บทความ Blockdit ตอน 10 สุดยอดการยืมในสามก๊ก
1 ยืมเมืองไม่คืน
เล่าปี่เป็นคนชอบยืม
หลังจากโจโฉพ่ายแพ้ในยุทธการผาแดง เล่าปี่ก็ฉวยโอกาสยึดเกงจิ๋ว ได้เมืองบุเหลง เลงเหลง ฮุยเอี๋ยง เตียงสา มาอยู่ในกำมือ แล้วยังไปหาซุนกวน ขอยืมลำกุ๋นอีกเมือง ให้เหตุผลเดิมๆ ว่า “เพื่อประโยชน์สุขของประชาราษฎร์”
จิวยี่ไม่เห็นด้วย แต่โลซกเห็นพ้อง
โลซกให้เหตุผลว่า โจโฉเพิ่งยึดเกงจิ๋วมา ก็เสียเมือง ชาวเกงจิ๋วยังไม่ได้เข้าฝ่ายใด ถ้าให้เล่าปี่บริหาร ก็จะได้เล่าปี่เป็นพันธมิตรต้านโจโฉ
ซุนกวนเห็นด้วยกับโลซก แต่บอกว่าท้ายที่สุดจะทวงทั้งห้าเมืองคืนมา
ซุนกวนกับโลซกคาดผิด
การได้เกงจิ๋วเท่ากับเล่าปี่ได้แผ่นดินเป็นของตัวเองเป็นครั้งแรก จึงไม่มีทางปล่อยคืน
อ้อยเข้าปากช้าง ในทางการเมือง การยืมก็คือการขอนั่นเอง
2 ยืมคนฆ่าศัตรู
โจโฉก็เป็นคนชอบยืม
ครั้งที่พระเจ้าฮั่นเหี้ยนเต้ส่งสารไปให้โจโฉ ขอให้ยกกำลังไปปราบลิฉุยกุยกีที่มายึดเมืองหลวง เพราะมีมีท่าจะยึดบัลลังก์ฮ่องเต้
โจโฉก็ยกทัพไปช่วย แต่ไม่ลงมือด้วยกำลัง ยืมมือลิฉุยปราบกุยกี และยืมมือกุยกีปราบลิฉุย
การทำให้ลิฉุยกับกุยกีแตกกันคือให้เอียวปิวยุให้ทั้งสองแย่งกันเป็นฮ่องเต้
เมื่อลิฉุย กุยกีแตกกัน โจโฉก็ยกทัพไปปราบจริงจนราบคาบ แต่ลิฉุย กุยกีหนีรอดไปได้
โจโฉไม่เสียเวลาไปตามล่า ยืมมือคนสนิทของลิฉุย กุยกีทำงานแทน
โจโฉส่งคนไปติดต่อตวนอุยกับงอสิบ ทหารคนสนิทของลิฉุย กุยกี ขอให้ฆ่าเจ้านายตัวเอง แลกกับรางวัลและตำแหน่ง
ไม่นานตวนอุยกับงอสิบก็นำศีรษะลิฉุย กุยกีมาให้
โจโฉก็เสียบแทนลิฉุย กุยกี รับตำแหน่งสมุหนายก คุมฮ่องเต้ในมือ เป็นใหญ่ในแผ่นดิน
ในทางการเมือง งานสกปรกเป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่พ้น แต่ไม่จำเป็นต้องลงมือเอง ผู้นำจึงมักมีคนสนิทที่ออกหน้าแทน หรือทำงานสกปรกให้
เรียกว่าคนกลาง หรือนักล็อบบี้ ก็แล้วแต่ชอบ แต่ความหมายเดียวกัน
3 ยืมฮ่องเต้
เพื่อจะครองอำนาจต่อไปนานๆ โจโฉต้องให้แน่ใจเสมอว่า ฮ่องเต้อยู่กับฝ่ายตนเสมอ
เมื่อบรรดาขุนศึกแย่งชิงอำนาจกัน โจโฉก็พาพระเจ้าฮั่นเหี้ยนเต้ไปตั้งเมืองหลวงใหม่ที่ฮูโต๋
การยืมฮ่องเต้ไว้กับตัว ทำให้ขุนศึกหัวเมืองอื่นไม่กล้าต้านฮ่องเต้
จะทำอะไรก็ยืมตัวฮ่องเต้ออกหน้า
โจโฉกระทำการจาบจ้วงพระเจ้าฮั่นเหี้ยนเต้เสมอ ไม่เห็นฮ่องเต้อยู่ในสายตา
ที่ปรึกษาของโจโฉแนะนำให้เขายึดอำนาจฮ่องเต้เสีย แต่โจโฉเกรงว่าผลเสียมีมากกว่าผลดี เพราะยังมีราษฎรและขุนศึกก๊กอื่นที่จงรักภักดีต่อราชวงศ์ แต่ที่สำคัญ หากตั้งตนเป็นฮ่องเต้ ผู้นำก๊กอื่นก็จะทำบ้าง และจะปราบยาก
กุมฮ่องเต้ไว้ในมือทำให้สามารถอาศัยคำสั่งของฮ่องเต้สั่งการผู้นำก๊กอื่นๆ ได้
นี่ก็เข้าข่าย proxy leader ที่ยังใช้กันอยู่ในตอนนี้
4 ยืมเล่าปี่
ซุนฮูหยิน หรือมาดามซุน (บางฉบับเรียกซุนซ่างเซียง) เป็นบุตรสาวของขุนศึกซุนเกี๋ยนและงอฮูหยิน (ง่อก๊กไถ่) และเป็นน้องสาวของซุนกวน มีความสามารถทั้งบู๊และบุ๋น นิสัยกล้าหาญ
หลังจากเล่าปี่ยืมเกงจิ๋ว จิวยี่วางแผนลวงเล่าปี่มาแต่งงานกับซุนฮูหยิน หมายจับเล่าปี่เป็นตัวประกันแลกกับเกงจิ๋ว แต่ขงเบ้งวางแผนซ้อน จนเล่าปี่ได้แต่งงานกับซุนฮูหยิน
อีกมุมหนึ่งของเรื่องนี้ ฝ่ายซุนกวนคิด ‘ยืม’ ตัวเล่าปี่มาเป็นพวก โดยยกซุนฮูหยินให้ เพื่อผูกสัมพันธ์ เพื่อให้เล่าปี่ลืมเรื่องความมักใหญ่ใฝ่สูงทางการเมือง หากเล่าปี่กลายเป็นฝ่ายกังตั๋ง เกงจิ๋วก็จะกลับมาเป็นของกังตั๋ง
แต่เล่าปี่ก็ไม่เปลี่ยน ยกทัพไปตีเสฉวน ทิ้งซุนฮูหยินไว้ที่เกงจิ๋ว
ฝ่ายซุนกวนก็ลวงมาดามซุนกลับบ้าน ต่อมานางก็ฆ่าตัวตาย
5 สุมาเต็กโชให้ยืมศิษย์
จุดพลิกผันของเล่าปี่คือการมีโอกาสพบยอดปราชญ์สุมาเต็กโช
สุมาเต็กโชเป็นนักปราชญ์ใหญ่ สามารถอ่านคนและสถานการณ์ได้แม่นยำ ดุจมองจากกระจกเงา จนได้รับฉายา สุ่ยจิ้ง (水鏡 แปลว่ากระจกเงาน้ำ)
เล่าปี่บอกว่าตนก็มีที่ปรึกษาคือซุนเขียนกับบิต๊กอยู่แล้ว
สุมาเต็กโชบอกว่าสองคนนั้นเป็นเพียงคนรู้หนังสือธรรมดา จะทำการใหญ่ เล่าปี่ต้องมีปราชญ์ระดับสามารถพลิกฟ้าคว่ำแผ่นดิน
เล่าปี่ถามว่าใคร สุมาเต็กโชบอกว่า คือฮกหลง (臥龍 มังกรซุ่ม) ขงเบ้ง และฮองซู (鳯雛 หงส์ดรุณ) บังทอง
สุมาเต็กโชจึงให้ ‘ยืม’ ตัวศิษย์ทั้งสอง
เล่าปี่ใช้ขงเบ้งจนวันสุดท้าย ส่วนบังทองที่เขาไม่ค่อยถูกชะตา ก็ใช้งานพอประมาณ
6 เล่าปี่ให้ยืมม้า
ในการบุกเสฉวน เล่าปี่แต่งตั้งบังทองเป็นกุนซือใหญ่ บังทองก็แสดงความสามารถให้ประจักษ์ในการยึดด่านโปยสิก๋วนแห่งเสฉวน
ครั้นถึงเวลาบุกลกเสีย ขงเบ้งส่งสารมาบอกว่า ตรวจดูโชคชะตาในการรบครั้งนี้แล้วบอกว่า เล่าปี่จะเสียคนระดับแม่ทัพ
ก่อนเคลื่อนพล ม้าที่บังทองขี่พยศ สะบัดบังทองตกจากหลังม้า เล่าปี่จึงให้บังทองยืมม้าเต๊กเลาของตน
บังทองขี่ม้าเต๊กเลา คุมกำลังแยกทางไป ถูกกำลังของเตียมหยิมนายทหารเสฉวนที่ซ่อนอยู่ระดมยิงเกาทัณฑ์ใส่ เพราะเมื่อเห็นม้าเต๊กเลา ก็เข้าใจผิดว่าคนขี่เป็นเล่าปี่
บังทองถูกยิงด้วยเกาทัณฑ์ถึงแก่ความตาย
ตำนานสามก๊กท่อนนี้มีกลิ่นความเป็นนิยายสูง มองได้หลายมุม
ความตายของบังทองเป็นเรื่องบังเอิญจริงๆ หรือว่าเป็นเจตนาของเล่าปี่ที่ใช้ลูกน้องเป็นเหยื่อล่อข้าศึก
แต่ที่แน่ๆ คือ ความตายของบังทองทำให้การยึดเสฉวน ‘ชอบธรรม’ ยิ่งขึ้น!
7 ขงเบ้งให้ยืมโคยนต์ม้ากล
ในการศึกกับสุมาอี้ที่ด่านเกียมโก๊ะ ขงเบ้งออกแบบโคยนต์ ม้ากล มาใช้ขนเสบียง
โคยนต์กับม้ากลเป็นเครื่องจักร ไม่ต้องกินหญ้ากินน้ำ หน้าตามันเหมือนโคและม้า มีสี่เท้าเดินได้ หัวหดเข้าออกได้ ท้องเหลี่ยม บรรทุกเสบียงได้มากกว่าโคม้าธรรมดา สามารถเดินไปได้ไกลถึงยี่สิบลี้ เดินด้วยกลไกคันชัก
สุมาอี้ยึดโคยนต์กับม้ากลของขงเบ้งมาได้หลายตัว แล้วสั่งให้ช่างลอกงาน สร้างโคยนต์ ม้ากล ขึ้นมาใช้ขนเสบียงบ้าง ทำใหม่สองพันตัว ขนข้าวหมื่นถัง
โคยนต์กับม้ากลของสุมาอี้ขนข้าวไป พบทัพขงเบ้งจู่โจม แย่งโคยนต์กับม้ากลไป ทหารฝ่ายสุมาอี้ตามไปยึดคืน ขับไล่ฝ่ายขงเบ้งไปได้ แต่พบว่าโคยนต์กับม้ากลไม่ทำงาน จึงยกกำลังกลับ เมื่อกลับไปที่จุดนั้นอีกครั้ง พบว่าโคยนต์กับม้ากลทั้งหมดหายไปแล้ว พวกมันขนข้าวหมื่นถังกลับไปให้ฝ่ายขงเบ้ง
เรื่องนี้น่าจะเป็นเรื่องแต่ง เราอาจมองว่าขงเบ้งให้ยืมโคยนต์กับม้ากล แล้วส่งคนไปปรับลิ้นในตัวเครื่องกล ทำให้โคยนต์เดินไม่ได้ ขงเบ้งจึงยึดทั้งโคยนต์และข้าวทั้งหมด
การยืมโคยนต์กับม้ากลครั้งนี้ต้องจ่ายดอกเบี้ยราคาสูง
8 ยืมอุบายเดิม
ในรัชสมัยพระเจ้าโจยอย สุมาอี้รักษาเสเหลียง เมืองชายแดนติดกับเสฉวน ขงเบ้งต้องการกำจัดสุมาอี้ ก็ออกอุบายยุแหย่สร้างความระแวงแก่พระเจ้าโจยอย ส่งคนไปปิดแถลงการณ์บนกำแพงเมืองต่างๆ ว่า สุมาอี้คิดก่อการกบฏเพื่อเป็นฮ่องเต้
พระเจ้าโจยอยจึงส่งโจฮิวคุมกำลังไปสืบหาความจริงจากสุมาอี้ โจฮิวแสดงแผ่นแถลงการณ์ให้สุมาอี้ดู สุมาอี้ตกใจ บอกว่า นี่เป็นแผนยืมดาบฆ่าคนของขงเบ้ง
พระเจ้าโจยอยเชื่อว่าเป็นแผนของขงเบ้ง จึงไม่ได้ประหารสุมาอี้ แต่มันก็สร้างความระแวง มีคำสั่งปลดสุมาอี้พ้นจากทุกตำแหน่ง
ในเวลาต่อมา สุมาอี้ก็ยืมอุบายของขงเบ้งเล่นงานขงเบ้งบ้าง ส่งไส้ศึกนามกิอั๋นไปแพร่ข่าวที่เสฉวนว่า ขงเบ้งกำลังก่อการกบฏ จะปลงพระชนม์พระเจ้าเล่าเสี้ยน เพื่อหวังขึ้นเป็นฮ่องเต้
อุบายนี้ได้ผล พระเจ้าเล่าเสี้ยนทรงระแวง เรียกตัวขงเบ้งกลับเสฉวน
9 ขงเบ้งยืมลูกเกาทัณฑ์สิบหมื่นดอก
จิวยี่พนันกับขงเบ้งให้ทำลูกเกาทัณฑ์หนึ่งเเสนดอกภายในสิบวัน ซึ่งทุกคนรู้ว่าทำไม่ได้ ขงเบ้งบอกว่าขอเวลาแค่สามวัน แต่ขอยืมเรือสักยี่สิบลำ
ขงเบ้งผูกหุ่นฟางมัดสีดำบนเรือ เมื่อหมอกลงจัด ก็แล่นเรือไปที่ค่ายโจโฉ ฝ่ายโจโฉเห็นเรือแล่นเข้ามาก็เตรียมพร้อมรบ โจโฉสั่งให้ทหารระดมยิงเกาทัณฑ์ใส่เรือ ลูกเกาทัณฑ์ปักหุ่นฟางบนเรือทั้งยี่สิบลำ ได้ลูกเกาทัณฑ์เกินหนึ่งเเสนดอก
นี่เป็นการยืมอาวุธที่คืนกลับให้ตอนรบกัน
ฉากนี้มีความเป็นนิยายสูง แต่สาระของมันคือการชิงดีชิงเด่นระหว่างจิวยี่กับขงเบ้ง
เมื่อถูกคู่แข่งท้าทาย ก็มักมี creative idea ออกมาเสมอ
10 ยืมหัว
โจโฉเห็นตัวอย่างขุนศึกที่ตายเพราะลูกน้องแอบตัดหัวไปให้ฝ่ายข้าศึกมามาก อีกทั้งเคยผ่านแผนการลอบสังหารมาหลายครั้ง จึงไม่เคยไว้ใจใคร เพราะรู้ว่าจะมีคนลอบฆ่าตน
ครั้งหนึ่งโจโฉแกล้งละเมอ ชักดาบฟันทหารที่เฝ้ายามอยู่ตาย แล้วเล่นละครร้องห่มร้องไห้ บอกว่าฝันร้าย ตั้งแต่นั้นก็ไม่มีใครกล้าเข้าใกล้โจโฉตอนนอน
เมื่อโจโฉยกทัพไปทำศึกกับอ้วนสุดที่เมืองลำหยง ทัพของโจโฉล้อมเมืองนานจนเสบียงร่อยหรอ ข้าวไม่พอกิน โจโฉสั่งลดอาหารของทหาร ทำให้ทหารเริ่มอดอยาก กำลังใจหดหาย
โจโฉเห็นว่าต้องสร้างขวัญและกำลังใจให้ทหาร จึงเรียกตัวอองเฮา นายทหารผู้คุมการจ่ายข้าวมาพบ บอกอองเฮาว่า “ตอนนี้ทหารหมดกำลังใจ แต่เรามีวิธีเรียกขวัญกำลังใจทหารคืนมา”
อองเฮาถามว่าจะเรียกขวัญอย่างไร
“ก็ต้องขอยืมอะไรจากเจ้า จะได้หรือไม่”
อองเฮาตอบว่า “สิ่งใดที่ยืมจากข้าฯแล้วทำให้ยึดเมืองสำเร็จ ข้าฯก็ยินดี ว่าแต่ว่าท่านโจโฉจะยืมอะไรหรือ?”
“ขอยืมศีรษะเจ้าหน่อย”
ว่าแล้วก็สั่งให้ทหารลากตัวอองเฮาไปตัดหัว ประกาศต่อเหล่าทหารว่าอองเฮาทุจริตยักยอกข้าวในคลัง ต้องสั่งประหาร ทำให้กำลังขวัญทหารดีขึ้น เห็นว่าผู้นำของตนเด็ดขาด
ด้วยความฮึกเหิมก็ตีเมืองลำหยงสำเร็จ
สำหรับผู้นำที่คิดการใหญ่ ชีวิตลูกน้องเป็นเพียงเครื่องมืออย่างหนึ่ง ไม่มีอะไรมากไปกว่านั้น
กลยุทธ์การยืมใน สามก๊ก สามารถใช้เป็นบทเรียนได้ แต่เมืองไทยเราดูเหมือนเข้าใจบทเรียนนี้ผิดๆ เราชอบยืมเงินในอนาคตมาแจกในโครงการประชานิยม
แล้วก็ใช้หนี้ไป
- 21
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
