ดั่งสายน้ำไหล (๒๕)
ทุกครั้งที่เราดูใจสลัดหลุดออกจากความคิดนั้น คือ อริยสัจน้อยๆ ได้แก่ ทุกข์ เหตุให้เกิดทุกข์ ความดับทุกข์ และความรู้ช่องทางของการออกจากทุกข์ ตามที่มันมีอยู่แล้ว
ทุกครั้งที่เราเห็นมัน “จิตเป็นนาย กายเป็นเรือ สติเป็นหางเสือ ปัญญาเป็นผู้พาย” ความหมายก็คือ การบรรลุถึงฝั่งใหม่ ฝั่งที่ไม่มีความโง่ ที่ไม่มีความรุนแรง บริเวณที่มีแต่ความเมตตาและปัญญา บริเวณที่จะทำให้ชีวิตของเราพลิกไปอีกด้านหนึ่ง
แต่ว่าฝั่งโน้นไม่ได้เคยอยู่ในห้วงจินตนาการ ฝั่งโน้นที่แท้คือฝั่งนี้ ฝั่งโน้นคือฝั่งที่รู้สึกตัวอยู่นี่
ฉะนั้นเมื่อไม่รู้สึกตัว ความไม่รู้สึกตัวนั่นแหละคิดสร้างฝั่งโน้นขึ้น พอเรามาร่วมกับความรู้สึกตัวฝั่งโน้นกับฝั่งนี้ติดกัน มหาสมุทรของอวิชชามันดับไปคือมันจางแห้งไป คลองมีสองฝั่ง สมมุติว่าน้ำแห้งก็เป็นอันเดียวกัน เป็นผืนแผ่นดินอันเดียวกัน
อารมณ์แรกของกรรมฐานก็คือ อารมณ์รูปนาม คือ กายกับจิตที่กำลังเป็นๆ ที่กำลังเคลื่อนไหวอยู่นี่ นี่คือปากประตู พอเรามาดูอันนี้ เราจะเกิดความรู้ขั้นมูลฐาน
มารู้กายแต่ต้องเคลื่อนไหว เพราะพอเคลื่อนไหวแล้ว มันจะเห็นได้ง่าย รูปนามกำลังทำงานร่วมกันอยู่นี่ มือที่พลิกอยู่ ตาที่กะพริบอยู่ เอี้ยวซ้าย เอี้ยวขวา นี่เรียกว่า อารมณ์รูปนาม
เมื่อได้อารมณ์นี้ความคิดนึกจะเปลี่ยนไป มันจะเกิดปัญญาขึ้นในตัวเอง พุทธศาสนาก็คือความรู้ตัวนี่แหละ มันจะมารู้อะไรที่ตัวทั้งนั้น
ซึ่งก่อนหน้านั้นยังไม่ได้อารมณ์รูปนาม คิดว่าศาสนาคืออย่างนั้นอย่างนี้ เกิดที่อินเดีย พระพุทธเจ้าตรัสรู้สอนอริยสัจ คิดว่านั่นคือศาสนา หรือบางที่เลยไปที่โบสถ์ อย่างนี้เป็นศาสนาในความคิด แต่ถ้าได้อารมณ์วิปัสสนาแล้ว เรียกว่าอารมณ์รูปนาม
ความงมงายนี่หมดสิ้น ความหวาดกลัว สิ่งมองไม่เห็นตัว กลัวผีกลัวสาง แม้แต่กลัวคนนี่ก็จะหายไป นี่อารมณ์เบื้องต้น เรียกว่า ให้มารู้ว่ากายกับจิตทำกันอยู่อย่างไร กายกับจิตทำกันอยู่สำเร็จมาเป็นความเคลื่อนไหว ถ้าตายแล้วมันก็เคลื่อนไม่ได้ นี่คือรากฐานที่สำคัญต้องมารู้อันนี้
แต่ผู้ที่ไต่ไปตามมรรคนี่ ไม่ใช่ไปลอกคำอธิบายคนอื่นมาแล้วจำท่องไว้ เขาจะตอบถูกเอง ไม่ใช่จำคำบรรยายเรื่องขันธ์ห้า เรื่องนิพพาน นั่นไม่ใช่เรื่องภาวนา ยังไม่รู้จักธรรม เพียงแค่ว่ารู้จำแล้ว จำได้แล้ว แต่ว่าความรู้ที่เกิดจากการรู้จัก รู้จักจริงๆ นี่มันเป็นอีกแบบหนึ่ง บุคคลเช่นนั้นจะตอบถูก เพราะว่าเขาไต่มาตามมรรคปฏิปทา คือไต่มาตามลำดับ
รวบรวมจากคำแนะนำต่อกลุ่มธรรมจาริณี ในรายการภาวนาประจำปี พ.ศ. ๒๕๒๙ ณ อาศรมศานติ-ไมตรี
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
