20 ก.ย. 2023 เวลา 09:30 • หุ้น & เศรษฐกิจ

Instacart : สรุปหุ้น IPO น่าสนใจไหม ในมุมมองของอาจารย์ Aswath Damodaran

โพสนี้เป็นสรุปจากคลิปวิดีโอของอาจารย์ Aswath Damodaran นะครับ ใครต้องการข้อมูลแบบละเอียดและครบถ้วนที่สุด สามารถดูคลิปได้ที่ลิงค์ด้านล่าง
ก่อนจะหามูลค่าของบริษัทเราต้องเข้าใจธุรกิจ หรือ Business Model ของบริษัทกันก่อน Instacart เป็นแพลตฟอร์มตัวกลางระหว่างร้านค้า(Grocery Store) ที่ขายสินค้าทั่วไปรวมถึงกลุ่มอาหารต่างๆ กับลูกค้าที่ต้องการสั่งสินค้าเหล่านั้น แต่ไม่ต้องการไปเดินที่ร้าน
ประโยชน์ในฝั่งของลูกค้าคือ สะดวกสบาย ไม่ต้องไปเลือกซื้อที่ร้านค้าเอง ส่วนฝั่งร้านค้าเองก็ได้ประโยชน์ในการขยายฐานลูกค้าได้กว้างยิ่งขึ้น โดยจะมีคนกลางหรือ Driver ที่ไปรับสินค้าจากร้านมาส่งให้ลูกค้าที่บ้านนั้นเอง
Instacart มีรายได้จากค่าขนส่ง, Subscription รายเดือน/รายปี และรายได้จากค่าโฆษณาในแพลตฟอร์ม
Business Model
ตลาด Grocery Store ในภาพรวมถือว่าเติบโตได้เรื่อยๆ แต่ไม่มากแล้ว ปี 2013 - 2022 เติบโต 4.38% และเป็นธุรกิจซื้อมาขายไปที่ Margin ต่ำ
Grocery Market
Competitors
Marketshare ของธุรกิจนี้อยู่กับเจ้าใหญ่ๆอย่าง Walmart 26% Kroger 18% และเจ้าใหญ่ก็ค่อยๆกิน Marketshare ได้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่เมื่อดูสัดส่วน Online กลับอยู่ไม่สูงมาก และคาดการณ์ว่าจะเพิ่มขึ้นได้เพียงเล็กน้อย เนื่องจากคนยังมีความต้องการไปเลือกเดินซื้อสินค้ากลุ่มนี้ด้วยตัวเองอยู่
ถ้าเป็นคู่แข่งในฝั่งที่เป็น Online Grocery เหมือนกัน อันดับหนึ่งยังคงเป็น Walmart เจ้าใหญ่ของธุรกิจนี้ รองลงมาเป็น Amazon และ Instacart ที่มีอยู่ 21% marketshare ซึ่งถือว่าเยอะพอสมควรเลย แต่อาจารย์มองว่าโอกาสที่จะโตไปมากกว่านี้ กินแชร์เพิ่มขึ้นคงไม่ง่ายแล้ว เพราะเจ้าใหญ่ทั้ง 2 เจ้าก็ถือว่าแข่งแกร่ง โดยเฉพาะ Walmart ที่มีหน้าร้านของตัวเอง
Competitors and Market Share
Financial History
บริษัทเริ่มทำกำไรในปี 2022 ด้วย Take-rate หรืออัตราการเก็บเงินจากยอด GTV(Gross transaction Value) ที่สูงขึ้นทุกปี จนปัจจุบันอยู่ที่ 7.49% (คำถามคือสุดท้ายแล้วควรอยู่ที่เท่าไหร่)
Financial History
Operating Expense ต่างๆเทียบกับรายได้ ก็ดูเป็น % ที่ลดลง แสดงให้เห็น Operating Leverage ของบริษัท แต่เมื่อดูที่ค่าใช้จ่ายในการดึงลูกค้าใหม่และเก่า ในที่นี้อาจารย์ใช้ R&D และ Marketing เทียบกับรายได้จะเห็นว่าสัดส่วนสูงขึ้นในช่วง 2020 - 2022 แสดงให้เห็นว่าการดึงลูกค้าให้อยู่ใน Platform ต้องใช้เงินสูงขึ้นนั้นเอง (น่าจะเป็นเพราะคู่แข่งเยอะขึ้น)
Take rate
และเมื่อดูลึกลงไปในส่วนของ Order Size หรือยอดใช้จ่ายต่อ Order โดยเฉลี่ย จะเห็นว่าไม่เพิ่มขึ้นเลยอยู่ที่ระดับประมาณ 110$ มาโดยตลอด ทั้งๆที่เราก็เห็นว่าเงินเฟ้อมากแค่ไหนในช่วงที่่ผ่านมา
Order Size
แล้วการ IPO ครั้งนี้ จริงๆแล้วบริษัทควรมูลค่าเท่าไหร่???
ในการทำ Valuation คือการมองว่าอนาคตบริษัทจะเป็นยังไง ในมุมมองของอาจารย์คือ คาดว่าน่าจะโตไปเรื่อยๆได้ 12% ต่อปี 1-5 ปีแรก และหลังจากนั้นโตลดลงเหลือ 4% ในระยะยาว ตามการเติบโตของตลาด แต่ Take-rate จะลดลงเหลือเพียง 6% ในระยะยาว เนื่องจาก Grocery เป็นธุรกิจที่ Margin ต่ำอยู่แล้ว ถ้าบริษัทจะเก็บเยอะๆคงไม่ง่าย หากไปเทียบกับกลุ่มโรงแรมหรือ ส่งอาหาร กลุ่มนั้น Margin สูงกว่า ทำให้เก็บได้มากกว่า ดังนั้นต้องระวัง Take rate อาจไม่สูงขึ้นก็ได้
แต่อาจารย์คาดว่ากำไรของบริษัทโดยรวมน่าจะดีขึ้นได้ Operating Margin จาก 14% -> 25% ใน 10 ปี
Valuation Model
เมื่อทำ DCF มาแล้ว มูลค่าของบริษัทจะอยู่ที่ 29.37$ ซึ่งใกล้เคียงกับราคา IPO ที่ 30$ มาก ส่วนตัวอาจารย์บอกว่า ถ้าเกินนี้ไปก็คงแค่มองเฉยๆ แต่ถ้าลงไป 22 - 23$ ก็อาจจะน่าสนใจลงทุน
ขอเสริมส่วนตัวนิดนึงนะครับ การทำ Valuation Model แบบนี้เป็นเพียงการคาดการณ์อนาคตของบริษัท ไม่ได้หมายความว่าจะต้องเกิดขึ้นจริง แต่เราจะพอเห็นว่าราคานี้ ตลาดคาดหวังอะไรกับบริษัท ถ้า Take rate คงที่หรือสูงกว่า 7.5% ได้ บริษัทอาจจะมูลค่าสูงกว่านี้ก็ได้ ต้องลองไปทำของตัวเองนะครับ ว่าเราคาดหวังอะไรกับบริษัท
VC Return
ที่น่าสนใจอีกอย่างนึงคือ ราคาเข้าตลาดครั้งนี้ถือเป็นราคาต่ำกว่าที่ Venture Capital ที่ลงทุนในบริษัทหลังจากปี 2014 เป็นต้นมา ทั้งสิ้น แปลว่าที่ราคา 30$ คนที่ลงไปตั้งแต่ปี 2014 ขาดทุนกับถ้วนหน้าครับ
นอกจากนี้ยังมีรายละเอียดอีกพอสมควรที่ต้องไปดูในคลิปของอาจารย์ และศึกษาเองเพิ่มเติมก่อนการตัดสินใจลงทุนนะครับ
คลิปต้นทางของอาจารย์ Aswath Damodaran

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา