เราต่างเคยได้ยินเรื่องเล่าขาน ตำนานสิ่งมีชีวิตลี้ลับในป่า
ลุงบุญมีระลึกชาติ (2553) หนังไทยดีกรีรางวัลหนังเมืองคานส์ โดย เจ้ย อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ที่เราเพิ่งจะได้ดู แต่ถ้าเราดูหนังเรื่องนี้ก่อนหน้านี้ เราก็คงไม่สามารถที่จะตีความมันแบบนี้ได้เลย และเราก็คงจะไม่ชอบหนังเรื่องนี้ไปเลย
ถึงอย่างนั้นก็ยังคงมีอะไรมากมายในหนังเรื่องนี้ที่เราไม่เข้าใจ ไม่รู้ว่าจะตีความมันว่าอย่างไร
นี่เป็นหนังของคุณอภิชาติพงศ์เรื่องที่ 4 ที่เราได้ดู หลังจาก สัตว์ประหลาด, แสงศตวรรษ, และ รักที่ขอนแก่น และถือเป็นเรื่องที่เรารู้สึกเข้าถึงได้มากที่สุด อาจจะเพราะเริ่มชินกับสไตล์เลยพอตีความอะไรได้เองบ้างแล้วก็ได้
[สปอยล์]
นี่เป็นหนังที่มีความเป็นการเมืองและประวัติศาสตร์ที่ถูกฝังกลบ
เรา (คนไทย) ต่างเคยได้ยินเรื่องเล่าขาน ตำนานสิ่งมีชีวิตลี้ลับในป่า
"คอมมินิสต์"
พวกเขาเป็นใครกัน พวกเขาช่างดูน่ากลัว และเป็นอันตราย ไม่ต่างจาก "ลิงผี" ในป่า
บุญส่ง เหมือนคนไทยคนอื่น ๆ ก็เคยฟังเรื่องเล่าเกี่ยวกับลิงผี เขาตัดสินใจฝ่าดงพงไพรเพื่อไปถ่ายรูปลิงผีมาเป็นหลักฐาน ท้ายที่สุดเขาได้กลายเป็นลิงผี
ลุงบุญมีเคยฆ่าคอมมิวนิสต์ ในตอนท้ายเราได้เฉยภาพนิ่งของเหล่าทหารจับกุมลิงผี และผู้คนเขวี้ยงปาสิ่งของทำร้าย หนึ่งในนั้นสวมเสื้อยืดลีวายส์ (จากอเมริกา)
บุญส่งปรากฎกายที่โต๊ะอาหาร ตอนแรกเราเห็นเขาในร่างดำ ตาแดงฉานดั่งอสุรกายน่ากลัว แต่เมิ่อเขาเข้ามาใต้แสงสว่าง เราจึงเห็นว่าเขาไม่ได้น่ากลัวอย่างที่เราคิด อันที่จริงเขาคือครอบครัวของเรา คือลูกชายของลุงบุญมี
ตอนนั้นเองที่ลุงบุญมีตระหนักว่าสิ่งที่ตนทำลงไปนั้นไม่ถูกต้อง เช้าวันต่อมาเขาบอกกับป้าเจนว่าอาการป่วยของตนคงมีเหตุมาจากกรรมที่ตนฆ่าคอมมิวนิสต์และฆ่าแมลงศัตรูพืชไปเยอะ
แต่ป้าเจนไม่ได้คิดอย่างนั้น ป้าเจนเชื่อว่าการฆ่าคอมมิวนิสต์เป็นสิ่งที่จำเป็น เป็นการกระทำเพื่อชาติ
้ป้าเจนคือตัวแทนของคนที่ตกอยู่ใน propaganda มีความชาตินิยม ถึงแม้ว่าเธอจะเป็นคนอีสานโดยกำเนิด แต่เธอย้ายไปอยู่กรุงเทพฯ มานาน เธอมาอีสานกับโต้งครั้งนี้หลังจากได้ยินเรื่องอาการป่วยของลุงบุญมีจากหัวหน้าคนงานชาวลาวของลุงบุญมี
"ผมฟังอีสานไม่ออก" โต้งบอก หลังจากที่เขาคุยกับหัวหน้าคนงานของลุงบุญมี
"ไม่ใช่อีสาน ลาว" ป้าเจนแย้ง
ป้าเจนดูถูกชนบท และยิ่งไปกว่านั้น ดูถูกชาวลาว เธอได้กลายเป็นคนกรุง เธอเสพสื่อจากส่วนกลาง สัญญาณทีวีส่งตรงจากกรุงเทพฯ
เธอพูดอีสานเกือบตลอดทั้งเรื่อง จนกระทั่งฉากที่โรงแรม เธอพูดไทยกลาง นั่งนับซองเงินจากงานศพลุงบุญมี
"ที่จริงป้าก็ไม่ได้สนิทอะไรกับแก (ลุงบุญมี) มาก" ป้าเจนว่า
ตัวละครที่พูดภาษากลางทั้งสาม ต่างถูกสะกดโดยทีวี โดย propaganda จากส่วนกลาง และถึงแม้ป้าเจนกับโต้งจะแยกร่างออกไปร้านอาหาร ทั้งสองก็ยังหนีไม่พ้น ยังถูกกล่อมเกลาโดยสื่อบันเทิงจากส่วนกลาง (เพลงภาษากลาง) อยู่ดี
ตอนที่ลุงบุญมีกำลังจะลาโลก เขาพูดว่าเขาเห็นโลกอนาคต ที่รัฐบาลสามารถทำให้คนจากอดีตหายสาญสูญไปได้ ประวัติศาสตร์ที่เราถูกทำให้ลืม ถูกฝังกลบให้หายสิ้นไป ประเทศของเราก็ไม่ต่างจากควายตอนต้นเรื่องที่หลุดออกจากพันธนการได้เพียงชั่วคราว ก่อนจะถูกจูงจมูกอีกครั้ง
ฉากที่ผีห้วยล้างไตให้ลุงบุญมีแล้วปล่อยน้ำลงบนพื้นถ้ำนั้น อาจเปรียบเหมือนการกรวดน้ำให้กับเจ้ากรรมนายเวร ลิงผีจึงมาปรากฏกายให้เห็นในฉากนั้น ลิงผีเหล่านั้นกำลังคิดอะไร จะยอมอโหสิกรรมให้กับลุงบุญมีหรือไม่ เราคงไม่อาจรู้
ิอย่างไรก็ดี ทั้งหมดนี้ก็เป็นแค่การตีความของเรา และเราก็ไม่มีคำอธิบายอะไรให้กับฉากปลาดุกกับเจ้าหญิง แล้วสำหรับคุณล่ะ ลุงบุญมีระลึกชาติ มีความหมายว่าอย่างไร
ปล. ที่น่าสนใจคือเห็นรีวิวชาวต่างชาติหลาย ๆ แหล่งพูดถึงหนังเรื่องนี้ในมุมเกี่ยวกับความตายเสียมาก
ปล. 2 ห้วยตายไปแล้ว 19 ปี ส่วนบุญส่งหายตัวไป 6 ปี เป็นไปได้หรือไม่ว่า 2 ตัวเลขนี้เป็นการอ้างอิงถึง 6 ตุลา 19
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
