18 มี.ค. เวลา 11:44 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

โลกทุกวันนี้ที่ไม่เคยปราศจาก "สงคราม"

รู้หรือไม่ว่าในทุก ๆ วันที่ผ่านไปโลกเรานั้นคือสนามรบ มีสงครามระหว่างเผ่าพันธ์ุเกิดขึ้นอยู่ในเกือบทุกภูมิภาคบนโลก ซึ่งไม่ใช่แค่สงครามห้ำหั่นกันระหว่างมนุษย์เราเอง หนึ่งในเผ่าพันธ์ุนักรบที่มีการห้ำหั่นกันอยู่ในทุก ๆ วันก็คือมดตัวน้อยตัวนิดนี่เอง
บนโลกเรานี้มีมดอยู่มากกว่า 10,000 สายพันธ์ุกระจายอยู่เกือบทุกมุมโลก มีเพียงทวีปแอนตาร์กติกาเท่านั้นที่พวกมันยังไม่เคยเข้าไปอยู่อาศัย
พวกมดนั้นมีจำนวนมากนับล้านล้านตัว นักวิทยาศาสตร์ประเมินว่าพวกมดนั้นน่าจะมีสัดส่วนชีวมวลประมาณ 20% ของมนุษย์บนโลก และสัดส่วนประชากรมดต่อมนุษย์อยู่ที่ประมาณ 2.5 ล้านตัวต่อมนุษย์ 1 คน
มดหลากหลายสายพันธ์ุ
เทียบกับมนุษย์ที่เพิ่งปรากฏตัวขึ้นบนโลกใบนี้เมื่อประมาณ 3 ล้านปีก่อน แต่พวกมดนั้นอยู่บนโลกมาแล้วกว่า 160 ล้านปี ซึ่งพวกมันยังมีพฤติกรรมอย่างหนึ่งที่คล้ายกับมนุษย์เรานั่นคือการ "ทำสงคราม"
1
สำหรับมนุษย์เรานั้นสงครามถือเป็นส่วนหนึ่งที่อยู่คู่มากับประวัติศาสตร์มนุษยชาติเลยก็ว่าได้ หลักฐานของสงครามที่เก่าแก่ที่สุดของมนุษย์เรานั้นย้อนกลับไปประมาณ 13,400 ปีก่อน
แม้จะไม่มีบันทึกทางประวัติศาสตร์แต่จากการขุดค้นพบหลุมศพมนุษย์โบราณที่ซาฮาบา ประเทศซูดาน ซึ่งพบโครงกระดูกมนุษย์ที่เกือบครึ่ง(61 ศพ) พบร่องรอยสาเหตุการเสียชีวิตจากอาวุธที่สร้างบาดแผลรุนแรงฝังลงไปถึงกระดูก ซึ่งหลุมศพนี้อาจเป็นของเหล่านักรบที่เสียชีวิตจากการทำสงครามเมื่อครั้งอดีตกาล
ซากโครงกระดูกในหลุมฝังศพที่เชื่อว่าเป็นของเหล่านักรบในสงครามเมื่อนานมาแล้ว
แต่สำหรับพวกมดแล้วการทำสงครามนั้นคงมีมาก่อนการปรากฏตัวของมนุษย์บนโลกใบนี้ ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ประเมินว่าในแต่ละวันมีมดเป็นพันล้านตัวบนโลกที่เข้าสู่สงครามระหว่างรัง และอาจมีมดที่ต้องจบชีวิตลงในการต่อสู้ไม่ต่ำกว่าล้านและอาจสูงถึงร้อยล้านตัวในแต่ละวัน
1
** สงครามของมดก็อาจไม่ต่างจากเรา **
สงครามมดนั้นเป็นที่รู้จักมานานหลายศตวรรษ ชาล์ล ดาวิน ก็เคยสังเกตและเขียนถึงพฤติกรรมความขัดแย้งของพวกมด ที่ไม่ต่างจากมนุษย์หรือสัตว์สายพันธ์ุอื่่น ๆ บนโลกที่มีโครงสร้างทางสังคมการอยู่รวมเป็นฝูงและมีการครอบครองถิ่นที่อยู่อาศัย ที่เมื่อมีการซ้อนทับกันของพื้นที่หาอาหารการขัดแย้งกันของแต่ละฝูงก็จะเริ่มเกิดขึ้น
ซึ่งมดนั้นก็เป็นหนึ่งในสายพันธ์ุที่ต้องเจอกับความขัดแย้งเหล่านี้และความขัดแย้งก็นำไปสู่สงครามระหว่างรัง และสงครามของเจ้ามดนั้นก็มีความซับซ้อนและกลยุทธ์ในการรบที่ไม่ต่างจากมนุษย์เรา
สงครามจิ๋วเกิดขึ้นทุกวันบนโลก นับศพทหารกับไม่หวาดไหว
ไม่เพียงแค่ทำสงครามแย่งชิงพื้นที่แต่มดบางสายพันธุ์ เช่น มดกองทัพ(marauder ants) ยังมีพฤติกรรมในการเข้าโจมตีรังของมดสายพันธ์ุอื่นเพื่อแย่งชิงอาหารและจับเอาตัวอ่อนมดมาเลี้ยงเพื่อเป็นทาสใช้งาน
และเมื่อจับตัวอ่อนจากรังอื่นมาเลี้ยงก็จะบังคับใช้เป็นมดงานของรังตัวเอง ซึ่งเชื่อหรือไม่ว่าในบางครั้งก็เกิดการก่อกบฎขึ้นในรังโดยพวกมดงานต่างรังที่ถูกจับมาเป็นเชลยเหล่านี้ด้วย
1
มดก็เหมือนกับผึ้งหรือปลวกที่อยู่ตัวเดียวดูไม่มีอะไร แต่พวกมันสามารถทำงานที่ได้รับมอบหมายร่วมกันได้อย่างน่าทึ่ง
มดยังมีพฤติกรรมในการสร้างพันธมิตรรวมหลายรังเป็นชุมชนขนาดใหญ่รวมถึงสัตว์สายพันธ์ุอื่นเพื่อประโยชน์ร่วมกัน หรือเพื่อต่อสู้กับศัตรูทางธรรมชาติร่วมกัน
มดนั้นยังรู้จักใช้ยุทธวิธีอื่น ๆ อย่างเช่นการสร้างสารเคมีที่เป็นพิษ เป็นมดระเบิดพลีชีพที่จะระเบิดตัวเองปล่อยสารเคมีเหนียวและเป็นพิษกระจายใส่ฝูงศัตรู
หรือมดกระดองเต่า(Turtle ant) ที่มีหัวที่ใหญ่และแข็งซึ่งพวกมันจะมารวมตัวกันอุดรูทางเข้ารังเอาไว้เป็นกำแพงมีชีวิตที่เจาะไม่เข้า ทำให้การเข้าโจมตีรังของศัตรูล้มเหลว
เอาหัวมาอุดทางเข้ารัง แค่นี้ก็เข้าตีเมืองไม่ได้แล้ว
แม้แต่การจัดกระบวนทัพเวลาเข้าโรมรัน ที่มีการวางตำแหน่งมดทหารตัวใหญ่นำหน้าขบวนเหมือนรถถัง ตามมาด้วยเหล่ามดงานที่จะทำหน้าที่เก็บกวาดจับเชลยและซากหลงเหลือจากสงคราม
มดยังขึ้นชื่อเรื่องการทำงานเป็นทีม การต่อตัวเพื่อสร้างสะพานมีชีวิตสำหรับเดินทางผ่านพื้นที่ต่าง ๆ ก็สามารถทำได้อย่างน่าทึ่ง
สะพานมดนั้นไม่ใช่ภาพที่แปลกตา มดแดงแผงใบมะม่วงบ้านเราก็ทำได้
ทั้งนี้เหล่ากลยุทธ์ต่าง ๆ ของพวกมดหรือสิ่งมีชีวิตที่มีระบบสังคมทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มใหญ่ที่เรียกว่า Swarm Intelligence นี้มนุษย์เราก็เฝ้าศึกษาและนำมาประยุกต์ต่อยอดใช้ในการพัฒนาอัลกอลิธึมให้กับเหล่า AI ในการควบคุมฝูงหุ่นยนต์ให้ทำงานสอดประสานกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สังหารราชินีของฝั่งตรงข้ามได้ก็เป็นอันจบ
อีกครั้งที่เราก็ยังคงต้องศึกษาและเลียนแบบสิ่งที่มีอยู่ธรรมชาติเพื่อนำมาใช้ประโยชน์ ก็แน่นอนว่าพวกมดมันผ่านร้อนผ่านหนาว ผ่านสงครามมายาวนานกว่ามนุษย์เรามาก และเป็นรูปแบบที่พิสูจน์แล้วว่าแม้ตัวเล็กเมื่อรวมฝูงก็อยู่รอดได้
สมัยเด็ก ๆ ผมเองก็เคยนิสัยไม่ดีชอบเล่นสงครามมด และก็ได้เห็นพฤติกรรมที่น่าทึ่งอย่างที่ว่ามาแล้ว มดคันไฟสองรังยกกันมาหมดรังตีกันจนพื้นถนนเป็นสีแดงเพิ่อแย่งกระดูกไก่ชิ้นเดียว
1
ก็ไม่อยากจะคิดว่าถ้าพวกมดสามารถวิวัฒนาการจนมาทำสงครามกับมนุษย์เราได้ผลจะเป็นอย่างไร ^^''

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา