5 ข้อน่ารู้เกี่ยวกับเทศกาลทานปลาไหล
สวัสดีค่ะ แอดหายไปนานเลย จริง ๆ มีเรื่องอยากจะเล่าเยอะมาก แต่ยังไม่มีเวลาเขียนเลยค่ะ พอดีวันนี้เป็นวันทานปลาไหลของญี่ปุ่น ประจวบเหมาะกับมีรูปข้าวหน้าปลาไหลที่ตัวเองถ่ายไว้เมื่อหลายปี เลยได้มีโอกาสมาเล่าสู่กันฟังในวันนี้
พอพูดถึงปลาไหล ถ้าคนที่ไม่เคยทานมาก่อนจะร้องยี้เลยใช่ไหมคะ ด้วยลักษณะรูปร่างของมันที่ดูแล้วไม่น่าทานเลย แอดก็เป็นค่ะ แต่พอได้ลองทานปลาไหลย่างที่ญี่ปุ่นสักครั้งหนึ่งแล้ว หลังจากนั้นก็พร่ำเรียกหา うなぎどん unagi don ข้าวหน้าปลาไหลมาโดยตลอด งั้นวันนี้เรามาดู 5 ข้อน่ารู้เกี่ยวกับเทศกาลนี้กันดีกว่าค่ะ
1. ความหมายของ
土用の丑の日
Doyo no ushi no hi
วันทานปลาไหล
土用 Doyo
เป็นคำที่ใช้สื่อถึงการเปลี่ยนฤดู ถ้าดูตามพจนานุกรมแล้ว แปลว่า ช่วงเวลา 18 วันก่อนที่จะถึงวันที่ย่างเข้าฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วง ฤดูหนาว
丑 Ushi
คำนี้มาจากคำว่า 丑 ที่แปลว่าวัวใน 12 นักษัตร
十二支 juu ni shi
แปลว่า 12 นักษัตร
ดังนั้น 土用の丑の日 Doyo no ushi no hi
จึงแปลว่าวันครบรอบวันวัวในช่วงการเปลี่ยนฤดู
Nice to know
1) ถ้าพูดถึงคำว่า 12 นักษัตรแล้ว ปัจจุบันเราจะนับกันทุกปี นับไปจนถึง 12 ปี แต่ว่าคนญี่ปุ่นสมัยก่อนจะนับการครบรอบนักษัตรทุก 12 วัน
2) จริง ๆ แล้วคำว่า 土用 doyo
เป็นคำย่อของคำว่า 土旺（王）用事（どおうようじ）Doou youji แปลว่า ดูแลอุ้มชูชีวิตใหม่ ส่วนชีวิตเก่าก็เดินทางกลับไป ซึ่งปัจจุบันใช้สื่อถึงฤดูกาลเก่าหมดไป ฤดูกาลใหม่เกิดขึ้นมา
2. วันทานปลาไหลคือวันที่เท่าไร？
ปกติถ้าพูดถึงการทานปลาไหลแล้ว คนญี่ปุ่นจะหมายถึงการทานปลาไหลในฤดูร้อน แต่จริง ๆ แล้ว ในหนึ่งปีจะมีวันทานปลาไหลได้หลายวัน ตามแต่ละฤดูกาล ซึ่งแต่ละปีวันทานปลาไหลก็จะแตกต่างกันไป อย่างในปี 2023 มีวันทานปลาไหลทั้งหมด 6 วัน นั่นก็คือ
ฤดูหนาว 19 ม.ค. และ 31 ม.ค.
ฤดูใบไม้ผลิ 25 เม.ย.
ฤดูร้อน 30 ก.ค.
ฤดูใบไม้ร่วง 22 ต.ค. และ 3 พ.ย.
Hitsumabushi คือข้าวหน้าปลาไหล Nagoya style โดยตอนสุดท้ายของการกินจะเทน้ำซุปดาชิหรือชาร้อน ๆ ลงไปในข้าวกลายเป็นข้าวต้ม
3. ทำไม 土用の丑の日 Doyo no ushi no hi ถึงต้องทานปลาไหล?
เรื่องนี้มีที่มาตั้งแต่สมัยเอโดะ จริง ๆ สมัยก่อนการทานปลาไหลจะทานตั้งแต่ฤดูใบไม้ร่วงจนถึงฤดูหนาว เนื่องจากอุนาหงิ (ปลาไหล) เป็นอาหารที่รสชาติเข้มข้นจึงไม่นิยมรับประทานในฤดูร้อน ดังนั้นร้านขายอุนาหงิจึงไปปรึกษานักปราชญ์ผู้มีชื่อเสียงในสมัยนั้นคือ ท่าน Hiraga Gennai ท่านได้แนะนำว่า ในเมื่อเป็นวัน Ushi no hi งั้นก็ลองโปรโมทไปว่า ถ้ากินของกินที่มีคำว่า う (u) อย่างเช่น うなぎ unagi ก็จะทำให้โชคดี
ตั้งแต่นั้นมาร้านขายอุนาหงิก็ได้ติดป้ายหน้าร้านว่า 本日土用丑の日 (วันนี้เป็นวันปลาไหล) ก็ทำให้ขายดีมาโดยตลอด
วันทานปลาไหล นอกจากปลาไหลแล้วคนญี่ปุ่นก็จะทานอาหารที่มีคำว่า う(u) อื่น ๆ เช่น
うどん udon เส้นอุด้ง
梅干し umeboshi บ๊วย
瓜 uri แตง เช่น แตงกวา きゅうり kyuri
馬 uma เนื้อม้า
牛 ushi เนื้อว้ว
4. ประโยชน์ของการทานปลาไหล
ปลาไหลอุดมไปด้วยโปรตีน, แคลเซียม, วิตามิน A, B, E, D และสารอาหารอื่น ๆ อีกมากมาย สำหรับผู้ใหญ่ ถ้าทานปลาไหล 100 กรัม ก็จะได้รับวิตามิน A ที่เพียงพอใน 1 วันแล้ว
Unaju คือข้าวปลาไหลย่างใส่ในกล่อง รูปนี้แอดทานที่โอซาก้าชื่อร้าน Edokawa รูปเก่ามากทานเมื่อปี 2019
5. จริงหรือปลาไหลกำลังจะสูญพันธุ์？
คำตอบคือจริง
สาเหตุหลัก ๆ คือ
1）สภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป เช่น อุณหภูมิของน้ำในแม่น้ำหรือทะเลสูงขึ้น หรือการก่อสร้างเสริมคอนกรีตบริเวณชายฝั่ง ทำให้ไม่เอื้อต่อการวางไข่และการเติบโตของปลาไหล ธรรมชาติของปลาไหลนั้นจะวางไข่ที่มหาสมุทรแปซิฟิคใต้ พอปลาไหลโตขึ้นจะย้ายมาฝั่งเอเชียตะวันออกแถวจีน ไต้หวัน เกาหลี ญี่ปุ่น ฯลฯ พอถึงช่วงฤดูวางไข่ก็จะกลับไปยังฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิคใต้อีกครั้ง
2）การถูกล่าอย่างรุนแรง
แม้ว่ารัฐบาลญี่ปุ่นจะพยายามวิจัยและส่งเสริมการเพาะเลี้ยงฟาร์มปลาไหล แต่การอยู่รอดของปลาไหลก็ยังค่อนข้างต่ำเพราะธรรมชาติของปลาไหลนั้นจะต้องมีการวางไข่ในทะเลน้ำลึก
ในฐานะผู้บริโภค เราสามารถมีส่วนช่วยในเรื่องนี้ได้อย่างไร？
แม้ว่าจะยังไม่ถึงขั้นที่เราจะต้องหยุดบริโภคปลาไหล สิ่งที่เราทำได้ก็คือการสนับสนุนร้านที่มีแหล่งที่มาของปลาไหลที่วางขายอยู่ เพื่อที่เราจะได้ไม่เผลอไปทานปลาไหลตามธรรมชาติที่กำลังตั้งท้องอยู่
สำหรับวันนี้แอดขอลาไปก่อนนะคะ แปบ ๆ วันหยุดยาวจะหมดอีกละ 🤣
ขอบคุณที่ติดตามอ่านกันค่ะ
ถ้าชอบบทความกดหัวใจหรือกดติตตามเป็นกำลังใจกันได้นะคะ ＾＾
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
