2 ก.พ. เวลา 02:00 • สุขภาพ

การฝึกหายใจช่วยลดความเครียดและส่งเสริมสุขภาพจิตไดเหรือไม่

"การฝึกหายใจ" (Breathwork) หมายถึง เทคนิคการหายใจรูปแบบต่างๆ มีจุดมุ่งหมายเพื่อปรับปรุงสุขภาพทั้งด้านจิตใจ ร่างกาย และจิตวิญญาณ การฝึกหายใจมีการปฏิบัติกันมานับพันปีในวัฒนธรรมและประเพณีต่าง ๆ เช่น โยคะ ไทชิ และการฝึกสมาธิ
เมื่อเร็วๆ นี้ การฝึกหายใจได้รับความนิยมมากขึ้นในฐานะรูปแบบของการบำบัดสำหรับผู้ที่ประสบปัญหาความเครียด วิตกกังวล โรคซึมเศร้า และปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ แต่การฝึกหายใจนั้นได้ผลจริงหรือ? แล้วถ้าได้ ผลเป็นอย่างไร?
งานวิจัยทบทวนวรรณกรรมและวิเคราะห์อภิมานโดย Fincham และคณะ (ปี ค.ศ. 2022) พยายามตอบคำถามเหล่านี้โดยการรวบรวมงานวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มตัวและมีกลุ่มควบคุม 12 ชิ้น ที่เปรียบเทียบการฝึกหายใจกับกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้ฝึกหาย โดยผลลัพธ์หลัก คือ ระดับความเครียด และผลลัพธ์รองคืออาการวิตกกังวลและอาการซึมเศร้า ซึ่งใช้แบบทดสอบ
ผลพบว่า การฝึกหายใจมีความสัมพันธ์กับระดับความเครียด วิตกกังวล และซึมเศร้าที่ต่ำกว่า กลุ่มควบคุม นั่นหมายความว่า ผู้ที่ฝึกหายใจ รายงานว่ารู้สึกเครียด วิตกกังวล และซึมเศร้าน้อยกว่าผู้ที่ไม่ได้ฝึก (ขนาดของผลลัพธ์อยู่ในระดับน้อยถึงปานกลาง)
ผนอกจากนี้ยังพบว่าผลลัพธ์นั้นสอดคล้องกันในเทคนิคการฝึกหายใจประเภทต่างๆ เช่น การหายใจโดยใช้กะบังลม การหายใจริมฝีปาก การหายใจเป็นสี่เหลี่ยม (boxed breathing) การหายใจ 4-7-8 และการหายใจสลับรูจมูก
อย่างไรก็ตาม ผู้วิจัยยังตั้งข้อสังเกตถึงข้อจำกัดและความท้าทายบางประการ ตัวอย่างเช่น พวกเขายอมรับว่า งานวิจัยส่วนใหญ่ที่พวกเขาตรวจสอบมีความเสี่ยงต่ออคติระดับปานกลาง นั่นหมายความว่าอาจมีปัจจัยบางอย่างที่อาจส่งผลต่อผลลัพธ์ นอกเหนือจากตัวการฝึกหายใจเอง
ผู้วิจัยยังชี้ให้เห็นว่า ความแตกต่าง หรือความแปรปรวน ของการศึกษาอยู่ในระดับปานกลางและมีความสำคัญ นั่นหมายความว่า การศึกษาเหล่านั้นมีความแตกต่างกันในวิธีการ ผู้เข้าร่วม และผลลัพธ์ ดังนั้น ผู้วิจัยจึงเสนอว่า จำเป็นต้องมีการวิจัยที่เข้มงวดมากขึ้นเพื่อยืนยันประสิทธิภาพและกลไกของการฝึกหายใจสำหรับสุขภาพจิต
การฝึกหายใจเป็นแนวทางปฏิบัติที่น่าตื่นเต้น ซึ่งอาจช่วยให้ผู้คนรับมือกับความเครียดและปรับปรุงสุขภาพจิตได้ อย่างไรก็ตาม มันไม่ใช่ยาวิเศษ และไม่ควรทดแทนการช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญหรือยาเมื่อจำเป็น การฝึกหายใจเหมาะที่สุดที่จะใช้เป็นการบำบัดเสริมหรือร่วมกับการรักษาแบบอื่น ที่ใช้อิงหลักฐาน และกลยุทธ์การดูแลตนเอง
จำไว้ว่า ให้หายใจเข้าลึกๆ ช้าๆ มีสติ และเพลิดเพลินไปกับประโยชน์ของการฝึกหายใจต่อร่างกายและจิตใจ
อ้างอิง
Fincham, G.W., Strauss, C., Montero-Marin, J. et al. Effect of breathwork on stress and mental health: A meta-analysis of randomised-controlled trials. Sci Rep 13, 432 (2023). https://doi.org/10.1038/s41598-022-27247-y

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา