“เรารู้ทุกข์ หรือเราพยายามปรุงแต่ง”
“ … หลักสำคัญๆ อย่างเรื่องอริยสัจต้องแม่น
อริยสัจเรื่องทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค
ตัวทุกข์คืออะไร ก็คือรูปนามขันธ์ 5
คือกาย คือใจของเรานี่ล่ะ
หน้าที่ต่อทุกข์คือรู้ ไม่ใช่ละ
สมุทัยคือตัวอยาก อยากรู้ อยากเห็น
อยากเป็น อยากได้ อยากดี อยากบรรลุ
บรรดาอยากทั้งหลาย ท่านให้ละ
ท่านให้รู้ทุกข์ ละสมุทัย
แต่เกือบร้อยละร้อยของผู้ปฏิบัติ
มีสมุทัยที่จะละทุกข์ คืออยากละทุกข์
มันกลับหัวกลับหาง
ไม่อยากรู้ทุกข์ เกลียดทุกข์มากเลย
ฉะนั้นอย่างเราภาวนา เราก็สังเกตตัวเองไป
ที่เราภาวนานี้เรารู้ทุกข์ หรือเราอยากละทุกข์
เราละสมุทัย ละความอยาก
หรือเราสนองความอยาก
สังเกตตัวเองแค่นี้ ง่ายๆ หัดสังเกต
สังเกตที่ไหน สังเกตที่กายที่ใจของเรา
สิ่งที่เรียกว่าทุกข์ ก็คือกายกับใจของเรา
รูปนามนั้นเอง สังเกตดูไป
อย่างร่างกายเรา เราอยากละไหม
เราไม่อยากละ เราหวง
หรือจิตใจของเรา เราก็อยากให้มันดี
มันเต็มไปด้วยความอยาก
แทนที่เราจะเห็นกายอย่างที่กายเป็น
เราก็อยากให้มันดีตลอด
อยากให้มันหนุ่มสาวตลอด ให้มันแข็งแรงตลอด
มันมีความอยากแทรกอยู่
ในขั้นลงมือปฏิบัติ เราก็อยากทำให้ถูก
ทำอย่างไรจะถูก
เมื่อก่อนหลวงพ่อก็เป็น
ตื่นนอนปุ๊บ มันจะนึกทันทีเลย วันนี้เราจะปฏิบัติอย่างไรดี
นึกเลยวันนี้จะปฏิบัติอย่างไรดี
เราจะได้เจริญกว่านี้อีก
แล้วดูไม่ออกว่านั่นมันโลภไปเรียบร้อยแล้ว
นึกว่านี่ใส่ใจในการปฏิบัติ
ที่จริงก็คือ มันตกอยู่ใต้ความโลภไปเรียบร้อยแล้ว
ตื่นเช้าขึ้นมาก็ถามตัวเองเลย วันนี้จะภาวนาอย่างไรดี
แทนที่จะรู้กายอย่างที่กายเป็น รู้จิตใจอย่างที่จิตใจเป็น
ก็คิดแต่ว่าจะทำอย่างไร จะทำอย่างไร
แทนที่จะเห็นกายเห็นใจ
ทุกข์ให้รู้ แทนที่จะรู้กายรู้ใจ
เรากลับคิดว่าจะทำอย่างไร จะทำอย่างไร
แทนที่จะรู้กลับคิดเรื่องทำ นี่มันผิด
อาศัยความสังเกตตัวเองไป มันจะค่อยๆ รู้
เฮ้ย นี่มันไปทำขึ้นมาแล้ว
คำว่า “ทำ” นั้นก็คือคำว่า “ปรุงแต่ง” นั่นเอง
ความปรุงแต่ง หรือตัวสังขาร
ที่เราทำถ้าเป็นคนทั่วๆ ไป ไม่ได้ปฏิบัติ
ส่วนใหญ่มันก็ทำชั่ว ปรุงชั่ว อปุญญาภิสังขาร
ปรุงชั่วตามกิเลสไปเรื่อยๆ
พอเราเป็นนักปฏิบัติ เราจะปรุง 2 อย่าง
เราปรุงดี เป็นปรุงปุญญาภิสังขาร
กับพยายามจะไม่ปรุง เรียกอเนญชาภิสังขาร
พยายามไม่ปรุง ทำจิตให้ว่าง
วันๆ ก็คิดแต่ทำจิตให้ว่าง
พยายามให้จิตเลิกปรุงแต่ง อันนั้นผิด
ฉะนั้นเราใช้ความสังเกตเอา สังเกตเอา
ที่เราทำอยู่นี้ถูกหลักหรือเปล่า
เรารู้ทุกข์ หรือเราพยายามปรุงแต่ง
แต่งอย่างโน้น แต่งอย่างนี้ รู้ทันตัวเองไป
แล้วเวลารู้ทุกข์ คือรู้กายรู้ใจแล้วจะเห็นอะไร
เราจะเห็นความจริงของทุกข์
ความจริงของทุกข์คืออะไร คือไตรลักษณ์ …”
.
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
6 มีนาคม 2566
อ่านธรรมบรรยายฮบับเต็มได้ที่ :
Photo by : Unsplash
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
