบบแนวคิด และปูพื้นฐานที่มั่นคงในการถ่ายทอดความรู้แก่ลูกศินย์ ทำให้ขงจื๊อเป็นผู้รอบรู้ในยุคสมัยนั้นและมีผู้มาฝากตัวเป็นศินย์เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
7
ในระหว่างที่ศึกษาพิธีกรรม ขงจื๊อได้โอกาสไปเยี่ยมเล่าจื้อด้วย ความสัมพันธ์อันดีกับ เสนาธิบดีของอ๋องจิง ทำให้ในเวลาต่อมาเขาได้รับการฝากตัวให้เข้าเป็นพ่อบ้านของอ๋องจิง และด้วยความรู้ของเขา ทำให้เขาได้คุยเรื่องการปกครองกับอ๋องจิง แต่ปรากฏว่าไม่นานนักเขาก็โดนใส่ร้ายจากที่ปรึกษาของรัฐทำให้ต้องออกเร่ร่อน
3
การเดินทางเยือนแว่นแคว้นต่าง ๆ เผยแพร่แนวความคิดทางการปกครอง ด้วยความคาดหวังให้บรรดาผู้ปกครองยึดหลักธรรมในการบริหารบ้านเมือง สังคมเป็นระเบียบแบบแผนและสงบสุข แม้จะรู้ว่าเป็นไปได้ยากในสภาพบ้านเมืองเวลา 14 ปี จนกระทั่งอายุได้ 67 ปี จึงเดินทางกลับแคว้นหลู่ และเสียชีวิตเมื่ออายุ 73 ปี
1
ภาพเขียนสมัยราชวงศ์ซ้ง แสดงการสอนแบบวิพากษ์เชิงปัญญาของขงจื่อ
ขงจื๊อ เป็นผู้วางรางฐานให้กับลัทธิขงจื้อที่มุ่งแก้ไขปัญหาการเมืองและสังคมของจีนในสมัยจลาจล โดยเน้นให้มนุษย์อยู่ร่วมกันในสังคมด้วยความสงบสุขเรียบร้อย ทั้งถือหลักการเรื่องมนุษยธรรมและจารีตประเพณี ซึ่งตั้งอยู่บนพื้อฐานของหลักการแห่งสัมพันธภาพ 5 ประการ ได้แก่ เมตตาธรรม มโนธรรม จริยธรรม สัตยธรรม ปัญญาธรรม
5
ขงจื๊อมีคำสอนที่ลึกซึ้งและเน้นเรื่องคุณธรรม ได้สร้างประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมจีนที่ไม่อาจลบเลือนได้ ปรัชญาของเขายังคงกำหนดรูปแบบชีวิตของคนนับล้านและได้รับการยอมรับทั่วโลกในด้านจริยธรรม ระเบียบทางสังคม และความสัมพันธ์ที่กลมกลืน
อิทธิพลที่ยั่งยืนของขงจื๊อเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงภูมิปัญญาที่เหนือกาลเวลาและความเกี่ยวข้องของคำสอนของเขา ทำให้เขาเป็นหนึ่งในบุคคลที่มีอิทธิพลมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษย์
ฝากกดถูกใจ กดแชร์ เพื่อเป็นกำลังใจให้ผมด้วยนะครับ
Reference ขงจื้อ ผู้เป็นต้นแบบปรัชญาจีน (Confucius) :
3

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา