"ไม่มีใครทำจิตให้บรรลุมรรคผลได้ ต้องจำไว้เลย"
" … จิตผู้รู้ก็คือจิตชนิดที่เป็นกุศล
คือมีสติอยู่ ไม่ได้เจตนาให้มี มีเอง
มีความตั้งมั่นพร้อมที่จะเจริญปัญญา
คือพร้อมที่จะทำงาน
เห็นสภาวะทั้งหลายเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไปได้ นั่นจิตที่ดี
จิตผู้รู้ที่ดี ไม่ได้เจตนาให้เกิด
ถ้าเป็นจิตผู้รู้ที่เจตนาทำให้เกิดขึ้นมา
มีกำลังอ่อน ดีไหม ก็ดีเหมือนกัน
แต่กำลังอ่อน เกินกว่าจะเจริญปัญญาจริง
ถ้าพูดอย่างอภิธรรม จิตผู้รู้
สิ่งที่หลวงพ่อเรียกว่าจิตผู้รู้ๆ
มันคือมหากุศลจิตญาณสัมปยุต
คือประกอบด้วยปัญญา เดินปัญญาได้
มหากุศลจิตญาณสัมปยุตอสังขาริกัง
ไม่เจตนาให้เกิด เราจงใจทำให้เกิด ยังไม่ใช่จิตที่ดีจริง
พอเราเห็นจิตมันเคลื่อนแล้วรู้ๆ
ต่อไปมันจะรู้ จิตผู้รู้ก็ไม่เที่ยง เดี๋ยวก็เคลื่อนไป
เกิดแล้วก็ดับเหมือนกัน จิตที่หลงไปทางตาก็ไม่เที่ยง
ทันทีที่เรารู้ว่าจิตหลงไปทางตา
จิตที่หลงทางตาก็ดับ เกิดจิตผู้รู้ขึ้นแทน
พอจิตมันหลงไปทางหู ไปฟังเสียง
เรามีสติรู้ทัน จิตมันหลงไปทางหู
จิตหลงไปทางหูก็ดับ เกิดจิตผู้รู้ขึ้นมาแทน
ทางทวารทั้ง 6 มันเป็นอย่างนี้
เราจะเห็น จิตมันเกิดดับสลับกันไป
เดี๋ยวก็เป็นจิตที่ส่งไปทางทวารทั้ง 6
เดี๋ยวก็เป็นจิตผู้รู้ขึ้นมาตรงนี้ปัญญามันจะเกิด
จะเห็นว่าจิตผู้รู้ก็ไม่เที่ยง
จิตผู้หลง ไม่ว่าจะหลงชนิดไหน ก็ไม่เที่ยง เฝ้ารู้เฝ้าดู
ฝึกให้มาก สุดท้ายอริยมรรคเกิดเอง
มันก็จะเห็นไตรลักษณ์ของจิตมีปัญญาเกิดขึ้น
ถ้าเราฝึกได้ การปฏิบัติเราจะสั้นนิดเดียว
ไม่มีอะไรมากเลย ไม่ต้องคิดอะไรเยอะเลย
จิตเคลื่อนแล้วรู้ๆ ไป
ได้ทั้งสติ ได้ทั้งศีล ได้ทั้งสมาธิ ได้ทั้งปัญญา
ทำให้ชำนิชำนาญมากๆ เข้า
สุดท้ายวิมุตติมันก็เกิดขึ้น เกิดมรรคเกิดผลขึ้น
ไม่มีใครทำจิตให้บรรลุมรรคผลได้ ต้องจำไว้เลย
เพราะฉะนั้นอย่าพยายาม ยิ่งพยายามยิ่งไม่บรรลุ
หน้าที่มีสติรู้สภาวะไปด้วยจิตที่ตั้งมั่นเป็นกลางนี่ล่ะ
กำลังของศีล ของสมาธิ ของปัญญา มันสมบูรณ์ขึ้นมา
อริยมรรคก็เกิดเอง เราสั่งอริยมรรคให้เกิดไม่ได้
เพราะเราสั่งศีล สมาธิ ปัญญา ก็ไม่ได้เหมือนกัน
อย่างเราฝึกสติให้มากๆๆ ศีล สมาธิ ปัญญา
มันอัตโนมัติขึ้นมา กำลังมันพอ อริยมรรคก็เกิด
เกิดเอง ไม่ได้จงใจให้เกิด
คนที่เคยเกิดอริยมรรคแล้ว 1 ครั้ง 2 ครั้งอะไรอย่างนี้
บางคนสติปัญญามันแก่กล้า
มันเห็นกระบวนการที่จิตเกิดอริยมรรค
มันเห็นมีช็อตๆๆๆ ขึ้นไป
มีทั้งหมด 7 ช็อต ที่มันเกิดขึ้น
บางคนเห็น ส่วนใหญ่ไม่เห็น
ส่วนใหญ่เวลาเกิดอริยมรรคก็เกิดฟึบ ขาดไปแล้ว
ไม่ทันรู้เลยมันขาด
ลีลาแห่งการขาดมันเป็นอย่างไร ไม่ทัน
ถ้าจิตทรงฌานชำนิชำนาญถึงจะเห็น
ถ้าจิตไม่ทรงสมาธิอย่างชำนิชำนาญจะไม่เห็น
ขาดไปเฉยๆ ที่จริงไม่ได้มีใครขาดเฉยๆ หรอก
ก็ผ่านกระบวนการเหมือนกันล่ะ แต่ไม่เห็น
ฝึกให้มาก ฝึกรู้สภาวะไป
จิตไหลแล้วรู้ๆ ฝึก สุดท้ายมรรคผลมันก็เกิด
พอมรรคผลมันเกิด เราจะเห็นนิพพาน
ตัวนี้ฟังภาษาให้ดี นิพพานไม่มีเกิด
อริยมรรค อริยผล เป็นโลกุตตระที่เกิดแล้วก็ดับ
นิพพานเป็นโลกุตตระชนิดเดียวที่ไม่เกิดแล้วก็ไม่ดับ
ฉะนั้นโลกุตตระก็มีแบบที่เกิดดับ คืออริยมรรค อริยผล
อริยมรรค 4 ตัว โสดาปัตติมรรค
สกทาคามิมรรค อนาคามิมรรค อรหัตตมรรค
แล้วผลอีก 4 อย่าง โสดาปัตติผล
สกทาคามิผล อนาคามิผล อรหัตตผล
พวกนี้เกิดแล้วดับๆ ไป
พอเวลาที่อริยมรรคเกิด อริยผลเกิด จะเห็นนิพพาน
เห็นพระนิพพาน ฉะนั้นเราไม่ได้ไปทำนิพพานให้เกิด
เราพยายามพัฒนาศีล สมาธิ ปัญญาให้เกิด
วิธีพัฒนาศีล สมาธิ ปัญญาให้เกิด
คือการเจริญสตินั่นเอง
สติจะเกิดได้ต้องเห็นสภาวะจนกระทั่งจิตจำสภาวะได้แม่น
สภาวะสักอย่างหนึ่งที่เกิดประจำ
สภาวะที่เกิดประจำเยอะแยะไป
เช่น ความสุข ความทุกข์อะไรนี่
มันเกิดประจำอยู่ในร่างกาย
ความสุข ความทุกข์ ความเฉยๆ
เกิดประจำอยู่ในจิตใจ
กุศล อกุศล พวกนี้ก็เกิดประจำอยู่ในใจเรา
จะเห็น เดี๋ยวก็จิตโลภ เดี๋ยวก็ไม่โลภ
เดี๋ยวโกรธ เดี๋ยวก็ไม่โกรธอะไรนี่
แต่ถ้าจะเรียนให้สั้นที่สุด เรียนเข้ามาที่ตัวจิตเลย
จิตรู้กับจิตหลง 2 ตัวนี้ เล่นคู่นี้ได้
มันคล้ายๆ เข้ามาที่รังโจร
จิตผู้รู้ที่เราพัฒนาขึ้นมาอย่างลำบากยากเย็น
ที่จริงคือรังของโจร ซ่องโจร ตัวอวิชชา
มันซ่อนอยู่ในตัวจิตผู้รู้นั่นล่ะ
ตอนหลวงพ่อยังไม่ได้บวช
หลวงพ่อเห็นผู้รู้ไม่สะอาด
ตัวผู้รู้สงบ ตัวผู้รู้สว่าง แต่ตัวผู้รู้ไม่สะอาด
จากตัวผู้รู้ซึ่งมีกิเลสซ่อนอยู่ภายใน
สุดท้ายกิเลสมันก็งอกงามขึ้นมา
จิตผู้รู้ก็ตายไป เกิดจิตผู้หลงนานาชนิด
หลงรัก หลงโกรธ หลงโลภอะไรพวกนี้
หลงไปทางตา หู จมูก ลิ้น กายใจ เกิดตัวนี้ขึ้นมา
งอกขึ้นมาออกมาจากตัวจิตผู้รู้นี่ล่ะ
ตอนนั้นก็ไปกราบหลวงปู่เทสก์
ตอนนั้นหลวงปู่ดูลย์สิ้นไปแล้ว ไปกราบหลวงปู่เทสก์ว่า
“ผมเห็นจิตที่เป็นต้นกำเนิดทั้งหมดแล้ว
วัฏสงสารทั้งหลาย มันออกไปจากจิตดวงนี้ล่ะ
ผมจะทำลายมันได้อย่างไร
ผมจะทำลายเชื้อเกิดได้อย่างไร”
ท่านบอกว่าภาวนาไป มีสติไป มีสติ มีสมาธิ มีปัญญา
ฝึกไป เมื่อมันแก่กล้าแล้ว มันทำลายของมันเอง
ฉะนั้นเราภาวนา ครูบาอาจารย์หลายองค์ท่านก็พูดตรงกัน
การดูจิตเป็นการปฏิบัติที่ลัดสั้นที่สุด
ไม่ต้องอ้อมไปที่กาย ไม่ต้องอ้อมไปที่เวทนา
ไม่ต้องอ้อมไปที่จิตตสังขาร ตัดตรงเข้าที่ตัวจิตเลย
เราจะเห็นจิตมี 2 อย่างเอง จิตผู้รู้ กับจิตผู้หลง
ถ้าหยาบกว่านั้นหน่อยหนึ่ง
จะเห็นจิตมีราคะ จิตไม่มีราคะ เห็นเป็นคู่อย่างนี้
จิตมีโทสะ จิตไม่มีโทสะ จิตมีโมหะ จิตไม่มีโมหะ
จิตฟุ้งซ่าน จิตหดหู่ จะเห็นอย่างนี้
อันนั้นยังเป็นกิริยาอาการ เป็นความรู้สึก
เป็นจิตตสังขารที่แทรกเข้ามาในตัวจิตอีกทีหนึ่ง
ถ้าเราเห็นจิตผู้รู้ได้ จะเห็น
เดี๋ยวก็มีจิตผู้รู้ เดี๋ยวก็มีจิตผู้หลง
หลงฟุ้งซ่านไปในอารมณ์ทางทวารทั้ง 6 ก็ได้
หลงเพ่งอยู่ทางทวารใจก็ได้
เฝ้ารู้เฝ้าดูไป ศีล สมาธิ ปัญญา เราแก่รอบ
มรรคผลเกิดเองล่ะ ไม่ได้ยากอะไรหรอก …"
.
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
12 ธันวาคม 2564
ติดตามการถอดไฟล์บรรยายฉบับเต็มจาก :
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
