หลายสัปดาห์นี้มีเรื่องราวมากมายเกิดขึ้นรอบตัวเราทั่วโลก ข่าวสงครามยูเครน-รัสเซีย การคว่ำบาตรที่มีหลายฝ่ายเคลื่อนไหวกันรายวัน เงินเฟ้อ และอื่นๆ ที่ทำให้เรื่องเงินๆ ทองๆ ยากขึ้นมาก ช่องทางการลงทุนก็แคบและเหวี่ยงจนหลายคนกล้าๆ กลัวๆ สิ่งที่เห็นก็ไม่ใช่ทั้งหมดที่เกิดขึ้นจริง การวิ่งตามสถานการณ์รายวัน ยิ่งทำให้เราสับสนและอาจหลงทาง
เมื่อวานนี้ที่ Paul Krugman นักเศรษฐศาสตร์รางวัลโนเบล "the Nobel Memorial Prize 2008 in Economic Sciences for his contributions to New Trade Theory and New Economic Geography” ได้ออกมา Tweet เรื่องการศึกษาประวัติศาสตร์ และพูดถึงเหตุการณ์ช่วงสงคราม Arab-Israeli ครั้งที่ 1 (1948-9) ว่ามีส่วนคล้ายคลึงกับเหตุการณ์ระหว่างยูเครนและรัสเซียในปัจจุบัน
Reference: Twitter
เรามาไทม์แมชชีนกันไป ณ จุดเริ่มต้นของเหตุการณ์ที่ Paul Krugman พูดถึง
วันที่ 29 พฤศจิกายน 1947 : the United Nations (“UN”) ประกาศ “Resolution 181 (“Partition Resolution”) ซึ่งแบ่งดินแดน Palestinian Mandate ของอังกฤษเป็น Jewish และ Arab States ในเดือนพฤษภาคม 1948 โดยที่ดินแดนอันศักดิ์สิทธิ์รอบ Jerusalem ยังคงอยู่ภายใต้การดูแลโดย UN
- ★Palestinian Arabs ปฏิเสธประกาศดำเนินการนั้น เพราะมองว่าไม่เป็นธรรมต่อชาวอาหรับที่ยังอาศัยในพื้นที่ที่ถูกแบ่งแยกทั้งสองนั้น
- ★ขณะที่ Jewishs มีความหวังในการดำเนินการตาม Partition Resolution ได้สำเร็จ และเริ่มมีการปะทะระหว่างสองฝ่ายในเมืองต่างๆ เป็นต้นมา
Reference: Wikipedia
วันที่ 14 พฤษภาคม 1948 : Israel ประกาศวันอิสรภาพ (Independence)
ในค่ำคืนของวันประกาศอิสรภาพของ Israel นั้น
- ★ชาติ Arabs ได้โจมตีทางอากาศที่ Tel Aviv และตามมาด้วยกองทหารที่ประกอบด้วย Palestinian Arabs, Syria, Iraq และ Egypt ขณะที่ Saudi Arabia เข้าร่วมภายใต้การบัญชาการของ Egypt
- ★ขณะที่ Israel ได้รับความช่วยเหลือทางการทหารจากอังกฤษ และได้รับเงินทุนสนับสนุนจากการระดมทุนในสหรัฐอเมริกา รวมทั้งได้รับอาวุธและยุทธปัจจัยที่เหลือจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่เพิ่งสิ้นสุดลง
Reference: Wikipedia
ในเดือนกุมภาพันธ์ 1949 : UN ได้เข้ามาเป็นตัวกลางในการเจรจา
- ★ซึ่งบรรลุข้อตกลงในขณะนั้น (armistice agreements) ระหว่าง Israel กับแต่ละประเทศ คือ Egypt, Lebanon, Transjordan และ Syria
- ★ทำให้ Israel ได้ครอบครองดินแดนบางส่วนซึ่งเคยเป็นของ Palestinian Arabs ภายใต้ UN Resolution ในปี 1947
- ★ขณะที่ Egypt และ Jordan ยังคงควบคุม Gaza Strip และ West Bank ตามลำดับ
ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นนอกเหนือจากดินแดนในปกครองคืออะไร?
- ★713,000 Palestinian Arabs ที่เดินทางออกนอกพื้นที่สงคราม กลายเป็น Palestinian refugees เนื่องจากถูกกดดันให้ออกจากพื้นที่โดย Jewishes ขณะที่ได้รับการสนับสนุนจากชาติ Arabs อื่นๆ ให้ออกจากพื้นที่ก่อน แล้วค่อยกลับไปเมื่อชนะสงคราม ซึ่งไม่เคยได้รับชัยชนะ
- ★Jewishs ทุกคนได้รับคำสั่งห้ามเคลื่อนย้ายออกจากพื้นที่โดยเด็ดขาด
- ★กำลังทหาร Jewishes ที่เพิ่มขึ้นหลายหมื่นคนจาก 30,000-35,000 เมื่อเริ่มสงคราม เป็นเกือบ 65,000 คน จากการเคลื่อนย้ายเข้ามาในประเทศ (migration) และ Jewishes ทุกคนได้รับการฝึกฝนเรื่องการต่อสู้
และข้อตกลง Armistice นี้ก็ดำรงอยู่ได้จนถึงปี 1967 เท่านั้น และมีเหตุการณ์ขัดแย้งครั้งใหญ่ระหว่างประเทศก่อนหน้านั้น โดยมีผลประโยชน์มหาศาลเป็นเดิมพัน
การสู้รบที่มีข้อสรุปการเจรจาอย่างรวดเร็วในเวลาไม่ถึงปี แต่ไม่เคยสงบอย่างแท้จริงเป็นเวลาเกือบศตวรรษ
- ★ในปี 1956 ที่เกิดเหตุการณ์ Suez Crisis หลังจากที่ Egypt ได้กำหนดให้ Suez Canal เป็นของรัฐบาล (Nationalized) ทำให้ อังกฤษ ฝรั่งเศส และ Israel รวมตัวกันมาโจมตี Egypt และยึด Suez Canal แต่เพียงไม่นานก็ถอนกองทหารไปเนื่องจากได้รับแรงกดดันจากนานาชาติ
- ★และในปี 1967 นี้เองที่เป็นจุดเริ่มต้นของ Israel ในการโจมตี Egypt, Jordan และ Syria ในสงคราม 6 วัน (the Six-Day War of 1967) ซึ่งทำให้ Israel ได้ครอบครองพื้นที่จำนวนมากในดินแดน Arab
- ★หลังจากนั้นมีเหตุการณ์สู้รบระหว่างกันต่อเนื่องอีกกว่า 3 ทศวรรษ ที่ขยายพื้นที่การปะทะยึดครองโดย Israel ถึง Lebanon และความต่อเนื่องของเหตุการณ์ในภูมิภาคที่ยังคงอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งจะไม่พูดถึงในรายละเอียดในบทความนี้
มีข้อสังเกตว่า ในช่วงเดียวกับที่เกิดเหตุการณ์ Arabs-Israel war ครั้งที่ 1 นี้ เป็นช่วงแรกของยุคสงครามเย็นระหว่างสหรัฐอเมริกา และรัสเซีย (1945-52)
ขณะนั้นสหรัฐอเมริกาก้าวออกมาจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ด้วยสถานะของชาติมหาอำนาจของโลก อันโดดเด่นในทุกๆ ด้าน ทั้งเศรษฐกิจ การเมือง การทหาร
ในระหว่างที่สงครามดำเนินอยู่นั้น สหรัฐฯ ก็สามารถดึงเศรษฐกิจให้พ้นจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ (Depression) ได้สำเร็จด้วยภาคการผลิตและอุตสาหกรรม (wartime production) ที่สร้างกำไรมหาศาล
เป็นครั้งแรกที่สหรัฐฯ เข้ามามีบทบาทในการเมืองโลกอย่างเต็มตัว
- ★นโยบายการต่างประเทศ ที่เน้นการให้ความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจกับประเทศในยุโรปและเอเชีย ที่ต้องการการสนับสนุนเพื่อฟื้นฟูประเทศหลังสงคราม
- ★การเป็นสมาชิกชาติแรก ของ UN เพื่อส่งเสริมความมั่นคง การค้า กฏหมาย ระหว่างประเทศ
- ★การให้ความสนใจอย่างมากกับชาติอาณานิคมของยุโรปที่ต้องการอิสรภาพ
ในช่วงเวลาแห่งความรุ่งโรจน์ของสหรัฐฯ นี้เอง อีกฟากหนึ่งของโลกคือ รัสเซีย ก็เริ่มแสดงจุดยืนที่ตรงข้ามกับสหรัฐฯ และแสดงความสนใจที่จะมีอิทธิพลในฟากยุโรปตะวันออก
สหรัฐฯ จึงได้รวมตัวกับประเทศตะวันตก เพื่อคานอำนาจกับรัสเซียที่จะขยายอิทธิพลในภูมิภาค โดยเฉพาะการปกครองระบบคอมมิวนิสต์ (Communism) ในช่วงนี้เองที่ สหรัฐฯ ได้ปฏิรูปทางการทหารและหน่วยข่าวกรอง (Intelligence forces) ซึ่งเป็นกลไกหลักในนโยบายการดำเนินงานของสหรัฐฯ ในยุคสงครามเย็น (U.S. Cold War policy)
มันเป็นความประจวบเหมาะของเหตุการณ์หลายๆ เหตุการณ์ในเวลาที่ต่อเนื่องกันอย่างนั้นหรือ?
เมื่อลองเชื่อมโยงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในรอบระยะเวลาแตกต่างกันถึงเกือบ 100 ปี ก็สะท้อนในหลายประเด็นที่น่าสนใจอย่างมากอย่างที่ Paul Krugman ได้กล่าวเป็นนัยไว้
จนถึงปัจจุบันแหล่งเงินทุนที่สนับสนุน Israel หลักก็ยังเป็นสหรัฐอเมริกา และ Israel มีการจัดสรรงบประมาณทางการทหารที่สูงถึง 12% ของงบประมาณในปี 2020
แล้วมาติดตามกันต่อในตอนถัดไป กับ Manage Your Money นะคะ
References :
- 11
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
