19 ส.ค. 2023 เวลา 02:06 • ประวัติศาสตร์

อักบาร์มหาราช (Akbar The Great) จักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่แห่งราชวงศ์โมกุล

พระเจ้าอักบาร์มหาราชหรือที่รู้จักกันในชื่อ ญะลาล อุดดีน มุฮัมมัด อักบาร์ (Jalal-ud-din Muhammad Akbar) เป็นหนึ่งในผู้ปกครองที่มีอิทธิพลมากที่สุดของจักรวรรดิโมกุลในอินเดียในช่วงศตวรรษที่ 16 รัชสมัยของพระองค์ซึ่งกินเวลาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1556 ถึงปี ค.ศ. 1605
เป็นช่วงเวลาสำคัญของการขยายตัว เศรษฐกิจ และความเฟื่องฟูทางวัฒนธรรม มรดกของอัคบาร์ในฐานะผู้นำที่มีวิสัยทัศน์และรัฐบุรุษเป็นข้อพิสูจน์ถึงความกล้าหาญเชิงกลยุทธ์ ความมุ่งมั่นในขันติธรรมทางศาสนา และผลกระทบที่มีผลต่อวัฒนธรรมทางสังคมและการเมืองของอินเดีย
ยุคสมัยของพระเจ้าอักบาร์มหาราช (Akbar The Great) ถือได้ว่าเป็นช่วงที่รุ่งเรืองที่สุดของจักรวรรดิโมกุล ทรงขึ้นครองราชย์ในขณะยังทรงพระเยาว์ 13 พระชันษา ในปี ค.ศ. 1556
อัคบาร์เกิดเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2085 ในเมืองอูเมอร์โกต รัฐสินธุ ซึ่งปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของปากีสถานในปัจจุบัน อัคบาร์เป็นจักรพรรดิโมกุลองค์ที่สาม สืบต่อจากบิดา พระเจ้าฮุมายัน (Humayun) หลังจากที่บิดาเสียชีวิตในปี 1556
ไบรามข่าน
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากอายุยังน้อย ปีแรก ๆ ของการครองราชย์ของเขาจึงถูกหมายตาโดยผู้สำเร็จราชการและที่ปรึกษาที่มีอิทธิพลสำคัญเหนือจักรวรรดิ ไบรัม ข่าน ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ได้ช่วยให้จักรวรรดิมีเสถียรภาพและขับไล่ภัยคุกคามจากภายนอก ทำให้อัคบาร์เติบโตมีบทบาทในฐานะผู้ปกครอง
เมื่ออัคบาร์เติบโตขึ้น เขาก็มีส่วนร่วมอย่างมากในการบริหารจักรวรรดิ เขายึดการควบคุมจากผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์และริเริ่มการสงครามทางทหารหลายครั้งเพื่อขยายและรวมดินแดนของเขา หนึ่งในความสำเร็จที่โดดเด่นของเขาคือการยึดกรุงนิวเดลีคืนจากเฮมู
ขุนนางชาวฮินดูที่มีอำนาจซึ่งประกาศตัวเป็นผู้ปกครองหลังจากเอาชนะพวกโมกุลในสมรภูมิปานิปัตครั้งที่สอง พระเจ้าอักบาร์ทรงยึดดินแดนได้ทั่วฮินดูสถาน และท้ายที่สุดได้ครอบครองดินแดนเกือบจะทั่วภาคเหนือของอินเดียและอัฟกานิสถาน
1
ภาพวาดสมรภูมิปานิปัตครั้งที่สอง
รัชสมัยของพระเจ้าอักบาร์ยังถือได้ว่าเป็นยุคเรเนซองของวรรณกรรมเบอร์เซีย สถาปัตยกรรมแบบโมกุลแผ่ขยายไปภายใต้การปกครองของพระองค์ ทรงมีพระดำริให้สร้างเมืองหลวงใหม่บนสันเขาสิครี (Sikri) ใกล้เมืองอักรา (Agra) เมื่องแห่งนี้ได้ชื่อว่า ฟาเตห์ปุระ (Fatehpur) เพื่อรำลึกถึงชัยชนะของพระองค์ที่มีเหนือแคว้นคุชราต (Gujarat) ในปี ค.ศ.1572
1
ทรงแต่งตั้งขุนนางและข้าราชการต่างๆ ในสมัยโมกุลโดยปราศจากอคติทางด้านศาสนา ยังทรงเป็นผู้ที่อุปถัมภ์สำคัญในงานด้านวรรณกรรมและนักปราชญ์ราชบัณฑิตต่างๆ ราชสำนักของพระองค์มีกลุ่มนักปราชญ์ที่มีชื่อเสียงรู้จักกันในชื่ออัญมณีทั้งเก้า หรือ นวรัตน์ (Nava Ratna)
แต่เชื่อหรือไม่ว่าพระองค์เป็นกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่แต่กลับไม่รู้หนังสือ แต่กลับทรงกระหายความรู้ต่างๆ ยิ่งนัก ทรงเรียนรู้เรื่องราวต่างๆโดยมีผู้ช่วยอ่านหนังสือให้ ดังนั้นแม้ไม่รู้จักหนังสือ แต่พระเจ้าอักบาร์ทรงเป็นรู้ที่รอบรู้เท่าเทียมกับปราชญ์ผู้คงแก่เรียนมากที่สุดทั้งหลายในยุคนั้น
ฟาเตห์ปุระ
รัชสมัยของพระองค์อัคบาร์ได้เห็นความเฟื่องฟูของศิลปะ วัฒนธรรม และสถาปัตยกรรม พระองค์อุปถัมภ์นักวิชาการ ศิลปิน กวี และนักคิดจากภูมิหลังทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกันอย่างแข็งขัน ราชสำนักโมกุลกลายเป็นศูนย์กลางของการแลกเปลี่ยนทางปัญญาและการสร้างสรรค์ การก่อสร้างฟเตหปุระสีกรี
ซึ่งเป็นเมืองอันงดงามซึ่งเคยเป็นเมืองหลวงของเขาในช่วงเวลาหนึ่ง เป็นเครื่องพิสูจน์ถึงการอุปถัมภ์ทางสถาปัตยกรรมของพระองค์ การผสมผสานรูปแบบศิลปะของเปอร์เซียและอินเดียในรัชสมัยของพระองค์ทำให้เกิดรูปแบบศิลปะโมกุลที่โดดเด่น
พรเจ้าอักบาร์ทรงเป็นมุสลิม แต่ก็ทรงได้ชื่อว่าเป็นผู้ปกครองที่ใจกว้าง ทรงให้เสริภาพในการนับถือศาสนาแก่ประชาชน และทรงริเริ่มสนใจศาสนาใหม่ที่เรียกว่า ดินอิอิลาฮี (Din-i-llahi) หรือศาสนาพระเจ้า ซึ่งเป็นความพยายามจะนำเอาศาสนาอิสลามเข้ากับ ฮินดู คริสต์ เชน และศาสนาอื่นๆ รวมเข้าด้วยกัน
ฟเตหปุระสีกรี
พระองค์ไม่เพียงแต่ได้ชัยชนะทางการทหารเท่านั้น ยังได้รับความไว้วางใจและการสนับสนุนจากชาวฮินดูที่อยู่ภายใต้การปกครองของพระองค์ ทรงชนะใจชาวฮินดูโดยให้ตำแหน่งสำคัญทางทหารและพลเรือน โดยการให้เกียรติอย่างเป็นทางการ และโดยการแต่งงานกับเจ้าหญิงฮินดู กล่าวกันว่าทรงมีมเหสีมากกว่า 4,000 องค์
พระเจ้าอักบาร์ทรงมีพระโอรส 3 พระองค์ ได้แก่ เจ้าชายซาลิม เจ้าชายมูรัด และเจ้าชายดานิยาล เจ้าชายมูรัด และเจ้าชายดานิยาลสิ้นพระชนม์ตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ แต่พระเจ้าอักบาร์ก็ทรงต้องเผชิญปัญหากับเจ้าชายซาลิมและในช่วง 4 ปีสุดท้ายในพระชนม์ชีพของพระองค์หมดไปกับการปราบปรามการก่อกบฏของเจ้าชายซาลิม
พระเจ้าอักบาร์ทรงประชวรและสิ้นพระชนม์จากยาพิษในวันที่ 27 เดือนตุลาคม ปี ค.ศ. 1605 พร้อมกับการสิ้นสุดยุคสมัยที่รุ่งเรืองมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของจักรวรรดิโมกุล

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา