8 ก.ค. 2023 เวลา 17:25 • ศิลปะ & ออกแบบ

เมื่อน้ำผึ้งคือพิษร้าย : กามเทพจึงเจ็บปวด (Venus and Cupid Stealing Honey)

และแล้วก็มาถึงคิวของภาพ Cupid complaining to Venus หรือ Venus and Cupid Stealing Honey ของศิลปินเยอรมัน Lucas Cranach the Elder ขอเขิญชม ณ บัดนี้
1
ภาพแม่สาวสวยกับลูกน้อยคู่นี้ สะดุดตาท่านผู้ชมบ้างมะฮะ แล้วสะดุดอารมณ์ส่วนไหนกัน ชอบ สนใจ สงสัย หรือเฉยๆ
1
ตอนที่ผมเห็นภาพนี้ มันชวนให้มองแล้วมองอีก ด้วยความคิดที่ว่านี่เป็นภาพที่ทันสมัยผิดที่ผิดยุค ทั้งๆถูกวาดในครึ่งแรกของศตวรรษที่ 15 หรือประมาณ 500 ปีมาแล้ว ในยุคเรเนอซองส์ แต่ต่ดูแล้วราวกับว่ามันอยู่ในนิตยสารแฟชั่น ที่วาดเพื่อโฆษณาสินค้าบ้างอย่างโดยเฉพาะ (ซึ่งก็คงเป็นหมวกแบรนด์เนมดังที่แม่นางวีนัสสวมใส่อยู่นั่นแหล่ะ) และเมื่อดูรูปร่างสะโอดสะองของวีนัสแล้วยิ่งเชื่อสนิท เพราะนี่เป็นหุ่นนางแบบของศตวรรษที่เรามีชีวิตอยู่ตรงนี้ ไม่เหมือนกับสมัยนั้นที่ศิลปินชอบวาดนางแบบหุ่นอวบอย่างที่เรามักจะเห็นอยู่บ่อยๆ
ที่เขียนมาเป็นความเห็นส่วนตัวล้วนๆและยังไม่เคยเห็นใครคิดเหมือนเราอีกเลย ไม่รู้ว่าจะมีใครคนไหนคล้อยตามบ้างไหมเนี่ย
2
ดูชื่อภาพก็รู้อยู่ว่าสองแม่ลูกคู่นี้คือวีนัสกับคิวปิด ถ้ามองดีๆจะเห็นว่าคิวปิดกำลังถือรวงผึ้ง มีผึ้งมาตอมและต่อยจนพ่อหนูเจ็บ และหันไปหาคุณมารดา คงจะร้องให้แม่ช่วย แต่คุณแม่ก็กลับยืนโพสท์ท่าสวยๆแถมยังยิ้มนิดๆไม่ได้ดูสงสารลูกเอาเสียเลย
1
ขยายภาพจะเห็นว่าคิวปิดโดนผึ้งต่อย
เธออาจจะคิดว่าดีแล้วจะได้เรียนรู้ซะบ้างว่ารวงผึ้งหอมหวานนั้นมีพิษภัยซ่อนอยู่ยังไง
นี่แหละคือเรื่องราวหลักของภาพซึ่งแฝงสุภาษิตสอนใจเอาไว้ ซึ่งทางผู้วาดก็ช่วยให้เราเข้าใจมากขึ้นโดยการจารึกภาษาละตินไว้บนขวาของรูป แปลเป็นไทยว่า “จงหักห้ามใจต่อพลังการยั่วยวนของกามเทพให้สุดกำลัง มิเช่นนั้นวีนัสจะเข้าครอบครองจิตวิญญาณที่มืดบอดของคุณ”
1
จารึกภาษาละตินตรงข้างๆหมวกของวีนัส
ขยายความได้ว่า ให้ระวังความรักและสาวงามไว้ให้ดี เผลอใจเมื่อไรคุณจะติดกับดักจนชีวิตมืดถอนตัวไม่ขึ้น ซึ่งในภาพนี้ก็เตือนอยู่แล้วโดยการเปรียบเทียบสาวงามคือวีนัสและความรักก็คือน้ำผึ้ง ทำให้ผู้คนเกิดความหลงไหลในความสุขชั่วคราว แต่เมื่อถูกดึงดูดล่อลวงแล้วก็จะพบกับความเจ็บปวด (เชื่อว่าหลายคนคงจะเข้าใจแต่ก็ไม่ได้ทำตามคำเตือนหรอก สุดท้ายแล้วพวกเราคงโดนแม่ลูกคู่นี้หลอกแล้วโดนผึ้งต่อยกันทุกคนใช่ไหมล่ะ)
จิตรกรผู้วาดภาพมีชื่อว่า ลูคัส ครานัส ผู้พี่ (Lucas Cranach the Elder) เป็นศิลปินเยอรมัน ซึ่งได้วาด Venus and Cupid ไว้หลายเวอร์ชัน ซึ่งในขณะนี้กระจัดกระจายไปอยู่ในพิพิธภัณฑ์ต่างๆทั่วโลกแล้ว นั่นหมายความว่าเราจะสามารถเห็นฝาแฝดของภาพนี้ได้ในหลายๆแห่ง
ภาพวีนัสกับคิวปิดของ Lucas Cranach the Elder หลายเวอร์ชันทั่วโลก
แต่ขอบอกว่าฝาแฝดที่ว่านี้ไม่ใช่แฝดจากไข่ใบเดียวกันนะ เพราะวีนัสกับคิวปิดของลูคัส ครานัส แต่ละภาพ มีความแตกต่างไปคนละแบบ อย่างเช่น หมวกที่วีนัสใส่ก็เปลี่ยนไปในแต่ละเวอร์ชั่น การวางท่าของวีนัสก็ไม่เหมือนกัน บางรูปมีการยกแข้งยกขาเหนี่ยวกิ่งไม้ผาดโผน บางภาพคุณแม่ก็มากับคุณลูกเป็นหมู่ๆ อาจเดาได้ว่าพอจิตรกรขายภาพไปแล้วใครๆก็อยากได้รูปนี้อีก ก็เลยปั๊มออกมาให้ตามที่ขอ แต่ก็ต้องให้มันแตกต่างกันไปบ้างจะได้ดูมีเอกลักษณ์สร้างมูลค่าเพิ่มได้ดี
ถึงตอนนี้ก็ขอแจกของแถมซะเลย เอาภาพจากแฟชั่นในยุคอาร์ตเดโคมาเปรียบเทียบว่ามันจริงไหมที่เราดูแล้วเหมือนงานภาพวาดแฟชั่น (Fashion illustration) จากยุค 20’s
ภาพนี้เป็นงานของ Erte’จ้ะ ลองดูว่าหุ่นนางแบบสะโอดสะองเหมือนนางวีนัสไหม
จะมีใครคิดแบบเดียวกับผมบ้างไม๊หนอ แต่นี่ก็อาจเป็นเหตุบังเอิญก็ได้นะ เพราะมีคนบอกว่าที่ลูคัสทำรูปร่างวีนัสผอมยืดผิดยุคผิดสมัยอย่างนั้นเกิดจากรสนิยมของผู้อุปถัมภ์ชาวเยอรมัน ซี่งล้ำหน้าไปไกลกว่าคนยุคนั้น จะเป็นอะไรก็แล้วแต่เราขี้เกียจจะไปค้นต่อแล้ว ไว้มีคนจิตเมตตามาช่วยหาคำตอบหน่อยละกัน

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา