14 ก.ค. 2023 เวลา 01:10 • สุขภาพ

ลำไส้แปรปรวน คือ??

เหตุเกิดจากมีผู้อ่านท่านหนึ่ง ได้สอบถาม inbox เข้ามาเกี่ยวกับอาการที่เป็น จากอาการที่เล่า เข้าข่ายเป็นอาการของโรคลำไส้แปรปรวน จึงทำให้มินนี่ได้เนื้อเรื่องที่จะมาเขียนในครั้งนี้ ต้องขอบคุณผู้อ่านท่านนั้นคะ
.
โรคลำไส้แปรปรวน(Irritable bowel syndrome
=IBS) เป็นความผิดปกติในทางเดินอาหาร ที่เรื้อรังไม่รุนแรง ไม่มีอาการอักเสบแต่จะเป็นซ้ำๆ และมีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ในปัจจุบันพบได้ประมาณ 50% ของผู้ป่วยโรคระบบทางเดินอาหาร ในช่วงอายุ 30-50 ปีหรืออาจจะเริ่มเป็นตั้งแต่วัยรุ่น โดยเฉพาะในผู้หญิง ซึ่งจะมีอาการมากขึ้นในช่วงที่มีประจำเดือน
.
🔷นืยามของโรคลำไส้แปรปรวน อิงตาม สมาคมประสาททางเดินอาหารและการเคลื่อนไหว วงเล็บไทย (ในข้อมูลอ้างอิง 1)
คือ กลุ่มอาการที่เกิดจากการทำงานของทางเดินอาหารผิดปกติ โดยมีอาการปวดท้องหรือไม่สบายท้อง สัมพันธ์กับการถ่ายอุจจาระเป็นอาการเด่น โดยไม่พบความผิดปกติทางกายวิภาค หรือ โรคทางกายภาพที่สามารถอธิบายว่า เป็นสาเหตุของอาการได้
**ผู้ป่วยลำไส้แปรปรวน ต้องมีอาการข้างต้นไม่น้อยกว่า 3 เดือน
🔷อาการที่พบ
มักมีอาการปวดเกร็ง ในทางเดินอาหารส่วนล่างโดยเฉพาะบริเวณท้องน้อย อาการปวดจะดีขึ้นหลังถ่ายอุจจาระ มีพฤติกรรมของการถ่ายที่เปลี่ยนแปลง อาจท้องร่วงหรือท้องผูก หรือ ทั้ง 2 แบบสลับกัน จะรู้สึกอยากถ่ายอุจจาระบ่อยๆแม้เพิ่งจะไปถ่ายอุจจาระมา มีความรู้สึกเหมือนถ่ายไม่สุด ลักษณะอุจจาระ อาจจะเปลี่ยนไป เป็นก้อนแข็งหรือเหลวจนเป็นน้ำ ผู้ป่วยจะมีท้องอืดมีลมมากในท้อง เวลาถ่ายอุจจาระมักมีลมออกมาด้วย
🔷สาหตุที่เกิดยังไม่แน่ชัด พบว่า เกิดจากได้หลายกลไกได้แก่
การเคลื่อนไหวของทางเดินอาหารผิดปกติ
ประสาทรับรู้ความรู้สึกในทางเดินอาหารไวกว่าปกติ
มีการอักเสบของเยื่อบุผิวลำไส้
มีความผิดปกติของแบคทีเรียประจำถิ่นลำไส้
ความผิดปกติของการตอบสนองระหว่างสมองและลำไส้
.
🔷เกณฑ์ในการวินิจฉัยโรคลำไส้แปรปรวน(ตาม RomeIII) ผู้ป่วยต้องมีอาการ ดังต่อไปนี้
2.1 มี อาการปวดท้องหรือไม่สบายในท้องเป็นเวลานานมาอย่างน้อย 6 เดือนนับตั้งแต่เริ่มมีอาการ
.
2.2 มีอาการปวดท้องหรือไม่สบายท้อง มากกว่าหรือเท่ากับ 3 วันต่อเดือนใน 3 เดือนที่ผ่านมา
ร่วมกับมีลักษณะอาการอย่างน้อย 2 ใน 3 ข้อดังนี้
-อาการดีขึ้นหลังการถ่าย
-ความถี่ในการถ่ายเปลี่ยนแปลง
-ลักษณะอุจจาระเปลี่ยนแปลง
.
🔷ประเภทของโรคลำไส้แปรปรวน
-ชนิดท้องเสียเด่น
-ชนิดท้องผูกเด่น
-ชนิดท้องเสียสลับท้องผูก
-มีอาการปวดเกร็งท้องเป็นอาการเด่น
.
นอกจากนี้พบว่าโรคลำไส้แปรปรวนมักจะสัมพันธ์กับอาการภาวะหรือโรคอื่นๆเช่น โรคกรดไหลย้อน กระเพาะอาหารทำงานผิดปกติ มีปัญหาทางด้านจิตใจ เช่นวิตกกังวล ซึมเศร้า
.
🔷ปัจจัยที่กระตุ้น เช่น อาหารบางชนิด ยาบางชนิดความเครียด การติดเชื้อในทางเดินอาหารและนอกทางเดินอาหาร
.
🔷อาการแบบไหนที่ควรได้รับการตรวจเพิ่มเติม อย่านิ่งนอนใจ ได้แก่
-มีน้ำหนักลดลงผิดปกติ ลดลงมากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 10 ใน 3 เดือน
.
-ผู้ป่วยเริ่มมีอาการเมื่ออายุ 50 ปีขึ้นไป
.
-ผู้ป่วยที่มีอาการถ่ายเป็นเลือดหรือมูกเลือด
.
-มีอาการปวดหรือแน่นท้อง รบกวนเวลานอนหลับ
ตรวจร่างกายพบลักษณะผิดปกติ เช่น ตับโต มีก้อนในท้อง ซีด เหลืองเป็นต้น
.
มีไข้
.
มีประวัติว่ามีคนในครอบครัว ที่เป็นญาติสายตรงเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่
.
วันนี้มาเล่าสั้นๆ พอเป็นน้ำจิ้มของโรคลำไส้แปรปรวน ครั้งต่อไปจะเป็นเรื่องของยาที่ใช้นะคะ วันนี้ขอลาไปก่อน ขอบคุณที่ติดตาม ให้กำลังใจ และส่งคำถามเข้ามานะคะ
.
.
ข้อมูลอ้างอิง
.
1.คำแนะนำเกี่ยวกับโรคลำไส้แปรปรวนสำหรับ แพทย์ทั่วไป (แนวทางเวชปฏิบัติ 2012)
โดยสมาคมประสาททางเดินอาหารและการเคลื่อนไหว(ไทย)
.
2.บทความเภสัชบำบัดในโรคระบบทางเดินอาหารส่วนปลาย
โดย รศ.ดร. ศิริมา มหัทธนาดุลย์

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา