Dr. W ep. 75 Tendinopathy คืออะไร? ทำไมปวดเอ็นเรื้อรัง ไม่หายสักที? 🤔
สวัสดีครับ! วันนี้จะมาแชร์ความรู้เรื่องอาการปวดเอ็นที่หลายคนอาจกำลังเผชิญอยู่ หรือที่ทางการแพทย์เรียกว่า Tendinopathy ✨
หลายคนอาจเข้าใจผิดคิดว่าเป็นแค่ "เอ็นอักเสบ" ธรรมดา แต่จริงๆ แล้วมันซับซ้อนกว่านั้นครับ! มันเป็นกระบวนการต่อเนื่องที่เกี่ยวกับ "การตอบสนองของเอ็นต่อการรับน้ำหนัก (Load)" เอ็นของเราเป็นเนื้อเยื่อที่เก่งมากนะครับ 💪 มันสามารถ ปรับตัว (Adaptation) ให้แข็งแรงขึ้นได้เมื่อได้รับ การลงน้ำหนักที่เหมาะสม (Optimised Load)
แต่ในทางกลับกัน...
❌ การลงน้ำหนัก มากเกินไป (Overload)
❌ หรือ น้อยเกินไป (Underload) จากการไม่ใช้งานนานๆ
ก็สามารถนำไปสู่ปัญหาเอ็นเสื่อมและอาการปวดเรื้อรังได้ครับ
ลองดูภาพประกอบ 2 ภาพนี้ จะเข้าใจมากขึ้นครับ 👇
📌 กระบวนการเกิด Tendinopathy และการตอบสนองต่อ Load
ภาวะนี้เกิดจากปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง โดยเฉพาะ "การลงน้ำหนักที่ไม่เหมาะสม" ครับ
"กลไกการเกิดภาวะเอ็นเสื่อม (Tendinopathy): ภาพนี้แสดงให้เห็นว่าเอ็นเสื่อมเกิดจากหลายปัจจัยกระตุ้น ทั้งการใช้งานหนัก ปัจจัยภายใน และปัจจัยภายนอก ซึ่งทำให้โครงสร้างเอ็นเปลี่ยนแปลงไปตามระยะต่างๆ (Reactive -> Dysrepair -> Degenerative) และอาจจบลงด้วยการฉีกขาดของเอ็น"
1️⃣ ปัจจัยกระตุ้น (Triggers):
ใช้งานหนักเกิน (Overuse): ลง Load มากไป 🏋️♀️ ทำงานซ้ำๆ 👨🔧 ฝึกกีฬาผิดพลาด 🏃♂️
👉 ปัจจัยภายใน: อายุ 👵 เพศ น้ำหนัก ฮอร์โมน พันธุกรรม โรคประจำตัว บาดเจ็บเก่า 🤕
👉 ปัจจัยภายนอก: งาน/ชีวิตประจำวัน 💻 บุหรี่ 🚬 แอลกอฮอล์ 🍺 โภชนาการ 🍔 อุปกรณ์/รองเท้า 👟 ยาบางชนิด
👉 ไม่ใช้งานนานๆ (Underload/Sedentary): เอ็นอ่อนแอลง เสี่ยงเจ็บง่ายขึ้นแม้เจอ Load ปกติ
แผนภาพแสดงการตอบสนองของเอ็นต่อLoad ที่ต่างกัน: Loadที่น้อยไป (Sedentary) ทำให้เอ็นอ่อนแอลง, Loadที่มากเกินไป (Excessive load) นำไปสู่ภาวะเอ็นเสื่อม (Tendinopathy) ในระยะต่างๆ (Reactive -> Dysrepair -> Degenerative), แต่ load ที่เหมาะสม (Appropriate modified load) สามารถกระตุ้นให้เอ็นปรับตัว (Adaptation), แข็งแรงขึ้น (Strengthen) และอาจช่วยฟื้นตัวจากภาวะเอ็นเสื่อมในระยะเริ่มต้นถึงปานกลางได้
2️⃣ ระยะของ Tendinopathy: (ตามโมเดล Cook & Purdam 2009)
🔶 ระยะเริ่มต้น (Reactive Tendinopathy):
🔹เกิดจากเจอ Load มากไป หรือ Load ปกติบนเอ็นที่อ่อนแอ
🔹เอ็นเริ่มเปลี่ยนแปลง อาจบวมเล็กน้อย
🔹ระยะนี้ฟื้นตัวได้ดีมาก! 👍 ถ้าเรา "ปรับ Load ให้เหมาะสม" เอ็นจะกลับมาแข็งแรงได้
❗แต่ ถ้ายังฝืนใช้ Load หนักต่อ จะไปสู่ระยะต่อไป...
🔶 ระยะเอ็นซ่อมตัวเองได้ไม่ดี (Tendon Disrepair):
🔹 เกิดจากเจอ Overload ต่อเนื่อง การซ่อมแซมเริ่มล้มเหลว โครงสร้างเสียหายสะสม 😟
🔹 ยังพอฟื้นตัวได้ ด้วยการ "ปรับ Load ที่เหมาะสม" แต่จะยากและนานกว่าเดิม
🔶 ระยะเอ็นเสื่อม (Degenerative Tendinopathy):
🔹 การซ่อมแซมล้มเหลวต่อเนื่อง + Load ไม่เหมาะสม = โครงสร้างเสื่อมสภาพชัดเจน 📉
🔹 เอ็นทำงานแย่ลง รับ Load ได้น้อยลง การฟื้นตัวยากที่สุด เน้นการจัดการอาการ
🔶ระยะสุดท้าย (End Stage):
🔹เอ็นอ่อนแอมาก อาจเกิด "การฉีกขาด" บางส่วนหรือทั้งหมดได้ 💥
✨ เรื่องเล่าจากคลินิก ✨
คุณ B (นามสมมติ) นักวิ่ง 🏃♀️ เจ็บเอ็นร้อยหวาย หลังเพิ่มระยะวิ่งเร็วไป (Overload) + เปลี่ยนรองเท้าใหม่ (Extrinsic Factor) 👟
ตอนแรกคิดว่าปวดเมื่อยธรรมดา แต่ฝืนวิ่งต่อ (Continued Overload) จนปวดเรื้อรัง มาตรวจพบว่าน่าจะอยู่ในระยะ Tendon Disrepair
แนวทางการรักษา:
✅ ให้ความรู้เรื่อง Tendinopathy & การจัดการ Load
✅ พัก/ลดความหนักการวิ่ง (Load Management)
✅ ปรับรองเท้า
✅ ออกกำลังกายเพื่อฟื้นฟูเอ็นอย่างค่อยเป็นค่อยไป (Progressive Loading Exercise) 💪 = การให้ Appropriate modified load นั่นเองครับ
❤ สรุป:
Tendinopathy คือภาวะที่เอ็น "ปรับตัวต่อ Load ไม่สำเร็จ" ไม่ใช่แค่อักเสบธรรมดา
การเข้าใจเรื่องนี้ ทำให้เรารู้ว่า "การจัดการ Load" สำคัญมาก! ไม่ว่าจะเป็นการลด Load ที่มากไป หรือค่อยๆ เพิ่ม Load ในเอ็นที่อ่อนแอ
การรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ โดยเน้น "การปรับ Load + การออกกำลังกายที่เหมาะสม (Appropriate Exercise Therapy)" คือกุญแจสำคัญครับ 😉
หากคุณมีอาการปวดเอ็นเรื้อรัง อย่าปล่อยทิ้งไว้! ปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่ถูกต้องนะครับ 😊
References:
🔹 Abate, M., et al. (2020). Pathogenesis of tendinopathies: inflammation or degeneration?. International Journal of Molecular Sciences, 21(3), 844.
🔹 Cook, J. L., & Purdam, C. R. (2009). Is tendon pathology a continuum? A pathology model to explain the clinical presentation of load-induced tendinopathy. British Journal of Sports Medicine, 43(6), 409-416.
#Tendinopathy #เอ็นเสื่อม #ปวดเอ็น #เอ็นอักเสบเรื้อรัง #กายภาพบำบัด #นักกายภาพบำบัด #รักษาอาการปวด #เจ็บเอ็นร้อยหวาย #เจ็บข้อศอก #เจ็บเข่า #เจ็บไหล่ #ออกกำลังกาย #สุขภาพ #ความรู้สุขภาพ #LoadManagement #TendonLoading #DrW
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้ารับบริการกายภาพบำบัดได้ที่:
บ้านใจอารีย์คลินิกกายภาพบำบัด (JR Physio) ❤️
เว็บไซต์: www.jrphysio.com
📍 สาขาเยาวราช:
⏰ เปิดทุกวัน (ปิดวันอังคาร)
📞 080-425-9900
💬 Line: @jrphysio.cn
💻 Facebook: https://www.facebook.com/jrphysiochinatown
🗺️ แผนที่: https://maps.app.goo.gl/mAwdMtETvgrW2yYT9 (หรือค้นหา "บ้านใจอารีย์คลินิกกายภาพบำบัด สาขาเยาวราช" บน Google Maps)
📍 สาขาเพชรเกษม 81:
⏰ เปิดทุกวัน (ปิดวันพุธ)
📞 094-654-2460
💬 Line: @jrphysio
💻 Facebook: https://www.facebook.com/jrphysioth
🗺️ แผนที่: https://maps.app.goo.gl/7XdgGKqzXQ3qfsDeA (หรือค้นหา "บ้านใจอารีย์คลินิกกายภาพบำบัด สาขาเพชรเกษม 81" บน Google Maps)
เรายินดีให้คำปรึกษาและดูแลสุขภาพของคุณครับ 😊
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
